Συνήθως όλα αρχίζουν με ένα νεοφανέρωτο, γενικότερο αίσθημα ανισορροπίας στο σώμα.
Μπορεί να είναι ένα αίσθημα κόπωσης που δεν εγκαταλείπει, ακόμα και μετά από μια πολύωρη βραδινή ανάπαυση. Ή ίσως ένα αίσθημα κατάθλιψης ή ένα αίσθημα άγχους χωρίς λογική αιτία. Η διαχείριση του βάρους μπορεί ξαφνικά να γίνει σημαντικό ζήτημα, ακόμη και όταν είμαστε συνεπείς στη διατροφή και στην άσκηση.
Όλα αυτά τα συμπτώματα μπορούν να οδηγήσουν στη διάγνωση μιας διαταραχής του θυρεοειδούς.
Ο θυρεοειδής παράγει τις θυρεοειδικές ορμόνες, οι βασικότερες είναι η λεβοθυροξίνη Τ4 και η τριιωδοθυρονίνη Τ3, οι οποίες ρυθμίζουν τη θερμοκρασία του σώματος, το μεταβολισμό και τον καρδιακό ρυθμό, μεταξύ πολλών άλλων. Τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν ο θυρεοειδής παράγει λιγότερη ή υπερβολική ποσότητα από αυτές τις ορμόνες.
Υπάρχουν πολλές μορφές διαταραχών του θυρεοειδούς αλλά ο υπερθυρεοειδισμός και ο υποθυρεοειδισμός είναι οι πιο συνηθισμένες. Ευτυχώς, με τη σωστή διάγνωση και θεραπεία είναι δυνατό να διαχειριστούμε τις νόσους του θυρεοειδούς. Ωστόσο, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε κάποια βασικά πράγματα για το θυρεοειδή ώστε να μπορούμε να αναγνωρίζουμε και να αντιμετωπίσουμε τις καταστάσεις αυτές καλύτερα και εγκαίρως.
- Οι διαταραχές του θυρεοειδούς είναι συχνές αλλά συχνά λανθασμένα διαγνωσμένες ή αργούν να διαγνωστούν.
Έρευνες δείχνουν ως και το 60% όσων πάσχουν από μία θυρεοειδική ασθένεια δεν γνωρίζουν ότι έχουν πρόβλημα με το θυρεοειδή ή έχουν λάβει ήδη μία εσφαλμένη διάγνωση επειδή τα συμπτώματα που αναπτύσσονται είναι συχνά κοινά με αυτά άλλων καταστάσεων.
Πέρα από την εξέταση της ορμόνης διέγερσης του θυρεοειδούς ή θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH) καλό είναι για τον πληρέστερο έλεγχο να προσδιορίζονται συχνά και οι τιμές Free T4 και Free T3.
Πρόσθετος έλεγχος για τα αντισώματα θυρεοειδούς (AntiTgAb, AntiTPOAb, TSI) μπορεί περαιτέρω να βοηθήσει στη διάγνωση της παρουσίας αυτοάνοσης διαταραχής του θυρεοειδούς ενώ ένας υπέρηχος του αδένα θα δώσει επιπρόσθετες πληροφορίες και θα αποκλείσει την ύπαρξη όζων. - Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό από τους άνδρες να αναπτύξουν διαταραχές του θυρεοειδούς.
Η American Thyroid Association εκτιμά ότι μία στις οκτώ γυναίκες θα αναπτύξει κάποια διαταραχή του θυρεοειδούς κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής της.
Οι νόσοι είναι ιδιαίτερα συχνές ή διαγιγνώσκονται συχνότερα αμέσως μετά την εγκυμοσύνη ή στην εμμηνόπαυση, κάτι που μαρτυρά το ρόλο των ορμονικών αλλαγών στην εμφάνισή τους.
Σε πολλές περιπτώσεις, τα συμπτώματα των νόσων του θυρεοειδούς εκλαμβάνονται ως συμπτώματα εμμηνόπαυσης. - Το στρες μπορεί να συμβάλει στις διαταραχές του θυρεοειδούς.
Ακόμη κι αν το στρες δεν προκαλέσει άμεσα διαταραχές του θυρεοειδούς, μπορεί σίγουρα να επιδεινώσει μια υπάρχουσα ασθένεια. Σε καταστάσεις έντονου στρες, το σώμα απελευθερώνει την ορμόνη κορτιζόλη. Όταν υπάρχει χρόνιο στρες, αυτή η συνεχής απελευθέρωση κορτιζόλης αναγκάζει τον θυρεοειδή να εργάζεται σκληρότερα για να παράγει επαρκείς ποσότητες θυρεοειδικών ορμονών.
Επιπλέον, το άγχος κάνει το σώμα πιο επιρρεπές σε αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδούς όπως η θυρεοειδίτιδα του Hashimoto, σύμφωνα με μελέτη στο περιοδικό Thyroid.
Τα γονίδια, η διατροφή, οι ανεπάρκειες σε βιταμίνες ή ιχνοστοιχεία και οι τοξίνες στο περιβάλλον μπορούν επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη των ασθενειών του θυρεοειδούς. - Τα συμπτώματα ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ του υπερθυρεοειδισμού και του υποθυρεοειδισμού.
Εάν ο θυρεοειδής εργάζεται αργά, παράγει μικρή ποσότητα από τις θυρεοειδικές ορμόνες, κατάσταση γνωστή ως υποθυρεοειδισμός. Αντίθετα, η υπερβολική παραγωγή ορμονών χαρακτηρίζει τον υπερθυρεοειδισμό.
Ο υποθυρεοειδισμός είναι πολύ πιο συχνός και μπορεί να δημιουργεί συμπτώματα όπως κόπωση, ανεξήγητη αύξηση βάρους, δυσκοιλιότητα, ξηρό δέρμα και μαλλιά, τριχόπτωση, μυϊκούς πόνους και αδυναμία, διαταραχές στην έμμηνο ρύση, κατάθλιψη και δυσανεξία στο κρύο.
Ο υπερθυρεοειδισμός, ο οποίος προκαλεί επιτάχυνση των διαδικασιών του σώματος, μπορεί να φέρει συμπτώματα όπως αίσθημα παλμών της καρδιάς ή γρήγορο καρδιακό παλμό, άγχος και νευρικότητα, απώλεια βάρους, δυσανεξία στη θερμότητα, μυϊκή αδυναμία, προβλήματα ύπνου και διαταραχές στην περίοδο.
Υπάρχουν όμως και ασθενείς που αναπτύσσουν συμπτώματα και των δύο καταστάσεων, χρειάζεται προσοχή και σωστή ιατρική διαγνωστική. - Οι νόσοι του θυρεοειδούς επηρεάζουν πρακτικά όλο το σώμα.
Ενώ τα συμπτώματα μπορεί αρχικά να είναι ήπια, να μην διαγνωστούν και να μην αντιμετωπιστούν, ο υποθυρεοειδισμός σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης LDL – η «κακή» χοληστερόλη – μπορούν να εμφανιστούν σε άτομα με υπολειτουργικό θυρεοειδή ενώ ο έντονος υποθυρεοειδισμός που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη καρδιακής ανεπάρκειας.
Ο υπερθυρεοειδισμός ενέχει επίσης παρόμοιο αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιακών προβλημάτων καθώς και μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης υπέρτασης. Η θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια είναι κατάσταση που μπορεί να συνοδεύει την εμφάνιση κυρίως της νόσου του Graves, του αυτοάνοσου υπερθυρεοειδισμού.
Επιπλέον, τα ποσοστά διάγνωσης καρκίνου του θυρεοειδούς τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, οι πιο συνηθισμένοι τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς θεωρούνται στη συντριπτική πλειοψηφία ιάσιμοι.
Μια ολιστική προσέγγιση στη θεραπεία των νόσων του θυρεοειδούς με την καθοδήγηση του ενδοκρινολόγου προσφέρει τα καλύτερα αποτελέσματα.
Οι αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά την υγεία του θυρεοειδούς.
Κάποιες προτάσεις είναι οι παρακάτω:
Προσπαθήστε να αποφύγετε την καφεΐνη και τη ζάχαρη και αναζητήστε την ενέργεια που σας λείπει στα καλά λιπαρά, σε φρούτα και λαχανικά και σε πρωτεΐνες.
Δεδομένου ότι το άγχος μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, να ασκείστε τακτικά και να υιοθετείτε πρακτικές που οδηγούν στην ανακούφιση του στρες.
Μην αμελείτε συνάμα τον έλεγχο της λειτουργίας άλλων σημαντικών αδένων του σώματος όπως τα επινεφρίδια και η υπόφυση, διαταραχές των οποίων μπορούν να επηρεάζουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς.
Ευαγγελία Γιαζιτζόγλου MD,MSc, Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος
