Τα αδέρφια, ειδικά αυτά που έχουν το ίδιο φύλλο και μικρή διαφορά ηλικίας, έχουν μεγαλύτερη αντιζηλία μεταξύ τους απ’ ότι τα παιδιά του αντίθετου φύλου ή αυτά που έχουν ηλικιακή διαφορά μεγαλύτερη από τρία-τέσσερα χρόνια. Αυτό συμβαίνει γιατί ένα παιδί που είναι 3-4 ετών είναι πιο ανεξάρτητο, ίσως πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, έχει συνδεθεί και με άλλα πρόσωπα, έχει φίλους.
Η ζήλια είναι κάτι φυσιολογικό και υγιές και έχει σημασία πως θα την αντιμετωπίσουν οι γονείς. Είναι σημαντικό να δείχνουν κατανόηση στο πως νιώθει το παιδί τους και να συζητούν μαζί του, χωρίς να το ενοχοποιούν για τα συναισθήματά του. Να υπάρχουν προνόμια και δικαιώματα για κάθε ηλικία ώστε κάθε παιδί της οικογένειας να νιώθει ευνοημένο. Επίσης, έχει σημασία να βοηθούν τα παιδιά τους να επενδύουν και εκτός οικογένειας, να έχουν φίλους και άλλα ενδιαφέροντα.
Τι γίνεται όμως όταν η ζήλια και οι τσακωμοί ανάμεσα στα αδέρφια είναι τόσο έντονα που χαλούν το κέφι και την καθημερινότητα της οικογένειας;
Αυτό είναι ένα φαινόμενο που υποδεικνύει βαθύτερες δυσκολίες στην οικογένεια και συγκεκριμένα δείχνει δυσκολίες στην σχέση του παιδιού με τους γονείς του και όχι των παιδιών μεταξύ τους. Δεν έχουν τα παιδιά αρνητικά συναισθήματα το ένα για το άλλο. Το παιδί που ζηλεύει και συμπεριφέρεται άσχημα στο αδερφάκι του, στην ουσία στον γονιό του κάτι προσπαθεί να πει, τραβώντας του την προσοχή.
Το παραπάνω είναι σημαντικό για τους γονείς, με την έννοια ότι τους βάζει σε μία κατεύθυνση σκέψης για το τι μπορεί να φταίει για όλο αυτό. Μπορεί οι γονείς να συγκρίνουν το ένα παιδί με το άλλο, και κάποιο από τα δύο παιδιά να νιώθει πάντα ότι δεν τα καταφέρνει. Μπορεί να μην επιβραβεύουν κάθε παιδί για τα ξεχωριστά στοιχεία της προσωπικότητας του, ώστε να αισθάνεται μοναδικό και αποδεκτό. Σε οικογένειες που υπάρχουν εντάσεις ανάμεσα στους γονείς, τα παιδιά μπορεί να αντιγράφουν την συμπεριφορά των ενηλίκων, δηλαδή το πως φέρονται οι γονείς μεταξύ τους, τον τρόπο που μιλάνε, πως λύνουν τις διαφορές τους. Τέλος, ίσως η οικογένεια περνά μια περίοδο που οι γονείς για κάποιους λόγους είναι απορροφημένοι σε κάτι άλλο (εργασία, θέματα υγείας παππού/γιαγιάς) το οποίο δεν έχουν εξηγήσει στα παιδιά, είτε γιατί θεωρούν ότι δεν θα το καταλάβουν, είτε για να τα προφυλάξουν, με συνέπεια εκείνα να έχουν άγχος και να φαντάζονται ίσως χειρότερα.
Φυσικά, σε όλες τις περιπτώσεις είναι απαραίτητη η οριοθέτηση στην έκφραση της ζήλιας, το να κάνουν οι γονείς σαφές ότι οποιαδήποτε μορφή βίας είναι ανεπίτρεπτη. Χρειάζεται να βλέπουν τα πειράγματα που ξεπερνούν τα όρια, τα χτυπήματα που δεν είναι διασκεδαστικά, τις προσβολές που ντροπιάζουν την εκτίμηση του ενός ή του άλλου παιδιού και να παρεμβαίνουν, να οριοθετούν και να δίνουν εναλλακτικές για να εκφράσει το παιδί αυτό που νιώθει.
Η σχέση με τα αδέρφια είναι πολύτιμη και διαρκεί περισσότερο από κάθε άλλη στην ζωή του καθενός. Είναι οι άνθρωποι με τους οποίους δημιουργούμε πρώτη φορά ισότιμες σχέσεις, μέσα από τις οποίες μαθαίνουμε να διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας, διεκδικούμε, ματαιωνόμαστε. Μαθαίνοντας στα παιδιά να μη βλάπτουν τον άλλον, μπορούν να βασιστούν πάνω στο συναίσθημα της ζήλιας και να χτίσουν μία υγιή φιλοδοξία και μία υγιή ανταγωνιστικότητα που θα είναι χρήσιμη στην ζωή τους.
Βαρβάρα Ξυδού Οικογενειακή Σύµβουλος-Ψυχολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης του Παιδιατρικού Κέντρου Αθηνών
ΠΗΓΗ:iatriko
