Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματός μας το οποίο έρχεται σε επαφή με το εξωτερικό περιβάλλον. Η λειτουργία του αφορά στην παροχή ενός προστατευτικού χιτώνα ενάντια στην μόλυνση. Δρα επίσης σαν μία ασπίδα προστασίας ενάντια στο φως και τη ζέστη, βοηθώντας έτσι και στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.
Το δέρμα μας αποτελούμενο από διάφορες στοιβάδες συντελεί σε διαφορετικές λειτουργίες.
Καλύπτεται από ένα μείγμα ιδρώτα και λίπους σχηματίζοντας ένα υδρολιπιδικό φιλμ, το οποίο περιορίζει την ανάπτυξη των βακτηρίων και δίνει στο δέρμα βελούδινη όψη. Χάρη στα αιμοφόρα αγγεία τα οποία αρδεύουν το δέρμα και στην έκκριση ιδρώτα, η θερμοκρασία του σώματος παραμένει σταθερή. Το δέρμα λειτουργεί ως θερμορυθμιστικό όργανο. Όταν αισθανόμαστε κρύο, τα αιμοφόρα αγγεία συσπώνται για να εμποδίσουν την απώλεια θερμοκρασίας. Όταν αισθανόμαστε ζέστη, το αποτέλεσμα είναι το αντίθετο : η ροή του αίματος αυξάνεται και παράγεται ιδρώτας για να μειωθεί η θερμοκρασία στην επιφάνεια του δέρματος. Η βιταμίνη D, η οποία είναι απαραίτητη για την απορρόφηση του ασβεστίου, το οποίο χρειαζόμαστε για την ανάπτυξη και εξέλιξη των οστών, δομείται στην επιδερμίδα με την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας.
Για να μάθουμε τι χρειάζεται το δέρμα μας στη διάρκεια ενός ταξιδιού ρωτήσαμε την δερματολόγο κ. Τ. Βλαδένη :
Το δέρμα ενός ταξιδιώτη είναι εκτεθειμένο σε συνθήκες οι οποίες διαφέρουν από τις συνηθισμένες. Τα προβλήματα ξεκινούν από τα μέσα μεταφοράς που χρησιμοποιούνται ανά περίσταση. Εάν πρόκειται για αεροσκάφος, θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας, ότι η θερμοκρασία και η υγρασία θα είναι διαφορετικές από τις συνήθεις, του εδάφους.
Ένα πολυήμερο ταξίδι με αεροσκάφος μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια υγρασίας από την επιδερμίδα, κατάσταση ιδιαίτερα δύσκολη, για όσους έχουν ιστορικό και υποφέρουν από εντοπισμένες δερματίτιδες ή αλλεργίες στην γύρη, στο τρίχωμα των ζώων ή στα ακάρεα. Αυτή η κατάσταση μπορεί να αυξηθεί από την υψηλή θερμοκρασία στις δερματικές πτυχές, λόγω της πολύωρης ακινησίας που επιβάλει ένα μεγάλο ταξίδι. Για την αποφυγή τέτοιων προβλημάτων, οι συμβουλές είναι απλές. Το δέρμα πρέπει να είναι καλά ενυδατωμένο πριν την έναρξη του ταξιδιού. Ένα δροσερό ντους και η επάλειψη με μια ενυδατική κρέμα είναι αρκετά. Εάν φροντίσουμε να εφοδιαστούμε με βαμβακερό ρουχισμό τότε θα προλάβουμε ερεθισμούς και έντονη φαγούρα.
Για τους ταξιδιώτες που θα χρησιμοποιήσουν το πλοίο ως μεταφορικό μέσο συνιστούμε πρώτα από όλα να προσέξουν την έκθεση στον ήλιο με ένα καλό αντιηλιακό με υψηλό δείκτη, καθώς και χρήση καπέλου για επιπλέον προστασία του δέρματος από τον ήλιο, τον πολύτιμο αλλά και επικίνδυνο φίλο.
Ο ήλιος λοιπόν είναι ένας ενεργειακός σταθμός με ευρύ φάσμα ακτινοβολίας. Η ακτινοβολία που επηρεάζει το δέρμα μας είναι μόνο ένα μικρό τμήμα του ηλιακού φάσματος. Η ένταση της UV ακτινοβολίας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες καθώς και η ικανότητα της UV ακτινοβολίας να προκαλεί βλάβες. Εξαρτάται από :
την εποχή, το γεωγραφικό πλάτος, την ώρα της ημέρας (στοιχεία που καθορίζουν τη θέση του ήλιου στον ορίζοντα).
το ύψος (20% περισσότερη ακτινοβολία UVB στα 1500 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας).
την αντανάκλαση του ηλιακού φωτός από την επιφάνεια της γης που ποικίλει σε σημαντικό βαθμό : ποσοστό 85% αντανακλάται από το χιόνι, 17% από την άμμο, 4% από το νερό και 3% από το γρασίδι.
τη διάχυση μέσω της ατμόσφαιρας (η διάχυση του λευκού φωτός δίνει στον ουρανό το μπλε χρώμα).
τα σύννεφα (τα σύννεφα που βρίσκονται ψηλά δεν εμποδίζουν περισσότερη UV ακτινοβολία από όση ένας καθαρός ουρανός).
Υπεριώδης Ακτινοβολία του Ήλιου
UVC (100 – 290nm). Διηθείται από τη στοιβάδα του όζοντος και δεν φτάνει στην επιφάνεια της γης.
UVB (290 – 320nm). Αποτελεί το 5% της ολικής UV ακτινοβολίας του ηλίου και το καλοκαίρι ευθύνεται για το 80 – 90% του ηλιακού εγκαύματος, φωτογήρανσης, καρκίνου του δέρματος.
UVA (320 – 400nm). Αποτελεί το 95% της ολικής υπεριώδους ακτινοβολίας του ήλιου το καλοκαίρι. Ευθύνεται για το 10 – 20% των βλαβών του δέρματος όπως το πολύμορφο ερύθημα από το φως.
Έτσι, για όλους τους τουρίστες ανεξαρτήτως μέσου ταξιδιού (αεροπλάνο – πλοίο) με προορισμό ηλιόλουστα και παραθαλάσσια μέρη είναι απαραίτητη η χρήση αντηλιακού με δείκτη προστασίας πάνω από 30 και ενυδατικής κρέμας καθώς επίσης και αποφυγή έκθεσης στον ήλιο τις μεσημεριανές ώρες της ημέρας. Ωστόσο η πρόληψη δεν σταματά εδώ. Η βλάστηση και η θάλασσα είναι μέρη, όπου παραμονεύουν μικρά ζωύφια. Η βαλίτσα μας θα πρέπει να εφοδιασθεί με κάποια ανάλογη προστασία, όπως ένα εντομοαπωθητικό.
Τσιμπήματα εντόμων, ηλιακά εγκαύματα και πολύμορφο ηλιακό ερύθημα (αλλεργική αντίδραση στον ήλιο) είναι οι πιο συχνές αναπάντεχες επιπλοκές, στα μέρη όπου θα φτάσουμε.
Κορτιζονούχες αλοιφές, χάπια αντισταμινικά και χάπια κορτιζόνης μπορούν να λύσουν τέτοιου είδους προβλήματα.
Ας ‘‘φορτώσουμε’’ λοιπόν τις βαλίτσες μας με όλα τα απαραίτητα προϊόντα που θα μας βοηθήσουν να αποφύγουμε τέτοια προβλήματα στο δέρμα μας και να το διατηρήσουμε υγιές κατά τη διάρκεια των διακοπών και μετά το τέλος αυτών.
Οδηγίες που πρέπει να ακολουθείτε :
Να αποφύγετε τον ήλιο μεταξύ 11.00 π.μ.-15.00 μ.μ.
Η υπεριώδης ακτινοβολία δεν είναι λιγότερο έντονη σε μια συννεφιασμένη μέρα. Πάνω από 80% διεισδύει στο δέρμα.
Χρήση ειδικών γυαλιών ήλιου για προστασία των ματιών από την υπεριώδη ακτινοβολία.
Χρήση (όσο συχνότερα είναι δυνατό) ειδικού αντηλιακού.
Αποφυγή χρήσης λοσιόν τεχνικού μαυρίσματος.
Τάνια(Σουλτάνα) Βλαδένη
Ιατρός Δερματολόγος – Υγιειονολόγος
Επιστημονικός Συνεργάτης Νοσοκομ. ‘’ΥΓΕΙΑ’’
Αποφοίτησε από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Το Μεταπτυχιακό (M.Sc.) το έκανε στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας ως υγιεινολόγος.
Εκπαιδεύτηκε σε εφαρμογές laser στο Νοσοκομείο Α. Συγγρός.
Είναι μέλος της Ελληνικής Δερματολογικής και Αφροδισιολογικής Εταιρείας, της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας της Δερματολογίας EADV και της Ευρωπαϊκής Παιδιατρικής Δερματολογίας ESPD.
