Το 3ο Επιστημονικό Συνέδριο για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού «3rd Scientific Summit on Tobacco Harm Reduction: Novel products, Research & Policy», διεξάγεται φέτος διαδικτυακά, με τη συμμετοχή επιστημόνων από όλο τον κόσμο. Το συνέδριο ξεκινά την Πέμπτη 24 Σεπτεμβρίου και διαρκεί 2 μέρες, με 16 συνεδρίες και 50 περίπου ομιλητές από 26 χώρες
Η χρήση εναλλακτικών καπνικών προϊόντων (ηλ. τσιγάρο, προϊόντα θέρμανσης-μη καύσης του καπνού, φύλλα καπνού, snus, κλπ.) από τους καπνιστές και η συσχέτισή τους με προσπάθειες διακοπής του καπνίσματος παρουσιάζει μεγάλη αύξηση. Έτσι, το Συνέδριο απευθύνεται στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, στις κανονιστικές αρχές και στους ιθύνοντες για τη χάραξη πολιτικών στον τομέα των νέων προϊόντων καπνού, για να φέρει στο προσκήνιο την επιστημονική συζήτηση για τα οφέλη και τους κινδύνους που συνδέονται με τα νέα προϊόντα καπνού. Παρότι οι επιβλαβείς για την υγεία επιπτώσεις του καπνίσματος είναι γνωστές εδώ και δεκαετίες, περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο άτομα παγκοσμίως εξακολουθούν να καπνίζουν και περισσότερα από 7 εκατ. πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο από νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα.
Η πρόληψη και η διακοπή του καπνίσματος παραμένουν οι παρεμβάσεις με τα καλύτερα αποτελέσματα από ιατρικής πλευράς —που είναι παράλληλα και οι πιο οικονομικές. Οι επαγγελματίες της υγείας και οι υπεύθυνοι για τη δημόσια υγεία είναι απαραίτητο να ενημερώνουν κάθε καπνιστή και τον πληθυσμό στο σύνολό του σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις του καπνίσματος. Σε μια περίοδο ολοένα ταχύτερων εξελίξεων και καινοτόμων τεχνολογιών, αναδύονται νέες προσεγγίσεις οι οποίες στηρίζονται σε δυνητικά πιο ασφαλείς εναλλακτικές λύσεις έναντι του συμβατικού τσιγάρου˙ αυτές απευθύνονται στους καπνιστές οι οποίοι για διάφορους λόγους δεν μπορούν να διακόψουν το κάπνισμα, π.χ. η στρατηγική μείωσης της βλάβης. Επίσης, αναδεικνύονται ζητήματα υγείας που απαιτούν περισσότερη, ενδελεχή έρευνα και ερμηνεία των εργαστηριακών και κλινικών δεδομένων. Η νικοτίνη είναι μεν εθιστική, αλλά παίζει ελάχιστο ρόλο στη σχετιζόμενη με το κάπνισμα θνητότητα. Σε ένα επιστημολογικό περιβάλλον όπου οι αντιλήψεις σχετικά με τις δράσεις της νικοτίνης δεν συμβαδίζουν με ό,τι είναι κοινώς αποδεκτό από την ιατρική, το 3ο Επιστημονικό Συνέδριο για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού αποσκοπεί στο να προσφέρει στους ενδιαφερόμενους αντικειμενική πληροφόρηση για τα νέα προϊόντα καπνού, βασισμένη στην επιστήμη.
Το Επιστημονικό Συνέδριο διοργανώνουν για τρίτη χρονιά, το Τμήμα Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας, Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Τοξικολογία» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, και το Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και Ανοσολογίας του Τμήματος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών, με τη συνεργασία του Τμήματος Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠαΔΑ) και της Β΄ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής του Γ.Ν. «Αττικόν». Φέτος, συμμετέχουν και στηρίζουν τη διοργάνωση το Κυπριακό Ινστιτούτο Αναπνευστικών Νοσημάτων (ΚΙΑΝΟΣ), Λευκωσία, Κύπρος, καθώς και κορυφαίοι ερευνητές, κλινικοί ιατροί και επιστήμονες από διάφορους τομείς, διεθνώς.
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν αναγνωρισμένοι επιστήμονες, όπως είναι οι κεντρικοί ομιλητές του Scientific Summit: ο David T. Sweanor J.D., πρόεδρος του Κέντρου Δικαίου Υγείας, Πολιτικής Υγείας και Δεοντολογίας (Centre for Health Law, Policy and Ethics) και επίκουρος καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο της Οττάβας, Καναδά. Ο καθ. Sweanor εργάζεται τις τελευταίες δεκαετίες στα θέματα που αφορούν το κάπνισμα και τη δημόσια υγεία και στο Συνέδριο θα μιλήσει για την έννοια του αναλογικού κινδύνου στη νομοθεσία. Ο David Khayat, πρώην Πρόεδρος του Εθνικού Αντικαρκινικού Ινστιτούτου της Γαλλίας (National Cancer Institute of France) και Καθηγητής Ογκολογίας, θα μιλήσει σχετικά με τον ρόλο της επιστημονικής και της ιατρικής κοινότητας στην ανάπτυξη στρατηγικών ελέγχου του καπνίσματος.
Στη συνεδρία «Public Health Policy and Regulation» θα παρουσιαστούν και θα συζητηθούν θέματα πολιτικών δημόσιας υγείας και νομοθεσίας, από ομιλητές με μεγάλη εμπειρία, όπως ο Karl Fagerstrom, ο οποίος θα παρουσιάσει μια αξιολόγηση των παγκόσμιων στρατηγικών μείωσης της βλάβης, ο Μιχάλης Τουμπής, που θα αναφερθεί στις προδιαγραφές που θα πρέπει να χρησιμοποιούν οι κρατικές αρχές ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις από τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού, και ο Clive Bates που θα αναλύσει το παράδειγμα του αμερικανικού FDA όσον αφορά την επικοινωνία του κινδύνου (risk communication).
Το κατά πόσον η Στρατηγική Μείωσης του Κινδύνου θα πρέπει να καταστεί εργαλείο πολιτικής δημόσιας υγείας διεθνώς, («Tobacco Harm Reduction should become a public health policy tool globally»), θα αποτελέσει το θέμα της κεντρικής συζήτησης της 2ης ημέρας του Συνεδρίου, όπου ιθύνοντες και εκπρόσωποι των κανονιστικών αρχών από 8 χώρες θα παρουσιάσουν τις απόψεις τους, υπό τον συντονισμό του καθηγητή καρδιολογίας, Πάνου Βάρδα.
Η θεματική ενότητα για τις πολιτικές υγείας ολοκληρώνεται με την ομιλία του Ιωάννη Φαρόπουλου, συμβούλου του Υπουργείου Υγείας, ο οποίος θα παρουσιάσει τη νέα νομοθεσία για τον έλεγχο του καπνίσματος στην Ελλάδα.
Μελέτες κλινικής αξιολόγησης και έρευνας που αφορούν τα τελευταία δεδομένα για το ηλεκτρονικό τσιγάρο, τα κλινικά δεδομένα για τη μετάβαση από το κάπνισμα σε συστήματα θέρμανσης του καπνού, και τις επιπτώσεις των νέων εναλλακτικών προϊόντων καπνού για τους χρήστες, θα παρουσιαστούν στη συνεδρία «Clinical Assessment & Research» το απόγευμα της 1ης ημέρας.
Στην εναρκτήρια συνεδρία του Summit με τίτλο “Novel nicotine–delivering products: toxicology, regulation, and health issues” θα παρουσιαστούν πρωτότυπες μελέτες για τα νέα εναλλακτικά προϊόντα καπνού στους τομείς της τοξικολογίας, της νομοθεσίας, αλλά και κλινικές έρευνες, οι οποίες θα συμπεριληφθούν σε ειδικό τεύχος με την επιμέλεια των διοργανωτών του Συνεδρίου, Δημήτριου Κουρέτα & Κωνσταντίνου Πουλά.
Επίσης, επιλεγμένες περιλήψεις που υποβλήθηκαν στην Επιστημονική Επιτροπή του Scientific Summit θα παρουσιαστούν από τους συγγραφείς την 1η ημέρα του συνεδρίου, στις θεματικές κατηγορίες Επιδημιολογία και Κοινωνικά Ζητήματα, Προκλινική Αξιολόγηση, Διακοπή Καπνίσματος, και Κλινική Αξιολόγηση & Μείωση της Βλάβης.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πολλές ακόμα συνεδρίες, όπως αυτή για τις πολιτικές ελέγχου του καπνίσματος (Tobacco Control Policies), ή αυτή για το επίκαιρο θέμα του COVID-19 και της σχέσης του με το νικοτινικό χολινεργικό σύστημα˙ η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συζήτηση «στρογγυλής τράπεζας» για το δίλημμα των γιατρών σχετικά με την καθοδήγηση που παρέχουν στους ενήλικες καπνιστές για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού στο πλαίσιο της τρέχουσας αντιπαράθεσης και εξελίξεων.
Ειδικοί επιστήμονες από κάθε τομέα, ιατροί, επιστήμονες πολιτικών υγείας, ειδικοί της συμπεριφοράς, πανεπιστημιακοί και επαγγελματίες που συμμετείχαν σε σειρά συζητήσεων για το Summit τους τελευταίους μήνες, αναγνώρισαν την ανάγκη να επιταθούν οι προσπάθειες με σκοπό τον έλεγχο του καπνίσματος και τον περιορισμό των αρνητικών επιπτώσεών του με τη χρήση προσεγγίσεων «μείωσης της βλάβης από το κάπνισμα». Έτσι, στην καταληκτική συνεδρία του 3ου Επιστημονικού Συνεδρίου, πρόκειται να ανακοινωθεί η ίδρυση Διεθνούς Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας ειδικών για τον Έλεγχο του Καπνίσματος και τη Μείωση της Βλάβης με το ακρωνύμιο SCΟHR (International Association of international experts on Smoking Control & Harm Reduction). Η εταιρεία θα παρέχει βήμα για ανοιχτό και εποικοδομητικό διάλογο και θα συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας ευρύτερης προσέγγισης στις πολιτικές ελέγχου του καπνίσματος. Μετά την επίσημη ανακοίνωση θα πραγματοποιηθεί ψηφοφορία και υπογραφή της Διακήρυξης των ιδρυτικών μελών της Εταιρείας.
Οι διοργανωτές του 3rd Scientific Summit παρέχουν επίσης, στις 23 Σεπτεμβρίου, Διαδικτυακό Φροντιστήριο που απευθύνεται στους Έλληνες συμμετέχοντες, με θέμα «Καπνιστική συνήθεια στην Ελλάδα: Από την επιδημιολογία στη διακοπή καπνίσματος και τη νομοθεσία». Το 4ωρο Φροντιστήριο είναι αποτέλεσμα της συνεργασίας μεταξύ του Εργαστηρίου Προληπτικής Καρδιολογίας της Β΄ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής του Γ.Ν. «Αττικόν» και του Τμήματος Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας, Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (ΠαΔΑ), Αθήνα.
