Έχεις παρατηρήσει αλλαγή στο χρώμα των ούλων, ή αμορραγία ή κάποια μορφή δύσοσμης αναπνοής ή είσαι καπνιστής τότε ήρθε η ώρα να επισκεφθείς άμεσα τον οδοντίατρό σου. Η στοματική κατάσταση δεν είναι θέμα ηλικίας αλλά καλής φροντίδας, επισκέψεις στον οδοντίατρο ανά εξάμηνο σωστή υγιεινή διατροφή χωρίς πολλές επεξεργασμένες τροφές, και κυρίως καλή φροντίδα της στοματικής κοιλότητας. Το να λείπει κάποιο δόντι δεν είναι θέμα ηλικίας αλλά φροντίδας και σίγουρα δεν υπάρχει φόβος για οδοντικά εμφυτεύματα. Η επιστήμη και οι εταιρείες παραγωγής αυτών των υλικών εγγυώνται σωστή υγιεινή και φυσικά τέλεια εμφάνιση. Αν όλα αυτά μπορούν να σας κινητοποιήσουν για να κλείσετε άμεσα το επόμενο ραντεβού σας στον οδοντίατρό σας, τότε σίγουρα αυτή η συνέντευξη της κας Ελευθερίας Σφυράκη χειρουργού οδοντιάτρου-προσθετολόγου, MSc in Prosthodontics Columbia University, NYC,USA, θα σας δώσει όλες τις απαντήσεις που χρειάζεστε.
Πόσο συχνά πρέπει να παρακολουθούμε τα δόντια μας και σε ποια ηλικία γίνονται πιο συχνές οι επισκέψεις στον οδοντίατρο;
Οι επισκέψεις στον οδοντίατρο για λόγους επανελέγχου( recall system) πρέπει να γίνονται ανά εξάμηνο. Αυτό είναι ένα καλό διάστημα μέσα στο οποίο μπορεί ο γιατρός να βρει έγκαιρα οποιαδήποτε βλάβη στα δόντια, στα οστά των γνάθων ή στους μαλακούς ιστούς (ούλα, γλώσσα, χείλη παρειές) και να την αντιμετωπίσει με επιτυχία. Εννοείται πως ο καθένας μέσα σε αυτό το διάστημα προσέχει οποιαδήποτε αλλαγή ή σύμπτωμα μπορεί να παρατηρήσει στο στόμα του. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους καπνιστές. Καμία φορά και για εξατοαμικευμένους λόγους του ασθενούς(πχ περιοδοντίτιδα, μειωμένη σιελόρροια λόγω φαρμακευτικής αγωγή κά) μπορεί ο οδοντίατρος να ζητήσει ο επανέλεγχος να γίνει ανά τετράμηνο ακόμα και ανά τρίμηνο. Η συχνότητα των επισκέψεων δεν έχει να κάνει με την ηλικία, αλλά με την στοματική κατάσταση του ασθενούς και άλλες εξατομικευμένες παραμέτρους.
Τι πρέπει να μας ανησυχήσει όταν παρατηρήσουμε κάτι στο στόμα μας;
Το στόμα είναι ένα τμήμα του ανθρώπινου οργανισμού όπου καθένας μας καθημερινά έχει οπτική πρόσβαση και άρα είναι εύκολο να παρατηρεί την οποιαδήποτε αλλαγή. Μας ενεργοποιούν ιδιαίτερα οι αλλαγές οι οποίες επιμένουν ακόμα και με βελτίωση της στοματικής μας υγιεινής ,η εμφάνιση πόνου που δεν αντιμετωπίζεται εύκολα με αναλγητικά ,οι αλλαγές διαστάσεων, χρώματος και υφής των μαλακών ιστών, η αύξηση της αιμορραγίας των ούλων και της κινητικότητας των δοντιών. Σε κάθε περίπτωση οποιαδήποτε αλλαγή παρατηρούμε και επιμένει το ανώτερο μια εβδομάδα πρέπει να μας οδηγήσει στον οδοντίατρο. Προσοχή μεγάλη στην δύσοσμη αναπνοή, η οποία συχνά υποτιμάται ιδιαίτερα από τους καπνιστές, αλλά μπορεί να είναι σύμπτωμα ακόμα και κακοήθειας του στόματος.
Γιατί όλο και περισσότερο νέοι άνθρωποι μένουν χωρίς δόντια και γιατί προτιμούν να μην αντικαταστήσουν το κενό του δοντιού με ένα τεχνητό;
Δυστυχώς η απώλεια δοντιών σε νέους ανθρώπους είναι συχνή στην χώρας μας. Ακόμα και σήμερα υπάρχει μεγάλο κενό στην οργανωμένη πρόληψη και προάσπιση της στοματικής υγείας στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να δημιουργείται η αντίληψη πως είναι ακόμα και φυσιολογικό οι άνθρωποι να χάνουν τα δόντια τους. Ακόμα ένα παράδειγμα αυτού είναι πως για πολλούς ανθρώπους όταν τα νεογιλά («παιδικά») δόντια των παιδιών τους τερηδονιστούν ζητάνε εύκολα την εξαγωγή τους χωρίς ούτε γνωρίζουν την αξία της ύπαρξής τους στο στόμα, άλλα ούτε και να τους θορυβούν οι αιτίες του τερηδονισμού(πχ πλημμελής στοματική υγιεινή, κακή διατροφή κά).Τα προηγούμενα μαζί με την σύγχρονη διατροφή που είναι πλούσια σε υπερβολικά επεξεργασμένες τροφές (άρα μαλακές, συσκευασμένες και με μεγάλη περιεκτικότητα σε ζάχαρη) οδηγούν νέους ανθρώπους στην απώλεια δοντιών.
Ο λόγος για τον οποίο συχνά επιλέγουν να μην αποκαταστήσουν τον κενό χώρο είναι εκτός του ότι δεν το αξιολογούν ως πρόβλημα, είναι και οικονομικός. Η οδοντιατρική περίθαλψη παγκόσμια είναι ακριβή λόγω της φύσης της. Απαιτεί εργαλεία, υλικά, τεχνικές τα οποία λόγω της ιατρικής τους χρήσης είναι αυξημένου κόστους. Το Δημόσιο Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα δεν δικαιολογεί κανένα ποσό για οδοντιατρικές θεραπείες, ενώ οι Ιδιωτικές Ασφάλειες προκειμένου να τις καλύψουν αυξάνουν δυσανάλογα τα ασφάλιστρά τους.
Πόσο ασφαλή είναι τα εμφυτεύματα και τι μπορεί να πάει στραβά σε αυτά;
Αν σκεφτούμε πως τα οδοντικά εμφυτεύματα «ανακαλύφθηκαν» την δεκαετία του 1950,χρησιμοποιούνται ευρέως στην οδοντιατρική σε Ευρώπη και Αμερική από την δεκαετία του 1980 και πως σήμερα σε κάποιες περιπτώσεις θεωρούνται ως “per standard of care” δηλαδή «σύμφωνα με το πρότυπο περίθαλψης» και όχι ως θεραπεία επιλογής καταλαβαίνουμε το πόσο επιτυχημένα και άρα ασφαλή είναι. Τα εμφυτεύματα με βάση παγκόσμιες τεκμηριωμένες επιστημονικές μελέτες παραμένουν επιτυχημένα ακόμη και μετά από 30 χρόνια χρήσης με ποσοστό επιβίωσης των προσθετικών εργασιών που στηρίζουν πάνω από 95% στα 10χρόνια.Παρόλα αυτά η επιτυχία τους καθορίζεται από πολλούς παράγοντες. Βασικότερος είναι η στοματική υγιεινή και ο επανέλεγχος τους από τον οδοντίατρο. Η άσκηση υπερβολικής πίεσης, το κάπνισμα ,η κακή περιποίηση είναι παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε αποτυχία και για αυτό θα πρέπει να ελέγχονται.
Μπορεί ο οργανισμός να μην τα δεχτεί ως ξένο σώμα;
Αυτή είναι μια πολύ συχνή ερώτηση. Όταν λέμε απόρριψη ως ξένο σώμα ιατρικά εννοούμε πώς κάτι που «μπαίνει» στο σώμα μας προκαλεί αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος πχ ένα μικρόβιο, ένα μεταμοσχευμένο όργανο ακόμα και ένα έμβρυο. Το Τιτάνιο-το μέταλλο από το οποίο κατασκευάζονται τα εμφυτεύματα όπως και τα εξαρτήματα των αρθροπλαστικών που κάνουν οι ορθοπαιδικοί -είναι βιολογικά απόλυτα συμβατό με τον οργανισμό, δεν έχει αντιγόνα και δεν αναγνωρίζεται από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού ως ξένο σώμα. Σε αυτό βασίζεται και η οστεοενσωμάτωσή του δηλαδή όταν τοποθετείται στο οστό εκείνο δημιουργεί δεσμό με αυτό και γίνονται ένα «σώμα». Το αν ένα εμφύτευμα αποτύχει («χαθεί») από το στόμα είναι αποτέλεσμα άλλων παραγόντων. Ο καλός προεγχειρητικός έλεγχος του ασθενούς είναι απαραίτητος. Αν υπάρχουν θέματα υγείας αυτά θα πρέπει να είναι ελεγχόμενα πχ διαβήτης ή αν αποτελούν αντενδείξεις για τοποθέτηση εμφυτεύματος πρέπει αυτή να μην προχωράει. Η χρήση των σωστών τεχνικών και υλικών από τον οδοντίατρο και κατά την τοποθέτηση και κατά την αποκατάσταση του εμφυτεύματος συμβάλλει οπωσδήποτε στην επιτυχία του.
Μπορεί να είναι ένοχα για κάποια μορφή καρκίνου στο στόμα;
Τα οδοντικά εμφυτεύματα τα οποία κατασκευάζονται από εταιρείες που έχουν όλα τα απαραίτητα εθνικά και παγκόσμια πιστοποιητικά των ειδικών φορέων υγείας δεν συσχετίζονται με κακοήθειες στο στόμα με βάση παγκόσμιες μελέτες. Κάποιες περιπτώσεις στοματικού καρκίνου που τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό έχουν απασχολήσει την οδοντιατρική κοινότητα, αλλά και τα δικαστήρια δεν είχαν καμία σχέση με τις παραπάνω εταιρείες εμφυτευμάτων. Μάλιστα εκεί εμπλέκονταν υλικά και τεχνικές μη αξιόπιστα από «οδοντιάτρους» αμφιβόλου κατάρτισης και επαγγελματικού ήθους.
Πόσο συχνά υποψιάζεται ένας οδοντίατρος μια κακοήθεια στο στόμα του ασθενή του;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Όσο πιο καλά καταρτισμένος είναι ο οδοντίατρος και όσο πιο συχνές και σταθερές είναι οι επισκέψεις του ασθενούς σε εκείνον τόσο πιο εύκολο και άρα πιο συχνό είναι να μπορεί να εντοπιστεί μια κακοήθεια από τον ειδικό.
Τι προτείνετε σε μεγάλους και μικρούς για την προστασία των δοντιών τους;
Η σύσταση είναι μια: Καλή στοματική υγιεινή(οδοντόβουρτσα, νήμα. οδοντόκρεμα) –Επανέλεγχος ανά εξάμηνο-Διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά και φτωχή σε επεξεργασμένους υδατάνθρακες.
Είναι αλήθεια ότι μέσα στην πανδημία παραμελήσαμε τις επισκέψεις μας στον οδοντίατρο;
Η αλήθεια είναι πως στην Ελλάδα αυτό ισχύει για την τελευταία φάση της πανδημίας και πιθανολογείται πως οφείλεται στην ψυχολογική κούραση των ανθρώπων, αλλά και την οικονομική δυσπραγία που παρατηρείται. Στα πρώτα και μεσαία στάδια, ειδικά όταν η οδοντιατρική κοινότητα είχε βρει τα σωστά αυξημένα μέτρα προστασίας κατά την οδοντιατρική πράξη, οι άνθρωποι αντίθετα με αυτό που περιμέναμε έγιναν πιο τυπικοί στις επισκέψεις τους. Μάλιστα κάποιοι που είχαν να πάνε στον οδοντίατρο για πολύ καιρό επανήλθαν. Πολλοί από αυτούς μάλιστα έλεγαν πως βρήκαν χρόνο για τον εαυτό τους ή πως η υγειονομική κρίση τους ενεργοποίησε να ελέγξουν και να φροντίσουν την υγεία τους. Αυτό ήταν μια πραγματικά ευχάριστη έκπληξη.
