Το 2016, δημοσιεύτηκε στο διακεκριμένο επιστημονικό περιοδικό NeuroImage (128, March 2016, pages 1-10) ένα πείραμα για την ευγνωμοσύνη, με τα αποτελέσματά του, που πραγματοποιήθηκε από τους επιστήμονες: Prathik Kini, Joel Wong, Sydney McInnis, Nicole Gabana, Joshua W. Brown, συνεργάτες του Indiana University, Bloomington, United States.
Η επιστημονική ομάδα είχε ως στόχο να διευκρινίσει τις βασικές νευροσυσχετίσεις από την έκφρασης της ευγνωμοσύνης
- Η μελέτη της εστιάστηκε στις 4 παρακάτω ερωτήσεις:
- Ποιες είναι οι άμεσες συσχετίσεις της νευρικής δραστηριότητας που συνδέονται με πράξεις έκφρασης της ευγνωμοσύνης;
- Είναι η νευρική δραστηριότητα περισσότερο εναρμονισμένη με την ευγνωμοσύνη ως μια γνωστική/νοητική διαδικασία ή ως μια συναισθηματική διαδικασία;
- Σε ποιο βαθμό η έκφραση της ευγνωμοσύνης που σχετίζεται με τμήματα του εγκεφάλου συνδέεται με την ενσυναίσθηση και τη θεωρία γνωστικών διαδικασιών;
- Ποιες είναι οι μακροχρόνιες επιδράσεις από τη γραπτή έκφραση της ευγνωμοσύνης;
Σκέψεις
- Πολλές μελέτες μέσα στην περασμένη δεκαετία, έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που συνειδητά λαμβάνουν υπόψη τις ευλογίες τους, όλα τα καλά τους δηλαδή, τείνουν να είναι πιο ευτυχισμένοι και λιγότερο καταθλιπτικοί.
- Το πρόβλημα ήταν, ότι οι περισσότερες ερευνητικές μελέτες σχετικά με την ευγνωμοσύνη, είχαν διεξαχθεί με υγιείς και λειτουργικούς ανθρώπους.
- Το ερώτημα λοιπόν ήταν, εάν η ευγνωμοσύνη είναι ωφέλιμη και για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα με την ψυχική τους υγεία.
- Η προαναφερθείσα επιστημονική ομάδα επέλεξε περίπου 300 ενήλικες, κυρίως μαθητές κολλεγίων, οι οποίοι επρόκειτο να αρχίσουν συνεδρίες Συμβουλευτικής στο Πανεπιστήμιο και, κατά μέσο όρο, είχαν χαμηλά επίπεδα ψυχικής υγείας. Η πλειονότητα είχε θέματα κατάθλιψης και άγχους.
- Αρχικά, όλα τα άτομα συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο για την καθημερινότητά τους σχετικά με την ευγνωμοσύνη, το άγχος και την κατάθλιψη.
Διαδικασία
- Τα μέλη της πρώτης ομάδας, εκτός από τις συνεδρίες συμβουλευτικής που δέχτηκαν, έγραφαν ένα γράμμα ευγνωμοσύνης σ’ ένα πρόσωπο για μια εβδομάδα, κι αυτό έγινε για 3 εβδομάδες.
- Οι συμμετέχοντες της δεύτερης ομάδας έγραφαν σκέψεις και συναισθήματά τους σχετικά με αρνητικές εμπειρίες τους.
- Η τρίτη ομάδα δεν είχε κάποια δραστηριότητα γραφής.
Ευρήματα
- Τι βρέθηκε λοιπόν; Σε σύγκριση με τη δεύτερη και με την τρίτη ομάδα, οι συμμετέχοντες της πρώτης ομάδας ανέφεραν σημαντική πρόοδο της κατάστασής τους 4 και 12 εβδομάδες αφού είχαν ολοκληρώσει το γράψιμο των γραμμάτων ευγνωμοσύνης.
- Έτσι, φαίνεται ότι η γραπτή άσκηση ευγνωμοσύνης κάνει καλό, όχι μόνο στους ψυχικά υγιείς, αλλά και σ’ αυτούς που έχουν θέματα ψυχικής υγείας.
- Μάλιστα, φαίνεται, ότι η εξάσκηση με την ευγνωμοσύνη, όταν βρίσκεται σε περίοπτη θέση μέσα στη συμβουλευτική, προσφέρει σημαντικά οφέλη, ακόμη κι αν είναι σύντομη.
Πώς αλλάζει η ευγνωμοσύνη τον εγκέφαλο;
- Όταν ο εγκέφαλος αισθάνεται ευγνωμοσύνη, τα τμήματα του εγκεφάλου που ενεργοποιούνται, περιλαμβάνουν τον κοιλιακό και ραχιαίο έσω προ-μετωπιαίο φλοιό.
- Αυτές οι περιοχές εμπλέκονται στα συναισθήματα της ανταμοιβής, της ηθικής, των διαπροσωπικών σχέσεων και των θετικών κοινωνικών αλληλεπιδράσεων, καθώς και της ικανότητας να κατανοήσουμε τι σκέφτονται ή τι αισθάνονται οι άλλοι άνθρωποι.
Δραστηριότητα του μέσου προμετωπιαίου φλοιού, σχετιζόμενη με την ευγνωμοσύνη των συμμετεχόντων
- Η ευγνωμοσύνη έχει επίσης την ικανότητα να αυξάνει σημαντικά τις νευροχημικές ουσίες. Όταν η σκέψη μετατρέπεται από αρνητική σε θετική, υπάρχει μία σειρά χημικών ουσιών που μας κάνουν να νιώθουμε καλά, όπως η ντοπαμίνη, η σεροτονίνη και η οκυτοκίνη (η ορμόνη της αγάπης/αγκαλιάς).
- Όλα αυτά, συμβάλλουν στα συναισθήματα της εγγύτητας, της σύνδεσης και της ευτυχίας, που έρχονται με την ευγνωμοσύνη.
- Επίσης, βρήκαν πως όταν οι άνθρωποι που ήταν περισσότερο ευγνώμονες έδιναν περισσότερα χρήματα για έναν υποστηρικτικό σκοπό, είχαν μεγαλύτερη νευροευαισθησία στον εγκέφαλο και, συγκεκριμένα, στο μέσο προμετωπιαίο φλοιό, μια περιοχή που συνδέεται με τη μάθηση και τη λήψη αποφάσεων.
- Αυτό, φανερώνει, ότι οι άνθρωποι που νιώθουν μεγαλύτερη ευγνωμοσύνη, είναι πιο εστιασμένοι στο πώς να εκφράσουν αυτή την ευγνωμοσύνη.
Neale Donald Walsch: «Η πάλη για τη ζωή σταματάει, όταν η ευγνωμοσύνη αρχίζει».
Έρευνες σχετικά με την ευγνωμοσύνη έχουν δείξει ότι οι ευγνώμονες άνθρωποι:
ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΑ: Αφιερώνουν χρόνο και χρήμα κατά 20% περισσότερο.
ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ: Έχουν πιο ισχυρό δεσμό με την τοπική κοινότητα.
ΕΡΓΑΣΙΑ: Το εισόδημά τους είναι περίπου 7% πιο μεγάλο.
ΦΙΛΟΙ: Έχουν πιο ικανοποιητικές φιλικές σχέσεις.
ΥΓΕΙΑ: 10% λιγότερο στρες & ασθένειες που σχετίζονται με αυτό.
ΝΕΟΙ: 13% λιγότερες συγκρούσεις (τσακωμούς).
ΕΦΗΒΟΙ: Είναι λιγότερο πιθανό να αρχίσουν το κάπνισμα.
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Κάθε 10 χρόνια, η ευγνωμοσύνη αυξάνεται κατά 5%.
ΘΕΤΙΚΑ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ: Γενικά, τα θετικά συναισθήματα μπορούν να προσθέσουν μέχρι και 7 ποιοτικά χρόνια στη ζωή μας.
Source: The Science of Happiness (2014, MOOC, Berkeley University of California, Week 8: Gratitude).
Βιβλιογραφία για μια πρώτη επαφή με την ευγνωμοσύνη
Words of Gratitude for Mind, Body, and Soul – 2001, Robert Emmons and Joanna Hill.
The Psychology of Gratitude – 2004, Robert Emmons and Michael McCullough.
Thanks! How the New Science of Gratitude Can Make You Happier – 2008, Robert Emmons.
A Simple Act of Gratitude: How Learning to Say Thank You Changed My Life – 2011, John Kralik.
The Gratitude Diaries: How a Year Looking on the Bright Side Can Transform Your Life 2016, Janice Kaplan.
Gratitude (A Short Summary) – 2015, Oliver Sacks (2017, Εκδόσεις Πατάκη).
Choosing Gratitude: Your Journey to Joy – 2011, Nancy Leigh DeMoss.
Gratitude Works!: A 21-Day Program for Creating Emotional Prosperity – 2013, Robert Emmons.
The Little Book of Gratitude – 2016, Robert Emmons.
Counting blessings versus burdens: An experimental investigation of gratitude and subjective well-being in daily life. (From the Journal of Personality and Social Psychology, 2003, Vol. 84) Robert Emmons and Michael McCullough
Gratitude and prosocial behavior: Helping when it costs you. (From Psychological Science, 2006, April) – Monica Bartlett and David DeSteno.
Νικόλας Κολοκοτρώνης: Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Συγγραφέας
