Τι ονομάζουμε κύκλο;

Ο κύκλος είναι το διάστημα που χωρίζει δύο έμμηνες περιόδους. Χωρίζεται σε δύο φάσεις.

Η θυλακική φάση χαρακτηρίζεται από την αύξηση του ωοθηλακίου που περιέχει το ωάριο και απο την προοδευτική αύξηση των εκκρίσεων οιστρογόνων. Η ωχρινική φάση χαρακτηρίζεται από την έκκριση των οιστρογόνων και της προγεστερόνης από το ωχρό σωμάτιο. Ανάμεσα στις δύο αυτές φάσεις μεσολαβεί η ωορρηξία και ο σχηματισμός του ωχρού σωματίου.

 Τι θεωρείται φυσιολογικό;

Η διάρκεια ενός κύκλου διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα. Στην ιδανική, αλλά σπάνια περίπτωση, τα έμμηνα επανέρχονται κάθε 28 ημέρες. Στη μεγάλη πλειοψηφία των γυναικών, υπάρχουν αποκλίσεις24-48 ωρών από τον ένα κύκλο στον άλλο, αλλάθεωρούνται πάντοτε φυσιολογικοί.

 Τι είναι μη φυσιολογικό;

Μιλάμε για ακανόνιστους κύκλους όταν αυτοί εμφανίζονται σε διασ΄τηματα μεγαλύτερα των 35 ημερών ή μικρότερα των 24 ημερών.

Οι διαταραχές αυτές είναι συνηθισμένες στα δύο πρώτα χρόνια μετά την εμφάνιση των πρώτων έμμηνων, καθώς και στην κλιμακτήριο λίγο πριν σταματήσουν ορισρικά οι ωοθήκες να λειτουργούν. Ανάμεσα σ΄ αυτούς τους δύο πόλους της γενετικής ζωής, οι κύκλοι μπορεί να διαταραχθούν με επεισοδιακό τρόπο είτε μετά από κάποια ιδιαίτερα γεγονότα για ορισμένες γυναίκες, είτε μόνιμα σε άλλες, χωρίς να μπορούμε πάντα να βρούμε μια εξήγηση.

 Που οφείλονται οι μεγάλοι κύκλοι;

Η ύπαρξη ανώμαλων κύκλων σημαίνει κακή λειτουργία των ωοθηκών ή του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης. Η ωορρηξία συχνά απουσιάζει ή είναι μέτριας ποιότητας. Στην πρώτη περίπτωση, δεν υπάρχει καθόλου προγεστερόνη εξαιτίας της έλλειψης ωχρού σωματίου, αλλά η ωοθήκη συνεχίζει να εκκρίνει οιστρογόνα(όσο θα έχετε έμμηνο, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει ένα ικανοποιητικό ποσοστό από αυτές τις ορμόνες). Στη δεύτερη περίπτωση, το ωχρό σωμάτιο βρίσκεται εκεί, αλλά η ανάπτυξη του ωοθυλακίου έχει εξελιχθεί με ‘κακό’ τρόπο στην πρώτη φάση του κύκλου και η έκκριση της προγεστερόνης είναι πολύ μικρή, οπότε μιλάμε για ωχρινική ανεπάρκεια. Οι αιτίες αυτών των φαινομένων είναι πολλαπλές και συχνά μένουν αδιευκρίνιστες. Μερικές φορές ανακαλύπουμε μια εξήγηση όπως:

  1. Μια ψυχολογική διαταραχή, που μπορεί να οφείλεται σε ορισμένες συγκινήσεις ή τραυματισμούς της συναισθηματικής, της οικογενειακής ή της επγγελματικής ζωής
  2. Μια αλλαγή κλιματολογικών συνθηκών ή περιβάλλοντος
  3. Μια σημαντική αλλαγή του σωματικού βάρους.
  4. Μια αναπροσαρμογή ύστερα από μια παρατεταμένη χρήση του «χαπιού», έναν τοκετό ή μια έκτρωση.
  5. Μια υπερβολική έκτρωση της προλακτίνης από την υπόφυση
  6. Μια περίσσεια ανδρικών ορμονών
  7. Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

 Που οφείλονται οι μικροί κύκλοι;

Οι μικροί κύκλοι οφείλονται συνήθως σε ωχρινική ανεπάρκεια. Η ωχρινική ανεπάρκεια χαρακτηρίζεται από μία μείωση της έκκρισης της προγεστερόνης. Μια από τις πρώτες εκδηλώσεις της είναι το προεμμηνορυσιακό σύνδρομο που επέρχεται κατά τη διάρκεια των ωορρηξιακών κύκλων, ξεκινά 1-2 εβδομάδες πριν από τα έμμηνα με φαινόμενα τάσης(συμφόρησης) στους μαστούς ή στο υπογάστριο, με κατακράτηση νερού, με αλλαγή της συμπεριφοράς, με ημικρανίες, με διαταραχές της πέψης και της ούρησης. Σ’ αυτό το σύνολο των συμπτωμάτων, θα μπορούσαν να προστεθούν και η ακμή, οι πόνοι στο υπογάστριο και οι καλοήθεις βλάβες στους μαστούς. Εκτός από τις κλινικές ενδείξεις για να γίνει η διάγνωση της ωχρινικής ανεπάρκειας χρειάζονται συμπληρωματικές εξετάσεις όπως η καμπύλη θερμοκρασίας, οι υπολογισμοί επιπέδων των ορμονών και η βιοψία του ενδομητρίου.

 Σε τι συνίσταται η θεραπεία;

  1. Αν επιθυμείτε να αποκτήσετε ένα παιδί και οι κύκλοι είναι ανώμαλοι θα πρέπει να εξακριβωθεί το αίτιο και να αντιμετωπισθεί. Αν υπάρχουν κύκλοι με σπάνιες ή μέτριες ποιότητες ωορρηξίας υπάρχουν ουσιαστικές θεραπείες για να διεγείρουν την αποτελεσματικότητα του υποθαλάμου ή των ωοθηκών για να επιτευχθεί μια ωορρηξία.
  2. Αντίθετα αν επιθυμείτε μια αντισύλληψη, το χάπι από την πολυ μεγάλη αντισυλληπτική του ασφάλεια, έχει το πλεονέκτημα να ρυθμίζει τους κύκλους και να θέτει τις ωοθήκες σε πλήρη ανάπαυση
  3. Αν δεν χρειάζεστε καμμία αντισύλληψη, μια θεραπεία με βάση την προγεστερόνη, που χορηγείται στο δεύτερο μέρος του κύκλου(συνήθως ανάμεσα στην 16η και την 25η ημέρα του κύκλου) μπορεί να αντισταθμίσει την ωχρινική ανεπάρκεια, να διορθώσει τα συμπτώματα και να προκαλέσει περίοδο σε κανονικά διαστήματα  
  4.      

 

 

 

Νικηφόρος Κλήμης

 Χειρουργός-Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών.

#########