Στο σταυροδρόμι μεταξύ σώματος, ψυχής και φύσης, η ορειβασία αναδεικνύεται όχι απλώς ως σπορ, αλλά ως βαθιά θεραπευτική εμπειρία.
Η συνέντευξη που ακολουθεί είναι μια προσωπική αφήγηση ενδυνάμωσης, εσωτερικής μεταμόρφωσης και ισορροπίας ζωής μέσα από τα μονοπάτια των βουνών.
Η Μερσίνα Ζάμπα, μια γυναίκα της διπλανής πόρτας, που εργάζεται καθημερινά επι 20 συναπτά έτη στον αστικό ιστό ως δεντροκόμος-δεντροκηπουρός στον Δήμο Αθηνάιων, αλλά βρίσκει την αληθινή της ανάσα στις κορυφές, μιλά με αυθεντικότητα για το πώς η επαφή με τη φύση και η σωματική δοκιμασία, μετατρέπονται σε εργαλεία αυτογνωσίας, ψυχικής υγείας και προσωπικής εξέλιξης.
Η πορεία της φωτίζει τη σημασία της φυσικής δραστηριότητας ως θεραπευτικού μέσου και την αξία της επιμονής, της αυτοφροντίδας και της γυναικείας ενδυνάμωσης, ανεξαρτήτως ηλικίας. Μια μαρτυρία που υπενθυμίζει πως κάθε κορυφή – κυριολεκτική ή μεταφορική – κατακτάται βήμα το βήμα, με πίστη, συνέπεια και σεβασμό στον εαυτό μας.
Η ορειβασία ως εμπειρία ζωής
- Πότε και πώς ξεκίνησε η σχέση σας με την ορειβασία;
Ξεκίνησε σαν τρόπος διαφυγής από την καθημερινότητα και τον θόρυβο της πόλης. Για λίγες ώρες δραπέτευα από τους προβληματισμούς και τις υποχρεώσεις. Αφουγκραζόμουν την φύση και ηρεμούσα, καθάριζε το μυαλό μου , απλοποιούσα τον τρόπο σκέψης μου και πολλές φορές, κατά ένα μαγικό τρόπο, έβρισκα και λύσεις σε αυτά που με προβλημάτιζαν. Οι πολλές πεζοπορίες μου έδωσαν δύναμη σωματική και αυτοπεποίθηση. Όσο πιο εύκολα βάδιζα στα ανηφορικά μονοπάτια, τόσο πιο ευέλικτη γινόμουν στα βράχια της αναρρίχησης, τόσο πιο εύκολα και πιο ευέλικτα πέρναγα τους σκοπέλους της ζωής.
- Τι σας προσφέρει η ορειβασία σωματικά αλλά και ψυχολογικά;
Βελτίωση φυσικής κατάστασης, δύναμη και μυϊκή ενδυνάμωση, ενίσχυση του ανοσοποιητικού, ψυχολογικά οφέλη, μείωση άγχους και στρες, χαλάρωση και αποφόρτιση, αίσθηση ελευθερίας και ηρεμίας, αυτοπεποίθηση και αυτογνωσία, πνευματική διαύγεια, διαχείριση φόβου και δυσκολιών.
- Πώς περιγράφετε την αίσθηση όταν φτάνετε σε μια κορυφή; Είναι λύτρωση, ευφορία ή κάτι πιο υπαρξιακό;
Η αίσθηση όταν φτάνω στην κορυφή ενός βουνού δύσκολα χωράει σε λέξεις είναι ένα κράμα σωματικής εξάντλησης, ψυχικής ανάτασης και υπαρξιακής αποκάλυψης.
Μπορεί να είναι λύτρωση, γιατί ξεπέρασα τα όριά μου. Ο πόνος στα πόδια, το λαχάνιασμα, η αμφιβολία που πέρασε από το μυαλό μου στη διαδρομή, όλα αυτά σβήνουν με το που πατήσω το τελευταίο βράχο.
Είναι σίγουρα και ευφορία. Η αδρεναλίνη, η θέα που ανοίγεται μπροστά μου, η αίσθηση ότι ο κόσμος είναι ξαφνικά απλός και καθαρός, όλα αυτά μου δίνουν ένα είδος φυσικής ευτυχίας, σχεδόν παιδικής.
Αλλά υπάρχει και κάτι πιο υπαρξιακό: στην κορυφή νιώθω πόσο μικρή είμαι και ταυτόχρονα πόσο ικανή. Σαν να μου ψιθυρίζει το βουνό: “Είσαι περαστική , αλλά όχι ασήμαντη.” Είναι μια στιγμή διαύγειας, όπου νιώθω πλήρως παρούσα, χωρίς παρελθόν ή μέλλον μόνο εγώ, η ανάσα μου, και ο ουρανός.
Αισθάνομαι θρίαμβο, κάθαρση. Μα πάνω απ’ όλα, είναι μια σιωπηλή συμφωνία με τον εαυτό μου: “Μπορώ.”
- Υπάρχει κάποια κορυφή που θυμάστε πιο έντονα;
Κάθε κορυφή είναι μοναδική και τις θυμάμαι όλες καμία δεν ξεχνάω, όμως πιο έντονα θυμάμαι αυτές που με δυσκόλεψαν να φτάσω είτε από το υψόμετρο, είτε από τον βαθμό δυσκολίας, τον άσχημο καιρό, όπως βροχή, χαλάζι, χιονόπτωση, δυνατός αέρας, βράχια, αναρρίχηση σκραμπλ.
Όλα αυτά όμως τις έκαναν να είναι και ξεχωριστές.
Θυμάμαι έντονα τον Μύτικα του Ολύμπου, το Αραράτ, το Έβερεστ base camb, και την Γκιώνα.
- Πώς προετοιμάζεστε σωματικά και ψυχικά πριν από κάθε ανάβαση; Υπάρχει κάποιο τελετουργικό;
Η σωματική προετοιμασία για αντοχή, απαιτεί καρδιοαναπνευστική και καλή φυσική κατάσταση, πολλές ώρες στο γυμναστήριο και πεζοπορίες σε βουνά με υψομετρική προσομοίωση αν είναι δυνατόν.
Η ψυχική προετοιμασία, απαιτεί αποδοχή της ταπεινότητας, σεβασμό στο βουνό , πειθαρχία, διαλογισμό και εσωτερική σιωπή.
Σε κάθε ανάβαση είμαι προετοιμασμένη ψυχή τε και σώματι και για τα απρόβλεπτα: κακοκαιρία, ασθένειες, κόπωση, τραυματισμό.
Η ισορροπία ζωής: φύση, οικογένεια, εργασία
- Εργάζεστε στον τομέα πρασίνου του Δήμου Αθηναίων. Πόσο επηρεάζει η καθημερινή σας επαφή με το αστικό πράσινο την αγάπη σας για το φυσικό τοπίο της ορειβασίας;
Η καθημερινή μου επαφή με το αστικό πράσινο ενισχύει την αγάπη μου για το φυσικό τοπίο της ορειβασίας, αλλά με έναν ιδιαίτερο τρόπο.
Η φροντίδα των φυτών στην πόλη, παρόλο που γίνεται σε ένα τεχνητό και περιορισμένο περιβάλλον, με κρατάει συνδεδεμένη με τη ζωή της φύσης. Η παρατήρηση της ανάπτυξης των φυτών, η αίσθηση της γης και των εποχών, και η αλληλεπίδραση με το πράσινο λειτουργούν σαν μια καθημερινή υπενθύμιση της ομορφιάς και της δύναμης της φύσης.
Ωστόσο, η αντίθεση με το φυσικό τοπίο του βουνού, το άγριο, ανεπιτήδευτο, ανοιχτό περιβάλλον, με κάνει να το λαχταρώ περισσότερο. Η επαφή με το αστικό πράσινο λειτουργεί σαν “προοίμιο”, αλλά η βαθύτερη σύνδεση, η αίσθηση της ελευθερίας και της αυθεντικότητας, έρχεται όταν περπατάω σε ένα μονοπάτι στο βουνό, μακριά από τον αστικό ιστό.
Με άλλα λόγια, η καθημερινή επαφή με το αστικό πράσινο τροφοδοτεί τη σχέση μου με τη φύση, αλλά η αγάπη για το φυσικό τοπίο της ορειβασίας παραμένει μια βαθύτερη, πιο ολοκληρωμένη εμπειρία, ένας προορισμός για ισορροπία και αναγέννηση.
- Εκτός από ορειβάτισσα, είστε και πιστοποιημένη διασώστρια. Μπορείτε να μας πείτε περισσότερα γι’ αυτή τη σημαντική πλευρά της ζωής σας;
- Τα παιδιά σας είναι πλέον μεγάλα. Πώς επηρέασε η μητρότητα τη σχέση σας με την ελευθερία που δίνει το βουνό;
Ότι εφόδια και μαθήματα ζωής έχω πάρει από το βουνό προσπαθώ να τα μεταλαμπαδεύσω στα παιδιά μου. Τους στέλνω συνέχεια φωτογραφίες από τις εξορμήσεις μου, βίντεο από τις κορυφές που έχω κατακτήσει έτσι ώστε να τους δίνω ερεθίσματα και κίνητρο για να πετύχουν τους στόχους τους. Επίσης, τους υπενθυμίζω τις δυσκολίες της κορυφής για να μην ξεχνάνε ότι στον δρόμο τους για τον στόχο θα συναντήσουν εμπόδια αλλά στο τέλος με υπομονή και επιμονή θα φτάσουν εκεί που θέλουν.
- Υπήρξαν στιγμές που έπρεπε να “αναβάλετε” το δικό σας βουνό για χάρη της οικογένειας ή της δουλειάς;
Ναι δυστυχώς πολλές φορές. Ένα παράδειγμα είναι ότι δουλεύω δύο Κυριακές τον μήνα και αναγκάζομαι αυτές τις Κυριακές να χάνω εξορμήσεις στο βουνό. Στεναχωριέμαι περισσότερο, όταν χάνω κάτι πολύ ”δυνατό”, που έχει μεγάλο βαθμό δυσκολίας.
- Πώς διαχειρίζεστε τις ευθύνες της καθημερινότητας με τις ανάγκες για προσωπικό χρόνο και σωματική ενδυνάμωση;
Απαιτεί ισορροπία, αυτογνωσία και οργάνωση. Βάζω προτεραιότητες και κάνω προγραμματισμό.Βάζω όρια σε πράγματα που με εξαντλούν και δεν παραμελώ τις ανάγκες μου.Έχω αυτοσεβασμό, είμαι ρεαλίστρια, και δεν είμαι αυστηρή με τον εαυτό μου αν κάτι δεν μου βγει όπως το σχεδίαζα, είναι οκ δεν είμαι τέλεια.
- Θεωρείτε την ορειβασία μια μορφή “θεραπείας”; Αν ναι, με ποιον τρόπο;
Η ορειβασία μπορεί να λειτουργήσει υποστηρικτικά ως μια ισχυρή, φυσική μορφή θεραπείας ποικιλοτρόπως.
- Προσφέρει ψυχολογική αποφόρτιση και μείωση του άγχους.
- Σου δίνει την αίσθηση της επίτευξης και της αυτοεκτίμησης.
- Η σωματική δραστηριότητα βελτιώνει το σώμα και την φυσική του κατάσταση.
- Βοηθά στην καταπολέμηση των αρνητικών σκέψεων και στην ενίσχυση της εσωτερικής γαλήνης.
- Η κοινωνική σύνδεση με την ομάδα έχει ιδιαίτερη σημασία για την ψυχική ηρεμία.
Εσωτερική διαδρομή και έμπνευση
- Τι σκέφτεστε όταν είστε μόνη στο βουνό; Μιλάτε ποτέ “μέσα σας”;
Συνήθως δεν μιλάω καθόλου. Αφήνω τις σκέψεις να κυλούν όπως το νερό σε ένα ρυάκι, χωρίς να προσπαθώ να τις πιάσω.Οι σκέψεις αποκτούν βάθος, γίνονται πιο ήρεμες, σχεδόν στο ρυθμό της φύσης γύρω μου.Η εσωτερική φωνή εκεί στην ησυχία του βουνού μοιάζει πιο καθαρή.Σκέφτομαι την ζωή μου, ανθρώπους που μου λείπουν, πράγματα που θέλω να αλλάξω, η απλώς παρατηρώ και ακούω την φύση, βλέπω όμορφες εικόνες, ακούω το θρόισμα των φύλλων, μυρίζω το χώμα, το ρετσίνι…..
- Πώς σας έχει αλλάξει η ορειβασία ως άνθρωπο και ως γυναίκα;
Η ορειβασία για μένα είναι μια συνάντηση με τα όρια μου, το σώμα μου, τη σιωπή και τη φύση.Μου δίνει ενδυνάμωση.Ως γυναίκα, η ορειβασία με φέρνει σε άμεση επαφή με τη σωματική μου δύναμη. Σε έναν κόσμο που συχνά σε μαθαίνει να αμφισβητείς τις δυνατότητές σου, το να ανέβω μια κορυφή με τα δικά μου πόδια είναι πράξη αυτεξουσιότητας. Κάθε μέτρο που ανεβαίνω είναι απόδειξη πως μπορώ.Μου δίνει αυτονομία και αυτοπεποίθηση.Η μοναξιά του βουνού, οι αποφάσεις που παίρνω εκεί, η πειθαρχία που χρειάζομαι, όλα αυτά με κάνουν να εμπιστεύομαι τον εαυτό μου. Μαθαίνω ότι έχω φωνή, ένστικτο, κρίση. Και αυτά μεταφέρονται και στη ζωή κάτω από το βουνό.
Στην πόλη το σώμα της γυναίκας συχνά είναι αντικείμενο θέασης. Στο βουνό, όμως, το σώμα μου λειτουργεί: ιδρώνει, πονάει, σπρώχνει, αντέχει. Δεν υπάρχει “πως φαίνομαι”, υπάρχει “τι μπορώ”. Αυτό είναι απελευθερωτικό.
Και τέλος ανακάλυψα ότι έχω εσωτερική δύναμη.
Η ορειβασία έχει δυσκολίες, κούραση, κρύο, φόβο. Όταν ξεπέρασα αυτά, βρήκα μέσα μου μια δύναμη που δεν ήξερα ότι είχα. Κι αυτή η γνώση μένει μαζί μου.
- Τι σημαίνει για εσάς το να “κατακτάς” κάτι, είτε αυτό είναι μια κορυφή είτε ένας προσωπικός στόχος;
Το να κατακτάς κάτι, μια κορυφή, έναν στόχο, ένα όνειρο, δεν είναι απλώς μια στιγμή επιτυχίας. Είναι μια βαθιά προσωπική διαδικασία, γεμάτη κόπο, πειθαρχία και εσωτερικές μάχες.
Κατάκτηση σημαίνει να δεσμεύεσαι. Να βάζεις έναν στόχο και να προχωράς προς αυτόν, ακόμα κι όταν οι συνθήκες δεν είναι με το μέρος σου. Είναι η υπέρβαση των ορίων σου, των φόβων, των αμφιβολιών, των περιορισμών που κουβαλάς μέσα σου.
Είναι, επίσης, μια πράξη αυτογνωσίας. Γιατί στην πορεία ανακαλύπτεις νέες πτυχές του εαυτού σου, δυναμικές που ίσως δεν ήξερες πως έχεις. Μαθαίνεις, εξελίσσεσαι, μεταμορφώνεσαι.
Και όταν τελικά φτάνεις είτε στην κορυφή ενός βουνού είτε στην επίτευξη ενός προσωπικού στόχου, νιώθεις μια βαθιά ικανοποίηση. Όχι για το αποτέλεσμα καθαυτό, αλλά για τον δρόμο που διένυσες. Για τον εαυτό που έγινες στην πορεία.
Για μένα, η κατάκτηση είναι μια ήσυχη, εσωτερική νίκη. Όχι απέναντι σε άλλους, αλλά απέναντι στον παλιό μου εαυτό. Και πάντα με ταπεινότητα γιατί κάθε κορυφή είναι μόνο μια στάση στη διαδρομή, όχι το τέλος της.
- Τι θα λέγατε σε μια γυναίκα 50+ που φοβάται να δοκιμάσει κάτι καινούργιο, σωματικά απαιτητικό;
Θα της έλεγα με ειλικρίνεια και ενθάρρυνση:
“Καταλαβαίνω τον φόβο σου, είναι απολύτως φυσιολογικός. Αλλά να θυμάσαι: η ηλικία δεν είναι εμπόδιο, είναι απλώς ένας αριθμός. Το σώμα σου μπορεί να σε εκπλήξει ευχάριστα, αν του δώσεις την ευκαιρία. Δεν χρειάζεται να τα κάνεις όλα τέλεια ή γρήγορα. Αρκεί να ξεκινήσεις. Το καινούργιο μπορεί να είναι τρομακτικό, αλλά εκεί βρίσκεται και η μεγαλύτερη χαρά: στο να αποδεικνύεις στον εαυτό σου πως μπορείς. Μικρά βήματα, μεγάλη δύναμη. Και κάθε προσπάθεια, όσο μικρή κι αν φαίνεται, είναι μια νίκη.”
- Ποιο είναι το επόμενο “βουνό” που θέλετε να κατακτήσετε στην κυριολεξία ή μεταφορικά;
Πάντα στην καθημερινή μας ζωή ανεβαίνουμε βουνά, μικρά ή μεγάλα. Δεν βάζω μεγάλους στόχους αλλά προσπαθώ κάθε μέρα να γίνομαι και καλύτερη και στο τέλος οι κορυφές και οι κορυφώσεις έρχονται από μόνα τους. Όπως και στο βουνό, δεν κοιτάς ποτέ την κορυφή αλλά κοιτάς κάτω , κάθε βήμα που κάνεις να είναι ασφαλές και σωστό και χωρίς να το καταλάβεις έχεις φτάσει στο κολωνάκι της κορυφής. Οπότε ναι, κάθε βήμα είναι και ένας στόχος, κάθε μέρα της ζωής μου είναι και μια πρόοδος , μια ανάσα από την απόλυτη ευτυχία, η οποία δεν υπάρχει , αλλά το κυνήγι της , μας κάνει κάθε μέρα και καλύτερους.
Από τις πλαγιές της Πάρνηθας ως το Base Camp του Έβερεστ, και από την καθημερινή εργασία στον αστικό ιστό μέχρι τις κορυφές της εσωτερικής αντοχής, η Μερσίνα Ζάμπα δεν ανεβαίνει απλώς βουνά, τα μεταμορφώνει σε μηνύματα ζωής.
Όπλο της δεν είναι μόνο η φυσική δύναμη, αλλά η πίστη στην αγάπη, την καλοσύνη και την ενσυναίσθηση αξίες που δεν κουβαλά μόνο μέσα της, αλλά κυριολεκτικά υψώνει ως σημαία, ακόμα και στις πιο απαιτητικές κορυφές του κόσμου.
Η συνέντευξη αυτή δεν καταγράφει μόνο ένα ταξίδι ανάμεσα σε κορυφές , είναι μια μαρτυρία ζωής, πίστης στον άνθρωπο και απόδειξη πως με επιμονή, φροντίδα και σεβασμό προς τη φύση και τον εαυτό μας, μπορούμε να γίνουμε φάροι και για άλλους.
Γιατί όταν σου λένε “δεν μπορείς”, εσύ να ανεβαίνεις πιο ψηλά και να τους δείχνεις πώς γίνεται….