Πριν από λίγα χρόνια φάνταζε αδύνατη η μεταμόσχευση κερατοειδούς με ένα μόσχευμα σε δύο ασθενείς τώρα όμως δεν πάει τίποτα χαμένο στην κυριολεξία και το μόσχευμα κόβεται σε φέτες από τα ειδικά κέντρα μοσχευμάτων στο εξωτερικό και ζητείται από τον ειδικό διαθλαστικό χειρουργό ότι και όσο ποσοστό χρειάζεται από αυτό ώστε να μπορούν να θεραπευτούν περισσότεροι του ενός ασθενείς. Αυτές είναι οι ευχάριστες εξελίξεις που αναμένεται ν ανακοινώθηκαν στο 28ο Διεθνές Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοφακών και Διαθλαστικής Χειρουργικής (ΕΕΕΦΔΧ) που διεξάχθηκε στην Αθήνα.Τώρα πια οι τομές είναι υψηλής ακρίβειας και οι τομές στον κερατοειδή δεν αφήνει ίχνη. Επίσης αυτή η μέθοδος αφήνει περιθώρια για λιγότερα φάρμακα λιγότερες απορρίψεις μοσχευμάτων και καλύτερη υγεία του ασθενή. Μάλιστα τα φάρμακα που χορηγούνται μετά την επέμβαση είναι σταγόνες κορτιζόνης για δύο μήνες ενώ τα ράμματα κόβονται στους έξι μήνες το πολύ. Η επέμβαση δε στο ενδοθήλιο δεν απαιτεί ράμματα ή το πολύ δύο. Παλαιότερα όπως ανέφερε ο καθηγητής κ. Γεωργαράς η απόρριψη έφτανε στο 50% ενώ με τη νέα μέθοδο έπεσε στο 10%
.
Επιπρόσθετα, η τεχνολογία του FemtoLaser, βρίσκει εφαρμογή και στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων, επιτρέποντας τη διενέργεια τομών υψηλής ακρίβειας και ειδικού σχεδιασμού ώστε να βελτιώνουν κατά πολύ το «ταίριασμα» του μοσχεύματος στο δέκτη.
Η εξέλιξη της επέμβασης του καταρράκτη, την καθιστά μια από τις πιο τελειοποιημένες επεμβάσεις στο χώρο της ιατρικής. Το γεγονός αυτό έχει μετατρέψει την επέμβαση του κρυσταλλοειδούς φακού από μια επέμβαση αποκατάστασης σε μια διαθλαστική επέμβαση, αφού πλέον ο οφθαλμίατρος είναι σε θέση να διορθώσει με μεγάλη ακρίβεια το διαθλαστικό σφάλμα (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) του ασθενή με καταρράκτη, με την τεχνική της φακοθρυψίας και την ένθεση των σύγχρονων εξελιγμένων ενδοφακών. Η εξέλιξη αυτή επιτρέπει τη χρήση της φακοθρυψίας, δηλαδή της χειρουργικής αφαίρεσης του κρυσταλλοειδούς φακού πριν ακόμα αυτός θολώσει και σχηματιστεί ο καταρράκτης. Η τεχνική αυτή ονομάζεται στη διεθνή βιβλιογραφία clearlensextraction και βρίσκει εφαρμογή σε άτομα που παρουσιάζουν πολύ υψηλά διαθλαστικά σφάλματα (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) και οι οποίοι δεν μπορούν να υποβληθούν σε διαθλαστική επέμβαση με Laser.
Η διόρθωση της πρεσβυωπίας αποτελεί ένα πεδίο που έχει συγκεντρώσει σημαντικό κομμάτι της έρευνας. Κάθε χρόνο παρουσιάζονται καινούργιοι πολυεστιακοί, προσαρμοστικοί ενδοφακοί, νέες τεχνικές διόρθωσης με Laser, ενθέματα στον κερατοειδή κα.. Ωστόσο, μια τεχνική που παρουσιάζει πολύ καλά και σταθερά αποτελέσματα και έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ικανοποίησης των ασθενών είναι η τεχνική του monovision. Με τον όρο monovisionεννοούμε τη διόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος του οπτικού συστήματος έτσι ώστε το ένα μάτι να βλέπει καλύτερα μακριά (επικρατές) και το άλλο να βλέπει κοντά. Είναι μια τεχνική που έχει χρησιμοποιηθεί στο παρελθόν, σε φακούς επαφής και σε γυαλιά αλλά πλέον χάρη στην υψηλή διαθλαστική ακρίβεια των επεμβάσεων εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία στους ασθενείς που υποβάλλονται σε επέμβαση καταρράκτη ή σε clearlensextraction.
Ωστόσο το πρόβλημα της τύφλωσης πάνω στην οποία εργάζονται πολλά κέντρα στο εξωτερικό θα έρθει από την γονιδιακή ιατρική και τα βλαστοκύτταρα. Στην Ελλάδα όμως, το μεγαλύτερο ποσοστό τύφλωσης οφείλεται σε συνταξιούχους που δεν μπορούν ν αντέξουν το κόστος στην επέμβαση καταρράκτη ή όντας διαβητικοί δεν μπορούν για οικονομικούς λόγους να πάρουν τα φάρμακά τους. Έτσι το 80% των τυφλών οφείλεται σε παραμελημένους ασθενείς.
Προβλήματα όμως αντιμετωπίζουν και τα μικρά παιδιά από την γνωστή αμβλυωπία δηλαδή το φαινόμενο του τεμπέλικου ματιού που σημαίνει στέρηση ερεθισμάτων όταν το παιδί ήταν μικρό. Άλλο ουσιαστικό αλλά με αρκετά καλή αντιμετώπιση πρόβλημα είναι το θέμα του κερατόκωνου που ενδημεί σε Ελλάδα και Κύπρο. Γι αυτό οι διαθλαστικοί χειρουργοί ζητούν έλεγχο σε όλα τα παιδιά στην σχολική ακόμα ηλικία. Από την άλλη το κομπιούτερ και το ι pad είναι ένοχα για προβλήματα μυωπίας ακόμα και καταρράκτη όλο και πιο νωρίς στους ανθρώπους. Κάποτε εγχειρήσεις καταρράκτη γίνονταν σε ηλικιωμένους άνω των 75 ετών. Τώρα τέτοιες επεμβάσεις γίνονται ακόμα και σε 40ντάρηδες ή 50ντάρηδες.
Παρά τα σοβαρά προβλήματα οργάνωσης και γραφειοκρατίας, που αποτελούσαν πάντα μέρος του ελληνικού συστήματος υγείας, το επίπεδο της παρεχόμενης υγείας στη χώρα μας βρισκόταν σε αρκετά υψηλό επίπεδο. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνεται από διεθνείς εκθέσεις, όπως αυτή που εξέδωσε ο διεθνής Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) το 2009, στην οποία το Ελληνικό σύστημα υγείας αναφέρεται σαν «συγκριτικά αποτελεσματικό» σε σχέση με τα υπόλοιπα εθνικά συστήματα, ενώ το 2000 ο ΠΟΥ το κατέταξε στην 14η θέση σαν συνολική αξιολόγηση των συστημάτων υγείας. Στο πλαίσιο αυτό και χάρη σε μία μακρά παράδοση επιστημόνων με σημαντική συνεισφορά στην έρευνα και σε καινοτομίες, η Ελληνική Οφθαλμολογία κατείχε εξέχουσα θέση αναλογικά με το μέγεθος της χώρας στον παγκόσμιο χάρτη.
Όλα τα παραπάνω άρχισαν να κλονίζονται με την έλευση της οικονομικής κρίσης που πλήττει τη χώρα μας εδώ και 4 χρόνια.
Οι μεταμοσχεύσεις και το νομικό πλαίσιο που τις περιβάλει αποτέλεσε για καιρό ένα σημαντικό πρόβλημα στην Οφθαλμολογία. Η κύρια αιτία ήταν ότι δεν υπήρχε διαχωρισμός στο νομικό πλαίσιο που αφορά στις μεταμοσχεύσεις, ενώ υπάρχει θεμελιώδης διαφοροποίηση στον τομέα των μεταμοσχεύσεων που αφορούν τον οφθαλμό, σε σχέση με τα άλλα όργανα και η διαφοροποίηση αυτή αφορά όλα τα στάδια μιας μεταμόσχευσης, από τη λήψη, διακίνηση και τον έλεγχο συμβατότητας των μοσχευμάτων, μέχρι και τις προδιαγραφές και στελέχωση των ειδικών μεταμοσχευτικών κέντρων. Το αποτέλεσμα ήταν για χρόνια να υπάρχει ένας αποκλεισμός ικανότατων και εξειδικευμένων χειρουργών από τη διενέργεια παρόμοιων επεμβάσεων και τη δημιουργία μονοπωλιακού καθεστώτος στην προμήθεια, διακίνηση και επιλογή μοσχευμάτων. Όλα τα παραπάνω έχουν άμεσο αντίκτυπο στους ασθενείς, ανεβάζοντας το κόστος της επέμβασης, επιμηκύνοντας τον χρόνο αναμονής και περιορίζοντας τις επιλογές τους ως προς τους χειρουργούς αλλά και τα μεταμοσχευτικά κέντρα. Το πρόβλημα αυτό, μετά από μακροχρόνιες προσπάθειες της ΕΕΕΦΔΧ αλλά και άλλων φορέων, λύθηκε, αποτελώντας ένα θετικό νέο μέσα στο χείμαρρο των αρνητικών εξελίξεων.
Τέλος, στα πλαίσια του Συνεδρίου, σε ειδική τελετή θα απονεμηθεί το Διεθνές Βραβείο Fyodorov στον παγκοσμίου φήμης χειρουργό οφθαλμίατρο GeorgeO. WaringIII, από τις ΗΠΑ, για τη συμβολή του στη Διαθλαστική χειρουργική. Το διεθνές βραβείο Fyodorov καθιερώθηκε για πρώτη φορά παγκοσμίως από την ΕΕΕΦΔΧ και απονέμεται κάθε δύο χρόνια από την ΕΕΕΦΔΧ σε εξέχοντες χειρουργούς οφθαλμίατρους από την Ελλάδα ή το εξωτερικό.
