Τι είναι η πνευμονιοκοκκική νόσος;
Η διεισδυτική πνευμονιοκοκκική νόσος αποτελεί ένα κύριο αίτιο σοβαρής νόσου σε παιδιά και ενήλικες σε όλο τον κόσμο και εκτιμάται ότι παγκοσμίως ευθύνεται για περίπου ένα εκατομμύριο θανάτους παιδιών ηλικίας κάτω των πέντε ετών ετησίως., Πρόκειται για έναν όρο που περιγράφει αρκετές λοιμώξεις που προκαλούνται από το βακτήριο Streptococcus pneumoniae (S.pneumoniae).

Ο S. pneumoniae μπορεί να προκαλέσει σοβαρά, απειλητικά για τη ζωή νοσήματα, όπως είναι η μηνιγγίτιδα (φλεγμονή ή οίδημα των μεμβρανών που περιβάλλουν τον εγκέφαλο), η πνευμονία (φλεγμονή των πνευμόνων) και η βακτηριαιμία (βακτηρίδια βρίσκονται στην κυκλοφορία του αίματος), καθώς και λιγότερο σοβαρά, αλλά πολύ συχνά νοσήματα του αναπνευστικού, όπως είναι η μέση ωτίτιδα (λοίμωξη του μέσου ωτός), η ιγμορίτιδα (λοίμωξη των ρινικών κόλπων) και η βρογχίτιδα (λοίμωξη των αεραγωγών των πνευμόνων).

Διεισδυτική πνευμονιοκοκκική νόσος

 

Διεισδυτική πνευμονία
Κάθε χρόνο, 156 εκατομμύρια περιστατικά πνευμονίας εμφανίζονται σε παιδιά, με το 95% του συνόλου των νέων περιστατικών παγκοσμίως να αφορά παιδιά που κατοικούν σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Η πνευμονία που οφείλεται στον πνευμονιόκκοκο είναι σοβαρή νόσος, καθώς έχει ποσοστά θνητότητας που εκτιμάται ότι κυμαίνονται μεταξύ 10 και 20% και ο κίνδυνος θανάτου για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι, υπερβαίνει το 50%. Ο S. pneumoniae αποτελεί το κυριότερο αίτιο σοβαρής πνευμονίας, γεγονός που εξηγεί και τα υψηλά ποσοστά θνησιμότητας.
Τα συμπτώματα συνήθως περιλαμβάνουν ρίγη, υψηλό πυρετό, εφίδρωση, δυσκολία στην αναπνοή, θωρακικό άλγος, μυαλγία, κόπωση και παραγωγικό βήχα με απόχρεμψη

Πνευμονιοκοκκική μηνιγγίτιδα
Η πνευμονιοκοκκική μηνιγγίτιδα είναι πιο συχνή σε παιδιά ηλικίας κάτω των δύο ετών και σε ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω7
Οι επιπτώσεις της πνευμονιοκοκκικής μηνιγγίτιδας μπορεί να είναι σοβαρές – 7-20% των πασχόντων θα καταλήξουν, ενώ το 25% (ποσοστό που αυξάνεται σε 50% στα παιδιά)10, των ασθενών που θα επιβιώσουν ενδέχεται να παρουσιάσει σοβαρά νευρολογικά κατάλοιπα, όπως είναι η μείωση της ακοής, η επιληψία, εστιακές νευρολογικές βλάβες και μαθησιακά προβλήματα11
Τα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν υψηλό πυρετό, κεφαλαλγία, έμετο, ευαισθησία στο έντονο φως, δυσκαμψία αυχένα, μυαλγία, υπνηλία, δυσκολία αφύπνισης και εξάνθημα που δεν χάνει το χρώμα του όταν του ασκείται πίεση11

Πνευμονιοκοκκική βακτηριαιμία
Η πνευμονιοκοκκική βακτηριαιμία είναι μια σοβαρή πάθηση, που σε 20% περίπου των περιστατικών οδηγεί σε θάνατο
Πρόκειται για μια επιπλοκή της πνευμονιοκοκκικής πνευμονίας, που παρουσιάζεται σε περίπου 25% των ασθενών
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, κεφαλαλγία και μυαλγίες

Μη διεισδυτική πνευμονιοκοκκική νόσος

Μέση ωτίτιδα
Παρακαλώ μπορείτε να ανατρέξετε στο αντίστοιχο κεφάλαιο
Ιγμορίτιδα (παραρρινοκολπίτιδα)
Η ιγμορίτιδα είναι μια λοίμωξη των μικρών, γεμάτων με αέρα κόλπων (κοιλοτήτων) που βρίσκονται στο εσωτερικό των ζυγωματικών και του μετώπου. Η οξεία ιγμορίτιδα συχνά αναπτύσσεται σε σύντομο διάστημα (λίγων ημερών) ύστερα από ένα συνάχι ή γρίπη15
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν άλγος και ευαισθησία των ρινικών κόλπων, ρινική απόφραξη ή καταρροή15.
Βρογχίτιδα
Η βρογχίτιδα είναι μια λοίμωξη των κύριων αεραγωγών των πνευμόνων (βρόγχοι)
Το κύριο σύμπτωμα της βρογχίτιδας είναι ο βήχας με απόχρεμψη16

Ποιος διατρέχει κίνδυνο;

Αν και η πνευμονιοκοκκική νόσος μπορεί να προσβάλει οποιονδήποτε, ορισμένες ομάδες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλες. Οι ομάδες αυτές αυξημένου κινδύνου είναι1:
Τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι
Τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω καρκίνου, λευχαιμίας, νόσου του Hodgkin ή ιού ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV)1
Τα άτομα που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, όπως πνευμονοπάθεια, καρδιοπάθεια και νεφρική νόσο, διαβήτη και αλκοολισμό1

Πώς μεταδίδεται η πνευμονιοκοκκική νόσος;
Τα βακτήρια μεταδίδονται μέσω της επαφής με άτομα που νοσούν ή φέρουν τα βακτήρια ρινοφάρυγγά τους. Ο πιο συνήθης τρόπος μετάδοσης των βακτηρίων είναι με το βήχα ή το φτάρνισμα και εν συνεχεία με το άγγιγμα αντικειμένων που έχουν επάνω τους βακτήρια και τη μεταφορά στη συνέχεια των βακτηρίων από τα χέρια στο στόμα ή τη μύτη. Συχνά, τα άτομα, ιδιαίτερα τα παιδιά, μεταφέρουν και μεταδίδουν τα βακτήρια του πνευμονιόκοκκου χωρίς να νοσούν2.

Πώς αντιμετωπίζεται η πνευμονιοκοκκική νόσος;
Αν και ο συνήθης τρόπος αντιμετώπισης διαφέρει ανάλογα με τη χώρα και τη νόσο, γενικά για την αντιμετώπιση των πνευμονιοκοκκικών λοιμώξεων χρησιμοποιούνται αντιβιοτικά.7 Η πενικιλίνη είναι το φάρμακο πρώτης επιλογής στην αντιμετώπιση των διεισδυτικών πνευμονιοκοκκικών λοιμώξεων, αλλά τα τελευταία χρόνια τα βακτήρια παρουσιάζουν αυξανόμενη αντίσταση στην πενικιλίνη και σε άλλα αντιβιοτικά. 7

Εμβολιασμός κατά της πνευμονιοκοκκικής νόσου

Ο S. Pneumoniae εμφανίζει ολοένα και αυξανόμενη αντοχή στα αντιβιοτικά καθιστώντας την πρόληψη της νόσου μέσω του εμβολιασμού ακόμη πιο σημαντική. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), από όλα τα μέτρα που μπορούν να ληφθούν για την προστασία της δημόσιας υγείας, ο εμβολιασμός αναμένεται να προσφέρει σημαντικό όφελος αποτρέποντας σημαντικά νέα περιστατικά διεισδυτικής πνευμονιοκοκκικής νόσου.

Τα εμβόλια έναντι του πνευμονιοκόκκου παρέχουν προστασία έναντι λοιμώξεων που προκαλούνται από διάφορα στελέχη των βακτηρίων, τα οποία ονομάζονται ορότυποι.
Μέχρι σήμερα, έχουν αναγνωρισθεί πάνω από 90 διαφορετικοί ορότυποι του S. pneumoniae
Παγκοσμίως, 80-90% του συνόλου των περιστατικών διεισδυτικής πνευμονιοκοκκικής νόσου σε μικρά παιδιά οφείλονται σε 10 έως 15 από αυτούς τους ορότυπους
Οι ορότυποι 1, 5 και 7F του S. pneumoniae ευθύνονται για ένα σημαντικό ποσοστό (5-25%) των περιστατικών διεισδυτικής πνευμονιοκοκκικής νόσου παγκοσμίως19,
Οι ορότυποι 1, 5 και 7F είναι ιδιαίτερα διεισδυτικοί και μπορούν συχνά να προκαλέσουν σοβαρά ή απειλητικά για τη ζωή νοσήματα, όπως είναι το πνευμονικό εμπύημα και η μηνιγγίτιδα

Επί του παρόντος διατίθενται δύο εγκεκριμένα πνευμονιοκοκκικά συζευγμένα εμβόλια. Το επταδύναμο PCV7 εμβόλιο που κυκλοφόρησε το 2000 και παρέχει προστασία έναντι επτά οροτύπων του πνευμονιόκοκκου. Έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό για την πρόληψη της διεισδυτικής πνευμονιοκοκκικής νόσου της παιδικής ηλικίας στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στην Ωκεανία. Ωστόσο, τα δεδομένα δείχνουν ότι η κάλυψη που προσφέρει μειώνεται σε 48-74% σε χώρες της Ευρώπης, της Αφρικής, της Λατινικής Αμερικής και σε ορισμένες χώρες της Ασίας. 19,22

Το πνευμονιοκοκκικό συζευγμένο εμβόλιο , περιλαμβάνει τους ίδιους επτά ορότυπους με το PCV7 και 3 επιπλέον (1, 5, 7F), ενισχύοντας την κάλυψη των παιδιών έναντι της Διεισδυτικής Πνευμονιοκοκκικής Νόσου, σε ποσοστό άνω του 80% στις περισσότερες χώρες συμπεριλαμβανομένης και της Ευρώπης.20

#########