Γράφει ο Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων (Θυρεοειδούς-Παραθυρεοειδών), Δρ.Γιώργος Σακοράφας, ΜD, PhD
«Κεφάλαιο» άνδρες & παθήσεις θυρεοειδούς: Τι πρέπει να γνωρίζετε
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς ταλαιπωρούν μεγάλο μέρος του πληθυσμού, αφορούν και τα δύο φύλα και όλες τις ηλικιακές ομάδες, αν και κατά κανόνα οι περισσότερες παθήσεις του θυρεοειδούς είναι σπανιότερες στους άνδρες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η βρογχοκήλη παρατηρείται τρεις φορές πιο συχνά στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες, γεγονός που έχει οδηγήσεις στον χαρακτηρισμό της (εσφαλμένα) ως «γυναικεία πάθηση».
Παράλληλα, και οι θυρεοειδίτιδες είναι πιο σπάνιες στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες, στις οποίες μάλιστα η εμφάνισή τους μπορεί να σχετίζεται με την εγκυμοσύνη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto παρατηρείται τέσσερις φορές πιο συχνά στις γυναίκες παρά στους άνδρες.
Αντίθετα, δεν υπάρχει διαφορά στη συχνότητα διάγνωσης του καρκίνου θυρεοειδούς, αναφέρεται όμως, στη βιβλιογραφία ότι στους άνδρες η διάγνωση του καρκίνου θυρεοειδούς μπορεί να διαφύγει ευκολότερα της προσοχής. Αλλά και στους ηλικιωμένους άνδρες, η διάγνωση των παθήσεων του θυρεοειδούς μπορεί να διαλάθει της προσοχής είτε λόγω της αδυναμίας πρόσβασης των ηλικιωμένων σε δομές υγείας, ιδιαίτερα όταν ζουν μόνοι τους, είτε γιατί σε πολλές περιπτώσεις πολλά από τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν τις παθήσεων του θυρεοειδούς υποτιμώνται από τους πάσχοντες, με αποτέλεσμα να αγνοούνται ή να αποδίδονται στο γήρας.
Πώς οι παθήσεις θυρεοειδούς επηρεάζουν τον ανδρικό πληθυσμό
Είναι γνωστό ότι ο θυρεοειδής ελέγχει -μέσω της ρύθμισης του κυτταρικού μεταβολισμού- τη λειτουργία πρακτικά όλων των οργανικών συστημάτων του ανθρωπίνου σώματος. Υπάρχουν σήμερα, αρκετές ενδείξεις ότι οι παθήσεις θυρεοειδούς μπορεί να ευθύνονται για διάφορες διαταραχές της σεξουαλικής λειτουργίας στους άνδρες.
Τόσο ο υποθυρεοειδισμός όσο και ο υπερθυρεοειδισμός συνδυάζονται με διαταραχή της στυτικής λειτουργίας όσο και της εκσπερμάτωσης. Ο υποθυρεοειδισμός συνδυάζεται με καθυστερημένη εκσπερμάτωση, ενώ αντίθετα ο υπερθυρεοειδισμός με πρόωση εκσπερμάτωση. Και οι δύο αυτές παθήσεις του θυρεοειδούς μπορεί επίσης να μειώσουν τη libido και τη στυτική λειτουργία. Τόσο ο υποθυρεοειδισμός όσο και ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσουν και άλλες παράλληλες διαταραχές (όπως του ψυχισμού και της λειτουργίας του αυτονόμου νευρικού συστήματος), που από μόνες τους μπορεί επίσης να προκαλέσουν διαταραχές της σεξουαλικής λειτουργίας στους άνδρες. Η αποκατάσταση του ευθυρεοειδισμού στις περιπτώσεις αυτές μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα τη δραματική βελτίωση της σεξουαλικής λειτουργίας στους άνδρες, εφόσον αυτή δεν οφείλεται σε άλλα αίτια [όπως αγγειοπάθεια, άλλες ορμονικές διαταραχές (π.χ. υπόφυσης ή επινεφριδίων κλπ.)].
Παθήσεις θυρεοειδούς και υπογονιμότητα στους άνδρες
Η υπογονιμότητα στους άνδρες μπορεί να οφείλεται σε διάφορα αίτια (όπως ορμονικές διαταραχές, ανατομικά προβλήματα, διαταραχές σεξουαλικής λειτουργίας, γενετικές βλάβες κ.λπ.). Ο υποθυρεοειδισμός είναι μία επιπλέον αιτία υπογονιμότητας στους άνδρες (αν και παρατηρείται τρεις φορές σπανιότερα στους άνδρες σε σχέση με τις γυναίκες), εφόσον δεν αντιμετωπιστεί σωστά. Έχει αποδειχθεί ότι ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει αλλοίωση της σύστασης του σπερματικού υγρού και ολιγοσπερμία, πέραν των διαταραχών της σεξουαλικής λειτουργίας που αναφέρθηκαν παραπάνω. Η σωστή αντιμετώπιση του υποθυρεοειδισμού στους άνδρες μπορεί να οδηγήσει σταδιακά στη βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος και στην αποκατάσταση της διαταραχής της γονιμότητας.
Επεμβάσεις θυρεοειδούς στους άνδρες: Ποιες είναι οι προκλήσεις για τον ειδικό
Σε γενικές γραμμές, οι επεμβάσεις θυρεοειδούς στους άνδρες είναι τεχνικά δυσκολότερες σε σχέση με τις ίδιες επεμβάσεις στις γυναίκες. Αυτό αφορά τόσο την απλή αφαίρεση του θυρεοειδούς (θυρεοειδεκτομή) όσο και το λεμφαδενικό καθαρισμό τραχήλου (που γίνεται σε επιλεγμένους ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς). Η μεγαλύτερη αυτή δυσκολία οφείλεται κυρίως στον σωματότυπο του ασθενούς, καθώς οι άνδρες έχουν συνηθέστατα πιο βραχύ και «βαθύ» τράχηλο και είναι περισσότερο μυώδεις, καθιστώντας έτσι πιο δύσκολους τους χειρισμούς της επέμβασης. Η παχυσαρκία όταν υπάρχει καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την επέμβαση.
Τα προβλήματα αυτά στους άνδρες μπορεί να γίνουν ακόμη πιο εμφανή σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις, όπως:
- Γιγάντιες βρογχοκήλες (δηλαδή βρογχοκήλες με σημαντική αύξηση των διαστάσεων του θυρεοειδούς αδένα).
- Καταδυόμενες βρογχοκήλες (δηλαδή βρογχοκήλες που καθώς αυξάνονται σε μέγεθος επεκτείνονται μέσα στη θωρακική κοιλότητα, στην οποία καταδύονται επεκτεινόμενες από τον τράχηλο).
- Τοξικές βρογχοκήλες (ιδιαίτερα όταν είναι γιγάντιες ή καταδυόμενες, χαρακτηρίζονται από λίαν αυξημένη αιμάτωση και αγγείωση και συχνά συνοδεύονται από μεγαλύτερη απώλεια αίματος στη διάρκεια της επέμβασης).
Για το λόγο αυτόν στις περιπτώσεις αυτές καλό είναι η επέμβαση θυρεοειδούς να γίνεται από εξειδικευμένο και έμπειρο χειρουργό θυρεοειδούς.
Θεραπεία του καρκίνου θυρεοειδούς & παρενέργειες στους άνδρες
Η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο χορηγείται σε επιλεγμένους ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς σαν συμπλήρωμα της χειρουργικής επέμβασης (επικουρική ή adjuvant θεραπεία). Στους άνδρες μπορεί να προκαλέσει ολιγοσπερμία και μείωση των επιπέδων τεστοστερόνης. Η υπογονιμότητα που παρατηρείται στις περιπτώσεις αυτές είναι παροδική και υποχωρεί σταδιακά στη διάρκεια των επόμενων μηνών.
Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Χειρουργός Ενδοκρινών Αδένων (Θυρεοειδούς-Παραθυρεοειδών), Δρ.Γιώργος Σακοράφας, ΜD, PhD
