Ασθένεια της ευμάρειας και συνοδό αίτιο του διαβήτη και της υπέρτασης μαζί με τον γηράσκοντα πληθυσμό είναι πλέον η νόσος των νεφρών. Κάθε δέκα χρόνια διπλασιάζονται οι ασθενείς και κατ επέκταση και οι ανάγκες σε μοσχεύματα αφού αυτά τα άτομα είναι εν δυνάμει υποψήφιοι για μεταμόσχευση νεφρού όταν αγγίξουν το 5ο στάδιο της νόσου. Η ευαισθητοποίηση του πληθυσμού είναι ύψιστης ανάγκης αφού σε παγκόσμιο επίπεδο 360.000 βρίσκονται στο τελικό στάδιο και 3,5 εκατομμύρια σε προκλινικό στάδιο
.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νεφρού, που εορτάζεται στις 13 Μαρτίου από τη Διεθνή Νεφρολογική Εταιρία (International Society of Nephrology) και τη Διεθνή Ομοσπονδία Οργανισμών για την Προστασία των Νεφρών (International Federation of Kidney Foundations), η Ελληνική Νεφρολογική Εταιρία ξεκίνησε πρόγραμμα ειδικών ενημερωτικών και επιστημονικών εκδηλώσεωνμε θέμα τις επιπτώσεις της αύξησης της ηλικίας στη φροντίδα των ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο (ΧΝΝ), που στην Ελλάδα ανέρχονται σήμερα περίπου σε 1.100.000.
Χρόνια Νεφρική Νόσος (ΧΝΝ) είναι η κατάσταση εκείνη όπου οι νεφροί έχουν υποστεί οργανική ή λειτουργική βλάβη, διάρκειας μεγαλύτερης των 3 μηνών, με αποτέλεσμα τη μείωση της νεφρικής λειτουργία (GFR) και την αδυναμία διατήρησης της υδατοηλεκτρολυτικής και οξεοβασικής ισορροπίας και της αποβολής των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού, τα οποία συσσωρεύονται στον οργανισμό, προκαλώντας διάφορες διαταραχές στην υγεία.
Το γεγονός ότι οι νεφροί μας δεν λειτουργούν σωστά διαπιστώνεται με εργαστηριακές εξετάσεις αίματος και ούρων:
– Στα ούρα την πιθανότητα ύπαρξη νεφρικής βλάβης σηματοδοτούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια και η ύπαρξη λευκώματος (πρωτεϊνουρία), ενώ
– Στο αίμα την ύπαρξη χρόνιας νεφρικής νόσου σηματοδοτεί η αύξηση των τιμών της ουρίας και της κρεατινίνης και η ελάττωση της σπειραματικής διήθησης (GFR).
Μεγάλη σημασία έχει η πρώιμη διάγνωση της νεφρικής νόσου γιατί έτσι μπορούμε να προλάβουμε ή να επιβραδύνουμε την εξέλιξη της προς νεφρική ανεπάρκεια τελικού σταδίου.
Τα μέλη της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρίας, οι:
- κ. Πασαδάκης Πλουμής, Καθηγητής Νεφρολογίας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πρόεδρος της ΕΝΕ,
- κ. Γούμενος Δημήτριος, Καθηγητής Νεφρολογίας, Πανεπιστημίου Πατρών, Αντιπρόεδρος της ΕΝΕ,
- κ. Βλαχάκος Δημήτριος, Καθηγητής Παθολογίας – Νεφρολογίας, Πανεπιστημίου Αθηνών, και
- κ. Φουρτούνας Κωνσταντίνος, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας – Νεφρολογίας, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου γιατί όσο πιο καθυστερημένα εμφανιστεί η νόσος τόσο μεγαλύτερο είναι το όφελος για τα εθνικά συστήματα υγείας.
Η ΧΝΝ είναι ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας που χαρακτηρίζεται τόσο από την κακή έκβαση των ασθενών όσο και από το αυξημένο κόστος για την αντιμετώπισή της. Επιπλέον, αυξάνει κατά πολύ τον κίνδυνο σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, αρτηριακή υπέρταση ή καρδιαγγειακή νόσο, δηλαδή σε αυτούς με ασθένειες που αποτελούν αιτία αυξημένης νοσηρότητας και θνητότητας στους ηλικιωμένους.
Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Νεφρολογικής Εταιρίας, κ. Πλουμής Πασαδάκης, αναφέρει ότι η ΧΝΝ είναι συχνή στους ηλικιωμένους και ο επιπολασμός της αυξάνεται με την ηλικία. Ανεξάρτητα από τα αίτια εμφάνισης ΧΝΝ (διαβήτης, αρτηριακή υπέρταση, καρδιαγγειακή νόσος), η αύξηση του μέσου όρου ηλικίας των ασθενών αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των ασθενών με σοβαρή ΧΝΝ. Η νόσος είναι επιβλαβής αλλά θεραπεύεται.
Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι όλοι οι ηλικιωμένοι ασθενείς με ΧΝΝ μπορούν να ωφεληθούν από την έγκαιρη αναφορά τους σε ειδικό». Η σωστή διατροφή σε συνδυασμό με την κατάλληλη φαρμακευτική θεραπεία μπορούν να επιβραδύνουν ή να σταματήσουν την εξέλιξη της νόσου.
Είναι λανθασμένη η εντύπωση πως τα διουρητικά φάρμακα κουράζουν τους νεφρούς. Αντιθέτως του ξεκουράζουν.
Η αιμοκάθαρση θα πρέπει να θεωρείται μια σωστή θεραπευτική επιλογή για ηλικιωμένους ασθενείς με νεφρική ανεπάρκεια και κυρίως για όσους από αυτούς είχαν καλή ποιότητα ζωής μέχρι την έναρξή της. Άλλες μέθοδοι αντιμετώπισης περιλαμβάνουν την περιτοναϊκή κάθαρση και την νεφρική μεταμόσχευση. Η περιτοναϊκή κάθαρση είναι μια θεραπεία που, σε ασθενείς που κρίνονται κατάλληλοι από τον γιατρό τους, μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής, καθώς δίνει τη δυνατότητα θεραπείας στο σπίτι. Σε ό,τι αφορά την μεταμόσχευση, είναι γενικά αποδεκτό ότι η μεγάλη ηλικία δεν αποκλείει από μόνη της τη νεφρική μεταμόσχευση σε ασθενείς που κατά τα άλλα είναι κατάλληλοι. Φαίνεται πάντως ότι η μεταμόσχευση μειώνει τη θνητότητα όλων των ασθενών ανεξάρτητα από την ηλικία τους.
Στην Ελλάδα, στο σύνολο των ασθενών, που είναι ενταγμένοι σε αιμοκάθαρση ή περιτοναϊκή κάθαρση ή έχουν κάνει μεταμόσχευση νεφρού κατά τα έτη 2011, 2012, 2013, 2014, οι ασθενείς που είναι ηλικίας άνω των 65 ετών αποτελούν το 26%, 27%, 28% και 30% αντίστοιχα. Παρατηρείται δηλαδή αύξηση τηςηλικιακής αυτής ομάδας ασθενών χρόνο με το χρόνο, όπως συμβαίνει και στις υπόλοιπες αναπτυγμένες χώρες.
Δυστυχώς όμως οι μεταμοσχεύσεις που γίνονται είναι 150 με 170 ενώ η ζήτηση προέρχεται από 7000 άτομα και η λίστα αναμονής περιέχει 900 έως 1000 άτομα. Με αυτούς τους ρυθμούς θα χρειαστούν έξι χρόνια για να καλυφθούν οι ανάγκες των ήδη υπαρχόντων ασθενών χωρίς να προστεθεί ούτε ένας στη λίστα.
Καταρρίπτοντας άλλον ένα μύθο οι επιστήμονες λένε ότι πρακτικά πίνουμε όσο νερό θέλουμε για να μην διψάμε. Ένας νεφροπαθής δεν συγκροτεί συμπυκνωμένα ούρα και γι αυτό γίνεται βάσανό του η νυχτουρία. Οι ανάγκες τους αφορούν 2 λίτρα την ημέρα.
