Τα τελευταία χρόνια έγιναν πολλά με την πρόοδο της τεχνολογίας . Έτσι οι νέες γενιές των μηχανημάτων ογκοϋπερθερμίας εξασφαλίζουν την εφαρμογή της χωρίς ουσιαστικά καμία παρενέργεια για τον ασθενή καθιστώντας την ‘’πράσινη’’ θεραπευτική μέθοδο . Τα μηχανήματα υπερθερμίας μέσω ηλεκτρομαγνητικών πεδίων , δηλαδή με μη ιονίζουσα αβλαβή ακτινοβολία , επιτυγχάνουν αύξηση της θερμοκρασίας τοπικά στην περιοχή του όγκου (42,5Ο C και υψηλότερα) ή σε όλο το σώμα συστηματικά (έως 42Ο C περίπου) . Η περιοχική (τοπικά εφαρμοζόμενη) υπερθερμία έχει αντικαρκινική δράση καταστρέφοντας άμεσα τα καρκινικά κύτταρα του όγκου χωρίς να βλάπτονται τα πέριξ του καρκίνου υγιή κύτταρα και κυρίως χωρίς να επηρεάζεται αρνητικά η άμυνα του οργανισμού
.
Με τη συστηματική υπερθερμία ανεβάζουμε για ώρες την θερμοκρασία του σώματος προκαλούμε δηλαδή τεχνητά πυρετό ο οποίος μπορεί να καταστρέψει όγκους και τις διάσπαρτες στο σώμα (μικρό) –μεταστάσεις .
Το 1893 ο Coley χορήγησε σε 10 ασθενείς με καρκίνο , πυρετογόνες ουσίες και διαπίστωσε υποχώρηση των κακοήθων νεοπλασμάτων σχετιζόμενα σαφώς με την υψηλή θερμοκρασία του σώματος .
Η ολοσωματική υπερθερμία όμως εκτός από την άμεση καταστροφή των καρκινικών κυττάρων προκαλεί και αύξηση της άμυνας του οργανισμού εναντίον του καρκίνου μέσω διέργεσης του ανοσοποιητικού μας συστήματος . Έτσι υπάρχει ανοσοανταπόκριση εναντίον του όγκου κάτι που βοηθά έμμεσα στην μείωση αυτού . Επίσης μπορεί να ανακουφίσει τους πόνους εξαιτίας της ασθένειας .
Επειδή ακριβώς η ολοσωματική υπερθερμία προκαλεί αύξηση των αμυντικών μας δυνάμεων μέσω της ανοσοτροποποίησης που επιτυγχάνει , έχουν γίνει επιστημονικές εργασίες που δεικνύουν ότι μπορεί να βοηθήσει πλην της ογκολογίας και σε χρόνιες παθήσεις , δερματοπάθειες , ρευματικές παθήσεις (πχ. ψωριασιακή αρθρίτιδα , αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα , ρευματοειδής αρθρίτιδα) και αυτοάνοσα νοσήματα .
Η περιοχική τοπικά εφαρμοζόμενη υπερθερμία γίνεται κάθε 72 ώρες . Η πιο σύντομη χρονικά επανάληψη της αποφεύγεται για να ξεπεραστεί η θερμοαντοχή των καρκινικών κυττάρων που αναπτύσσεται αν εφαρμοστεί πιο γρήγορα .
Γίνονται αρχικά 12 συνεδρίες και ακολούθως εκτιμάται το αποτέλεσμα της θεραπείας με εργαστηριακές εξετάσεις .
Αν ο ασθενής κάνει ακτινοθεραπεία τότε η περιοχική γίνεται αμέσως μετά την ακτινοβόληση του όγκου , ενώ αν κάνει χημειοθεραπεία η περιοχική γίνεται εντός 12 ωρών από την χημειοθεραπεία για να εξασφαλιστεί η συνεργική δράση της χημειοθεραπείας και της ακτινοθεραπείας με την ογκοϋπερθερμία .
Η ολοσωματική υπερθερμία γίνεται μια φορά κάθε 30 ημέρες για τρεις συνεχόμενες μήνες .
Θετική δράση για ογκολογική πάθηση επιτυγχάνεται στην ολοσωματική αν η θερμοκρασία του σώματος ανέλθει στους 39Ο C για 3 – 4 ώρες ή στους 41Ο C και υψηλότερα για πάνω από 60΄ (η τελευταία εφαρμογή ονομάζεται εντατική ολοσωματική υπερθερμία ).
Η υπερθερμία είτε ή περιοχική είτε ή ολοσωματική λόγω της απλής διαδικασίας και του ακίνδυνου για τον ασθενή , αλλά και για το ιατρικό – παραϊατρικό προσωπικό μπορεί να εφαρμόζεται και σε εστίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης (πχ κέντρα υγείας ή ιδιωτικά ιατρεία) . Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί οι καρκινοπαθείς θα μπορούν να εξυπηρετούνται άμεσα σε πολλά κέντρα χωρίς να περιμένουν μακροχρόνια σε λίστες αναμονής νοσοκομείων κλινικών εις βάρος και της αποτελεσματικότητας της θεραπείας τους . Εξαίρεση αποτελεί η εντατική ολοσωματική υπερθερμία (41Ο C) η οποία πρέπει να εφαρμόζεται μόνο σε τόπους δευτεροβάθμιας περίθαλψης (νοσοκομεία – κλινικές) γιατί λόγω του stress που προκαλείται στον ασθενή από την υπερβολική αύξηση της θερμοκρασίας αυτός πρέπει να υποβάλλεται σε γενική αναισθησία για να το αντέξει . Αντίθετα ή ηπιότερη ολοσωματική υπερθερμία (39Ο C) δεν απαιτεί γενική αναισθησία και θα μπορούσε να εφαρμοσθεί και στην πρωτοβάθμια περίθαλψη .
Η ολοσωματική υπερθερμία μπορεί να συνδυαστεί συγχρόνως και με χημειοθεραπεία για καλύτερη δράση της τελευταίας . Γι’ αυτό το λόγο ίσως θα πρέπει να δοθεί από το ΚΕΣΥ η δυνατότητα να εκτελούν ολοσωματική υπερθερμία και οι παθολόγοι ογκολόγοι πλην των ακτινοθεραπευτών . Ομοίως θα πρέπει να δοθεί η επιστημονική δυνατότητα εφαρμογής της τοπικής υπερθερμίας διεγχειρητικά και στους χειρουργούς .
Η υπερθερμία αποτελεί αναγνωρισμένη ιατρική μέθοδο στην Ευρώπη (πχ. Γερμανία , Αυστρία , Ολλανδία ) στην Αμερική αλλά και στην Ιαπωνία . Εφαρμόζεται αυτή τη στιγμή στην χώρα μας στην Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα .
Στην Αθήνα εφαρμόζεται (στο ΑΤΤΙΚΟ νοσοκομείο) περιοχική υπερθερμία μόνο για επιφανειακά ευρισκόμενους όγκους .
Στην Θεσσαλονίκη εφαρμόζεται σε ιδιωτικά ιατρεία περιοχική υπερθερμία και για εν τω βάθει ευρισκόμενους όγκους αλλά και για την πλειοψηφία των επιφανειακών .
Η ολοσωματική υπερθερμία γίνεται από σήμερα μόνο στην Θεσσαλονίκη σε ιδιωτικό κέντρο . Προς ενημέρωσή σας το κόστος των μηχανημάτων υπερθερμίας είναι σχετικά προσιτό ώστε αυτό να μην καταστεί εμπόδιο στο να δημιουργηθούν πολλά σε αριθμό κέντρα στη , χώρα προς όφελος των ασθενών . Επίσης , εκμεταλευόμενοι την υπάρχουσα μεγάλη εμπειρία του Ε.Μ.Π. , θα μπορούσαμε να κάνουμε την Ελλάδα μία από τις 4 – 5 χώρες στον κόσμο που κατασκευάζουν τέτοια μηχανήματα υψηλής τεχνολογίας .
Για την δημιουργία της πανελλήνιας επιστημονικής εταιρείας υπερθερμικής ογκολογίας , που είναι και η αφορμή της συνάντησής μας , τα νέα είναι ευχάριστα : Ήδη 15 καθηγητές πανεπιστημίου ιατρικών σχολών από όλη την χώρα αλλά και Διευθυντές του ΕΣΥ , όπως και διακεκριμένοι ακτινοθεραπευτές και ογκολόγοι που ιδιωτεύουν επιθυμούν να είναι ιδρυτικά μέλη της . Η επιστημονική εταιρεία σκοπεύει μεταξύ άλλων στο συντονισμό της έρευνας και της εκπόνησης εργασιών ώστε η χώρας μας να γίνει κέντρο επιστημονικής αναφοράς διεθνώς για την υπερθερμία . Η έγκριση της υπερθερμίας από το Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας είναι ένα σημαντικό γεγονός . Απομένει η επικύρωση της απόφασης αυτής με την υπογραφή του ΦΕΚ , ώστε οι ασθενείς να καλύπτονται οικονομικά από τα ταμεία τους .
Τελειώνω με τα λόγια του ιατρού – φιλόσοφου Παρμενίδη πού έζησε το 540 – 480 π.Χ.
΄΄Δώσε μου την δύναμη να προκαλέσω πυρετό και θα θεραπεύσω όλες τις ασθένειες΄΄.
Λάζαρος Δανιηλίδης
Χειρουργός
Διδάκτωρ Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Μέλος Ευρωπαϊκής Εταιρείας
Υπερθερμικής Ογκολογίας
Θεσσαλονίκη
