Χρόνια φλεβική ανεπάρκεια είναι η κατάσταση εκείνη κατά την οποία υπάρχει δυσλειτουργία στην φλεβική κυκλοφορία των κάτω άκρων και εκδηλώνεται με πρήξιμο των ποδιών, ευρυαγγείες, κιρσούς, αίσθημα «κουρασμένων» ποδιών, καυσαλγίες, και σε προχωρημένο στάδιο με δερματοπάθεια του δέρματος των κνημών (έκζεμα), κνησμό, φλεβικό έλκος.
Η αιτία της φλεβικής ανεπάρκειας είναι οι χαλασμένες βαλβίδες των φλεβών που ενώ φυσιολογικά επιτρέπουν την ροή του αίματος μόνο προς την καρδιά, στα άτομα με ανεπάρκεια των βαλβίδων το αίμα παλινδρομεί προς τα κάτω άκρα και προκαλεί «φλεβική υπέρταση». Οι αιτίες που προκαλούν βαλβιδική ανεπάρκεια είναι η κληρονομικότητα, η πολύωρη ορθοστασία, η εγκυμοσύνη και οι τραυματισμοί.
Η γυμναστική ωφελεί τα άτομα που πάσχουν από χρόνια φλεβική ανεπάρκεια γιατί κινητοποιεί την «μυϊκή αντλία» των ποδιών που είναι οι γαστροκνήμιοι μυς, μειώνει την φλεβική υπέρταση και έτσι ελατώνεται το οίδημα και τα άλλα συμπτώματα.
Η υπερβολική άσκηση (πχ πρωταθλητισμός ή έντονη προπόνηση με βάρη) μπορεί να επιβαρύνει την φλεβική ανεπάρκεια και σε ορισμένες περιπτώσεις να επιταχύνει την εμφάνιση επιπλοκών. Για τον λόγο αυτό συνιστάται άτομα με μεγάλη φλεβική ανεπάρκεια να συμβουλεύονται αγγειοχειρουργό εφόσον θέλουν να ακολουθήσουν εντατικό πρόγραμμα προπόνησης.
Όσον αφορά την καθημερινή γυμναστική υπάρχουν κάποιες ασκήσεις που βοηθούν περισσότερο στην χρόνια φλεβική ανεπάρκεια. Η βασική αρχή των ασκήσεων αυτών είναι να γίνονται με τα πόδια σε ανάρροπη θέση ώστε να έχουμε την βαρύτητα με το μέρος μας και το αίμα να κυλά εύκολα προς την καρδιά και όχι να οδηγείται κατά την άσκηση προς το άκρο. Παραδείγματα τέτοιων ασκήσεων είναι :
Α. Άσκηση ποδήλατο ή ψαλιδάκια : είμαστε ξαπλωμένοι και με τα πόδια στον αέρα κάνουμε κύκλους ή ψαλιδάκια. Γίνεται και με ελαφρά βάρη στα πόδια.
Β. Ξαπλωτό ποδήλατο : πολλά γυμναστήρια διαθέτουν ποδήλατα στα οποία αντί να είμαστε καθιστοί σε σέλα ξαπλώνουμε με την πλάτη σε ειδική θέση και κάνουμε πετάλι με τα πόδια ψηλά ρυθμίζοντας την αντίσταση του πεταλιού όπως και στο κανονικό ποδήλατο.
Γ. Κοιλιακοί με τα πόδια ψηλά
Δ. Πρέσσα οριζόντια : υπάρχουν μηχανήματα με βάρη που από ξαπλωτή θέση πιέζουμε μία πλάκα με τα πόδια ψηλά και σηκώνουμε τα βάρη που έχουμε επιλέξει.
Τέλος αξίζει να αναφερθεί η κολύμβηση η οποία είναι η καλύτερη άσκηση για την φλεβική ανεπάρκεια εξαιτίας του γεγονότος ότι στο νερό καταργείται η βαρύτητα και έτσι κινητοποιείται η μυική αντλία χωρίς να επιβαρύνεται το φλεβικό σύστημα. Επίσης η συνήθως δροσερή θερμοκρασία του νερου ανακουφίζει τα συμπτώματα της πάθησης αυτής.
Η χώρα μας ευτυχώς έχει το προνόμιο της θάλασσας και του μεγάλου καλοκαιριού. Η σύσταση είναι λοιπόν η εξής: αν έχετε χρόνια φλεβική ανεπάρκεια προσπαθήστε να κάνετε πολλά μπάνια το καλοκαίρι σε ώρες εκτός έντονης ηλιοφάνειας, ενώ τους χειμερινούς μήνες μπορείτε να κάνετε ασκήσεις που βοηθούν στην νόσο αυτή ή αν πηγαίνετε γυμναστήριο να συζητήσετε με τον γυμναστή ώστε να προσαρμόσει τις ασκήσεις ώστε να έχετε μόνο όφελος από αυτές χωρίς επιβάρυνση της φλεβικής κυκλοφορίας.
Απόστολος Σαλίβερος
Αγγειοχειρουργός
