Ο τραυλισμός είναι μια δυσκολία στη ροή της ομιλίας. Σαν σύμπτωμα εκδηλώνεται με «κόλλημα-μπλοκάρισμα» στην αρχή ή τη μέση της λέξης, σαν επανάληψη συλλαβών ή λέξεων ή σαν επιμήκυνση ήχων. Πιο συχνά εμφανίζεται στο ξεκίνημα μιας φράσης και μπορεί να συνοδεύεται από συσπάσεις του προσώπου ή του σώματος και αυξημένη μυϊκή ένταση. Είναι μία δυσκολία στη ροή της ομιλίας η οποία μπορεί να επηρεάζει σημαντικά την ευκολία με την οποία ο άνθρωπος επικοινωνεί. Μπορεί να τον οδηγεί στο να αλλάζει τα λόγια του, στο να αποφεύγει λέξεις, πρόσωπα ή περιστάσεις ακόμα και στο να παραιτηθεί από την επιθυμία του να επικοινωνήσει λεκτικά. Η προσπάθεια που κάνει το πρόσωπο που τραυλίζει να σταματήσει ή να αποφύγει τον τραυλισμό, του προκαλεί έντονη ψυχολογική πίεση και πιθανώς μια αίσθηση ανεπάρκειας και ματαίωσης της επιθυμίας για επικοινωνία.
Τα συναισθήματα που αναπτύσσονται σχετικά με τον τραυλισμό αποτελούν τα λεγόμενα εσωτερικά χαρακτηριστικά του, τα οποία αυξανόμενα με τον χρόνο τον συντηρούν.
Σε τι ποσοστό εμφανίζεται ο τραυλισμός στους ενηλίκους;
Ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη, ευφυΐα, επάγγελμα ή ηλικία, εμφανίζεται με συχνότητα 1% του συνολικού πληθυσμού, σε πρόσωπα και των δύο φύλων σε αναλογία ανδρών-γυναικών 4 προς 1.
Υπάρχει θεραπεία για τον ενήλικο που τραυλίζει;
Οι ενήλικοι που τραυλίζουν από την παιδική τους ηλικία και ειδικότερα αυτοί που έχουν ήδη κάνει θεραπεία σε κάποια φάση της ζωής τους, πιστεύουν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτε πια για τον τραυλισμό τους. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Παρότι δεν υπάρχει θεραπεία με την έννοια της ίασης, ο ενήλικος που τραυλίζει μπορεί να τροποποιήσει τον τραυλισμό του σε έναν ελεγχόμενο, εύκολο και αποδεκτό τρόπο ομιλίας και να ελέγχει τα συναισθήματά του σχετικά με αυτόν. Τα αποτελέσματα μεταξύ άλλων μπορεί να είναι εξαιρετικά σημαντική αύξηση της ευφράδειας, μείωση της συχνότητας και έντασης των στιγμών του τραυλισμού, ευκολότερη επικοινωνία, θετική αλλαγή στον τρόπο της επικοινωνίας και στο ρόλο που το πρόσωπο που τραυλίζει παίρνει στην επικοινωνία, ανετότερη συναναστροφή με τους άλλους ανθρώπους.
Η ακόλουθη προσωπική μαρτυρία είναι ενδεικτική του αποτελέσματος της θεραπείας: «…Ενδεχομένως ο τραυλισμός να μην αποτελεί πια ουσιαστικό πρόβλημα για μένα. Όχι ότι έχω πάψει πια να τραυλίζω, αλλά τα επεισόδια του τραυλισμού -ασφαλώς απείρως πιο ήπια σε σχέση με το παρελθόν- έχουν απολέσει εν πολλοίς τον δυσφοριογόνο χαρακτήρα τους και δεν καταφέρνουν πια να συσταθούν στη συνείδησή μου ως παράγοντες σοβαρού άγχους που θα μπορούσε να αναστατώσει με οποιονδήποτε τρόπο τη ροή -άλλοτε ήρεμη και άλλοτε ταραχώδη- τηςκαθημερινής μου ζωής. Σε σχέση με τη δυσθεώρητα διογκωμένησημασία που είχαν στο παρελθόν, τα επεισόδια αυτά δεν αποτελούν σήμερα παρά ανεπαίσθητες οχλήσεις…»
Ο τραυλισμός μπορεί να επανεμφανισθεί μετά την θεραπεία;
Ναι, ο τραυλισμός μπορεί να επανεμφανισθεί μετά τη θεραπεία συνήθως όμως σε πολύ μικρότερη ένταση και συχνότητα και με άλλα, ηπιότερα χαρακτηριστικά. Συνήθως θεραπεία “συντήρησης” ή ολιγόχρονη επαναληπτική θεραπεία βοηθάει στην διατήρηση της καλής ομιλίας.
Υπάρχουν διαφορετικά είδη θεραπείας;
Ο τραυλισμός του κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικός. Υπάρχουν διαφορετικές θεραπευτικές προσεγγίσεις που ταιριάζουν σε διαφορετικά πρόσωπα. Ο θεραπευτής είναι αυτός που αξιολογεί το κάθε περιστατικό και προτείνει την κατάλληλη θεραπεία ή συνδυασμό θεραπειών. Απευθυνθείτε στον «Πανελλήνιο Σύλλογο Λογοπεδικών» www.logopedists.gr ή στο «Kέντρο Έρευνας και Θεραπείας Τραυλισμού» www.travlismos.gr . Σε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες υπάρχουν σύλλογοι που υποστηρίζουν τα δικαιώματα των προσώπων που τραυλίζουν και προσφέρουν συμβουλές και υποστήριξη μέσω ομάδων αυτοβοήθειας σε ενηλίκους και γονείς παιδιών που τραυλίζουν. Ομοσπονδία αυτών αποτελεί ο ELSA www.stuttering.ws
Γιώργος Κ. Φούρλας
Σπούδασε παιδαγωγικά στην Αθήνα, Εκπαιδευτική Ψυχολογία και Ανάπτυξη Αναλυτικών Προγραμμάτων για τη γλώσσα στο Πανεπιστήμιο του Cardiff στην Ουαλία. Συνέχισε τις σπουδές του στο τμήμα Σπουδών Κλινικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου City του Λονδίνου στον τομέα της Παθολογίας του Λόγου και της Επικοινωνίας και απέκτησε μεταπτυχιακό επαγγελματικό δίπλωμα λογοπαθολόγου. Αργότερα στο ίδιο πανεπιστήμιο ολοκλήρωσε τις σπουδές του για το μεταπτυχιακό δίπλωμα (M.Sc.SLT) στη Θεραπεία Λόγου και Ομιλίας. Από το 1992 εργάζεται ως Θεραπευτής Λόγου και Ομιλίας, είναι μέλος του Βασιλικού Κολεγίου Θεραπευτών Λόγου και Ομιλίας (RCSLT) της Βρετανίας και του Πανελληνίου Συλλόγου Λογοπεδικών (ΠΣΛ). Εργάστηκε στην Εταιρεία Προστασία Σπαστικών και στον ιδιωτικό τομέα, διετέλεσε συνεργάτης του Πανεπιστημίου City του Λονδίνου, συμμετέχει ως εισηγητής σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και σε επιτροπές εργασίας του Πανελληνίου Συλλόγου Λογοπεδικών. Διευθύνει το Ινστιτούτο για τις Διαταραχές Επικοινωνίας «λόγος» και το Κέντρο Έρευνας και Θεραπείας Τραυλισμού. Ως κλινικός επόπτης εποπτεύει θεραπευτές και φοιτητές λογοθεραπείας, συντονίζει την Ομάδα Ειδικού Ενδιαφέροντος στις Διαταραχές Ροής της Ομιλίας του ΠΣΛ και συμμετέχει στη συντακτική επιτροπή της επιστημονικής έκδοσης του ΠΣΛ. Ιδιαίτερο κλινικό ενδιαφέρον έχει στις εξελικτικές διαταραχές λόγου και ομιλίας και στις διαταραχές ροής της ομιλίας.
