Τα καρδιαγγειακά νοσήματα σήμερα αποτελούν την πρώτη αιτία θανάτου (47% της συνολικής θνησιμότητας) και χρόνων ζωής με αναπηρία (23% των συνολικών ετών ζωής με αναπηρία) στην Ελλάδα, επιβαρύνοντας το σύστημα υγείας & τους ασθενείς κατά 1,9 δις € ετησίως, σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση1. Ενδεικτικά αναφέρουμε, ότι το συνολικό υγειονομικό κόστος διαχείρισης της ισχαιμικής καρδιακής νόσου στην Ελλάδα το 2015 ήταν 360 εκ €, και το αντίστοιχο κόστος για τα αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια ήταν 356 εκ €1.
Εκμεταλλευόμενη περισσότερες από τρεις δεκαετίες πείρας στην ανάπτυξη βιοτεχνολογικών φαρμάκων για ασθενείς με σοβαρά νοσήματα, η AMGEN έχει δεσμευτεί στην απάντηση σημαντικών επιστημονικών ερωτημάτων για την προώθηση της φροντίδας και τη βελτίωση της ζωής των ασθενών με καρδιαγγειακή νόσο, την κυρίαρχη αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας παγκοσμίως. Η έρευνα της AMGEN στην καρδιαγγειακή νόσο, καθώς και στις δυνητικές θεραπευτικές επιλογές, είναι μέρος μίας αυξανόμενης εξειδίκευσης της AMGEN που χρησιμοποιεί τη γενετική του ανθρώπου για την ταυτοποίηση και την επικύρωση συγκεκριμένων φαρμακευτικών στόχων. Μέσα από τις δικές της προσπάθειες έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και μέσω συνεργασιών, η AMGEN οικοδομεί ένα εύρωστο χαρτοφυλάκιο καρδιαγγειακών προϊόντων, αποτελούμενο από εγκεκριμένα και ερευνητικά μόρια, σε μία προσπάθεια αντιμετώπισης πολλών σημαντικών επί του παρόντος μη καλυπτόμενων αναγκών των ασθενών, όπως η υψηλή χοληστερόλη και η καρδιακή ανεπάρκεια2.
To Evolocumab
Στα πλαίσια αντιμετώπισης των ακάλυπτων θεραπευτικών αναγκών των ασθενών με υψηλή χοληστερόλη, και μετά από ένα εκτεταμένο κλινικό πρόγραμμα του αναστολέα της PCSK9, Evolocumab, η μελέτη καρδιαγγειακών εκβάσεων σε 27.564 ασθενείς (FOURIER) τεκμηρίωσε για πρώτη φορά ότι η μέγιστη μείωση των επιπέδων της χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης χοληστερόλης (LDL-C) με το Evolocumab, πέραν της μείωσης της LDL-C που επιτυγχάνεται με την τρέχουσα καλύτερη δυνατή θεραπεία μόνο, οδηγεί σε περαιτέρω μείωση των μειζόνων καρδιαγγειακών επεισοδίων, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών προσβολών, των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων και των επαναγγειώσεων στεφανιαίων.
Οι κατάλληλοι προς ένταξη ασθενείς με κλινικά έκδηλη αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο σε περισσότερα από 1.200 κέντρα της μελέτης σε ολόκληρο τον κόσμο τυχαιοποιήθηκαν για να λαμβάνουν υποδορίως χορηγούμενο Evolocumab 140 mg κάθε δύο εβδομάδες ή 420 mg κάθε μήνα σε συνδυασμό με μία βελτιστοποιημένη δόση στατίνης ή υποδορίως χορηγούμενο εικονικό φάρμακο κάθε δύο εβδομάδες ή κάθε μήνα σε συνδυασμό με μία αποτελεσματική δόση στατίνης.
Το Εvolocumab συνδέεται εκλεκτικά με την πρωτεΐνη PCSK9 και προλαμβάνει τη σύνδεση της κυκλοφορούσας PCSK9 με τον υποδοχέα της λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDLR) στην επιφάνεια των ηπατικών κυττάρων, προλαμβάνοντας με αυτόν τον τρόπο τη μεσολαβούμενη από την PCSK9 αποδόμηση του LDLR. Η αύξηση των επιπέδων του LDLR στο ήπαρ οδηγεί σε σχετιζόμενες μειώσεις της LDL-χοληστερόλης (LDL-C).
Όταν προστέθηκε σε θεραπεία στατίνης, το Evolocumab μείωσε την LDL-C από μία διάμεση τιμή 92 mg/dL στα 30 mg/dL, η οποία διατηρήθηκε σε ολόκληρη τη διάρκεια της μελέτης. Επίσης, η θεραπεία με το Evolocumab είχε ευνοϊκές επιδράσεις σε άλλες λιπιδαιμικές παραμέτρους.
Το όφελος στην εμφάνιση καρδιαγγειακών συμβαμάτων παρουσιάστηκε για πρώτη φορά μόλις στους έξι μήνες και συνέχισε να αυξάνεται σωρευτικά σε ολόκληρη τη διάρκεια της μελέτης. Σε μία διερευνητική ανάλυση, η μείωση του σχετικού κινδύνου για θανατηφόρο και μη θανατηφόρο καρδιακή προσβολή ή αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ήταν 19% στο πρώτο έτος και 33% πέραν του πρώτου έτους. Κατά την διάρκεια της μελέτης οι ασθενείς που λάμβαναν θεραπεία με το Evolocumab παρουσίασαν μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρδιακής προσβολής (27%), αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (21%) και επαναγγείωσης στεφανιαίων (22%).
Δεν ταυτοποιήθηκαν νέα ζητήματα ασφαλείας σε αυτή τη μεγάλη κλινική δοκιμή με περίπου 60.000 ασθενο-έτη παρακολούθησης. Σε αυτά συμπεριλαμβανόταν η αξιολόγηση των ασθενών που πέτυχαν πολύ χαμηλά επίπεδα LDL-C. Πιο συγκεκριμένα, δεν υπήρξαν αξιοσημείωτες διαφορές μεταξύ των σκελών θεραπείας ως προς το συνολικό ποσοστό ανεπιθύμητων συμβάντων, σοβαρών ανεπιθύμητων συμβάντων ή ανεπιθύμητων συμβάντων που οδήγησαν σε διακοπή της χορήγησης του φαρμάκου της μελέτης.
Τα αποτελέσματα της μελέτης καρδιαγγειακών εκβάσεων (FOURIER) αλλάζουν σημαντικά τα δεδομένα για τους ασθενείς υψηλού κινδύνου που αντιμετωπίζονται με βέλτιστο τρόπο με τις πιο πρόσφατες θεραπείες, αλλά εξακολουθούσαν να διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για την εμφάνιση ενός επιπρόσθετου καρδιακού επεισοδίου. Το απόλυτο όφελος θα είναι ακόμη μεγαλύτερο από εκείνο που παρατηρήθηκε στη δοκιμή εκβάσεων του Evolocumab, καθώς το ποσοστό καρδιαγγειακών επεισοδίων στην κλινική πρακτική είναι σημαντικά υψηλότερο από αυτό που συνήθως αναφέρεται σε μία ενδελεχώς ελεγχόμενη δοκιμή εκβάσεων. Τα αποτελέσματα αυτά υποστηρίζουν την ανάγκη για μακροχρόνια, δραστική μείωση της LDL χοληστερόλης στους ασθενείς μας με καρδιαγγειακή νόσο.
Θεραπεία με Evolocumab/Η διεθνής εμπειρία
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ έχει ήδη εγκρίνει στις Η.Π.Α., βάσει των αποτελεσμάτων της μελέτης FOURIER, νέα ένδειξη για το Evolocumab, ως τον πρώτο αναστολέα της PCSK9 που προλαμβάνει καρδιακές προσβολές, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και στεφανιαίες επαναγγειώσεις σε ενήλικες με εγκατεστημένη καρδιαγγειακή νόσο, μετά από μία κατά προτεραιότητα επιθεώρηση (priority review) της συμπληρωματικής Αίτησης για Άδεια Κυκλοφορίας Βιολογικού Φαρμάκου (BLA, Biologics License Application) της AMGEN.
