“Ο διαβήτης είναι ζημιάρης σύντροφος. Δεν μπορεί να τον απατάς. Πρέπει να τον έχεις όλο αγκαλιά. Αν τον πας «κουπεπέ», σε πάει θαυμάσια.”
Ανεξάρτητα αν συμφωνούμε ή όχι με τη δημοσιογραφική αντιμετώπιση των πραγμάτων, ανεξάρτητα με τις ιδέες του και τα πιστεύω του, έχει έναν μοναδικό τρόπο να είναι τόσο παραστατικός σε αυτό που θέλει να πει … που δε γίνεται να μην τον παρακολουθήσεις. Είναι αγαπημένος, εργατικός και πεισματάρης. Του βγάζουμε το καπέλο, γιατί τις περισσότερες φορές, η φωνή ή οι φωνές που βγάζει, αποτελούν κομμάτι από τις σκέψεις μας τις ανησυχίες μας, τους προβληματισμούς μας, τη διαμαρτυρία μας για όσα συμβαίνουν.
Ο Γιώργος Τράγκας, σ’ αυτήν την συνέντευξη, κάνει τη διαφορά. Δε μιλάει ούτε για την πολιτική ούτε για τους πολιτικούς.
Μια συνέντευξη αφιερωμένη στην υγεία όλων μας με πρωταγωνιστή το σύντροφο Διαβήτη.
Αγαπημένε μου Γιώργο Τράγκα, έκανες λίγο …άστατη ζωή, με τρομερές περιόδους πίεσης σωματικής και ψυχολογικής. Τελικά μήπως ο Διαβήτης ήταν ο μεγάλος δάσκαλος στη ζωή σου;
Έχω πάρει και ευχάριστα μαθήματα, αλλά και δυσάρεστα. Όποτε δεν πρό- σεξα το φίλο μου το διαβήτη, με τιμώρησε. Όποτε τον πρόσεξα -και νομίζω ότι εδώ και πάρα πολλά χρόνια τον προσέχω ιδιαίτερα,- με φρόντισε. Είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση φιλίας, που
είναι πολύ απαιτητικός ο σύντροφος ή η συντρόφισσα. Στην προκειμένη περίπτωση ο σύντροφος. Δηλαδή κάποτε δεν πρόσεξα, και παραλίγο να χάσω πόδι.
Επομένως, στις περιπτώσεις, που για μεγάλα χρονικά διαστήματα προσέχω, μετριέμαι και κυρίως περπατάω, δεν είχα ποτέ πρόβλημα. Αντίθετα μπορώ να πω ότι διατηρώ τον εαυτό μου σε μια τέτοια κατάσταση, ώστε να εργάζομαι από το πρωί μέχρι το βράδυ.
Για μένα, κατ’ αρχάς το πρωινό ξύπνημα και το ραδιόφωνο, εδώ και δεκαετίες
είναι τρόπος ζωής.
Είμαι επί 47 συνεχή χρόνια στη δημοσιογραφία και στο ραδιόφωνο. Από το 1986 κάθε πρωί σχεδόν και στην τηλεόραση το βράδυ ανελλιπώς.
Το να σηκώνομαι πολύ νωρίς το πρωί ήταν ένα είδος γυμναστικής για μένα. Με ικανοποιούσε πάρα πολύ. Ήταν μεθυστικό το να επικοινωνώ με τον κόσμο. Αγάπησα πάρα πολύ το μικρόφωνο και αυτήν την πρωινή επικοινωνία και δεν ήθελα με κανέ- ναν τρόπο να το εγκαταλείψω, παρά το γεγονός, ότι ορισμένες φορές, μου έλεγαν κάποιοι διαβητολόγοι να «κουλάρω» λίγο. Εγώ όμως δεν «κουλάρησα».
Συνέχισα, αλλά περιόρισα διάφορες δραστηριότητες . Παραδείγματος χάριν, καταχρήσεις που είχαν σχέση με το φαγητό.
Μη μου πεις ότι έκοψες τις λιχουδιές που σου άρεσαν …μαχαίρι;
Μπορώ να πω ότι δεν πλησιάζω τηγανιτά, γλυκά και πίτες. Και τα τρία πάνε το δείκτη επάνω.
Σταμάτησα να καπνίζω, και το λέω αυτό με μεγάλη ικανοποίηση, γιατί ήταν για μένα μια απόφαση δύσκολη. Το τσιγάρο το είχα κόψει τρεις φορές στη ζωή μου και
το έκοψα και τέταρτη. Διότι το τσιγάρο, πρέπει να το ξέρουν όλοι οι διαβητικοί, κάνει αντίστα- ση στην ινσουλίνη. Δεν απορροφάται από τον οργανισμό καλά η ινσου- λίνη. Και ενώ αυτή η ορμόνη πρέπει να κάνει τη δουλειά της σωστά, δεν την κάνει. Έτσι λοιπόν πειθάρχησα τον εαυτό μου σε αρκετά πράγματα. Όταν καπνίζεις, μαζί με το σάκχαρο επιβαρύνεις τα αγγεία σου.
Πότε έμαθες για τον διαβήτη σου;
Είχα τα συνήθη συμπτώματα,- ξηροστομία, πολυφαγία, πολυουρία, – αλλά ότι έχω σακχαρώδη διαβήτη το έμαθα όταν ήμουν 42 χρόνων. Μέχρι σήμερα, είναι τρόπος ζωής. Δεν είναι ευχάριστο φυσικά να τρυπιέσαι με το στυλό της ινσουλίνης τρεις φορές την ημέρα (χαμη- λή, βέβαια, δοσολογία), αλλά είναι τρεις φορές την ημέρα. Ούτε είναι και πολύ ευχάριστο να μετριέμαι το πρωί, το μεσημέρι και το βράδυ με το δείκτη μου. Είναι όμως μέσα στην ζωή μου πια. Το κάνω και είμαι πολύ ευχαριστημένος να βλέπω ότι διατηρώ χαμηλά επίπεδα σακχάρου.
Επίσης, ένας διαβητικός αν προσέχει, θα φτάσει πολύ μακριά τη ζωή του. Μην ξεχνάς ότι και ο Μπρέσνιεφ, ο Σοβιετικός ηγέτης, έχοντας σάκχαρο από τα 30 έφθασε 90. Είναι πάρα πολλοί οι διάσημοι που έχουν διαβήτη, αλλά τον προσέχουν. Άμα ξοδεύεις δυο πακέτα τσιγάρα, «πλακώνεσαι» στο γαλακτομπούρεκο, στο κανταΐφι και στον μπακλαβά και πίνεις, φυσικά θα υπάρξουν επιπτώσεις.
Έχεις δημιουργήσει ένα site για τους διαβητικούς, το οποίο μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ…
Μέσα από το site sweetblog.gr για τους διαβητικούς επικοινωνώ μαζί γύρω από το διαβήτη. Κάποια στιγμή έχω την αίσθηση ότι θα βελτιωθεί ακόμη περισσότερο η ζωή των δια- βητικών, είτε με κάποιο μηχάνημα που θα ρυθμίζει την ινσουλίνη στο αίμα είτε με χάπια είτε με ινσουλίνες η οποίες θα είναι επί 24ωρου βάσεως, όπως ήδη υπάρχουν ορισμένες.
Τι έχεις βρει στον εαυτό σου που σε ωφελεί περισσότερο και σε κάνει να νιώθεις καλά;
Επειδή λοιπόν γνωριζόμαστε χρόνια και κάνεις πάντα πολύ καλό ιατρικό ρεπορτάζ, εγώ που δεν είμαι γιατρός, αλλά είμαι διαβητικός, σου αποκαλύπτω για τους αναγνώστες σου, ότι η καλύτερη ινσουλίνη, το καλύτερο χάπι είναι το περπάτημα… είναι ο διάδρομος, σε όλες τις ηλικίες.
Εγώ δεν είμαι παιδί πια, ωστόσο ανακάλυψα ότι, αντί να λέω «Παναγία μου πάλι ψηλά είμαι» ή να κάνω πρόσθετη ινσουλίνη, καλύτερο είναι να περπατάω έξω στην πόλη ή στην γειτονιά μου, ή να κάνω διάδρομο. Μην πάει ο νους σας ότι πάω και περπατάω με τις ώρες ή κάνω διάδρομο με τις ώρες… ένα τέταρτο
Όταν βγαίνω έξω, και στο εξωτερικό κι εδώ, φροντίζω να περπατάω και να μη μεταφέρομαι με ταξί. Αλλά μην πάει ο νους ότι κάνω τα χιλιόμετρα, είναι αδύνατον ..! Όμως περπατάω ένα, δύο, τρία, τέσσερα, άντε πέντε χιλιόμετρα. Αυτά είναι η καλύτερη ινσουλίνη. Κι όποιος το κάνει, θα με θυμηθεί.
Επίσης, προσπαθώ κι εγώ να μη στερούμαι τίποτα. Θα πάρω γλυκά που θα είναι light, το καλοκαίρι θα φάω παγωτό που θα είναι light, όχι σε μεγάλες ποσότητες, θα «χτυπήσω» μια κουταλιά ζάχαρη, αλλά όταν δε θα συνοδεύω το φαγητό μου με ψωμιά. Γιατί άμα «χτυπάς» ψωμιά και κατσίκια και γλυκά από πάνω, δεν κάνεις τίποτα. Κι εμένα γυαλίζει το μάτι μου στη θέα ενός προφιτερόλ, αλλά έμαθα να τρώω σοκολάτα χωρίς ζάχαρη. Είναι αυτές οι χρήσιμες συμβουλές που και εσύ κατά καιρούς τις δίνεις με τη βοήθεια εξαίρετων επιστημό- νων.
Ξέρω πως αυτοί που θα διαβάσουν τον ΣΥΜΒΟΥΛΟ ΥΓΕΙΑΣ και είναι διαβητικοί σε ενεργή ή λανθάνουσα μορφή, θα βοηθηθούν πάρα πολύ. Γιατί είναι πολλοί αυτοί που δεν το ξέρουν. Απλά, νιώθουν λίγο ξηρασία στο στόμα, πάνε περισσότερες φορές στην τουαλέτα, αισθάνονται ανάγκη να φάνε, ενώ έχουν ξαναφάει. Δεν το καταλαβαίνουν. Πρέπει
να πάνε να ελέγξουν το σάκχαρο, γιατί κάνει ζημιές. Ο διαβήτης είναι ζημιάρης σύντροφος. Δεν μπορεί να τον απατάς. Πρέπει να τον έχεις όλο αγκαλιά. Αν τον πας «κουπεπέ», σε πάει θαυμάσια.
Τα νέα παιδιά δυσκολεύονται να πουν ότι έχουν διαβήτη. Τι τα συμβουλεύεις;
Στα νέα παιδιά που είναι διαβητικά, έχω να πω ότι θα ζήσουν πολλά χρόνια. Έχω πολλούς φίλους που είχαν νεανικό διαβήτη. Ανακαλύφθηκε μετά τη γέννησή τους και ζουν, κά- νουν κανονικά το διάδρομό τους, την ινσουλίνη τους, προσέχουν το φαγητό και κάνουν πολύ κολύμπι το καλοκαίρι.
Δυσκολεύονται όμως στις σχέσεις τους με το άλλο φύλλο…
Όχι είναι λάθος. Δεν πρέπει οι διαβητικοί να πάσχουμε από «σπιναλογγισμό». Το νησί το νησί… δεν είμαστε λεπροί. Λάθος, οι διαβητικοί να είναι περιθωριοποιημένα άτομα . Λάθος τεράστιο!!!
Στο site μου, δημοσιεύω καμιά πενηνταριά διάσημους ηθοποιούς, επιστήμονες, καλλιτέχνες, οι οποίοι έχουν διαβήτη νεανικού τύπου ή τύπου Β. Τι, θα έπρεπε να έχουν αποσυρθεί; Ο διαβητικός πρέπει να τηρεί κάποιους κανόνες που δίνει ο διαβητολόγος. Οι διαβητολόγοι που υπάρχουν στην Ελλάδα. είναι άρι- στοι. Είναι εξαιρετικοί επιστήμονες! Έχει ο καθένας τη μέθοδό του. Άλλος σου λέει «σου ταιριάζει το χάπι, άλλος η ινσουλίνη». Όμως τόσο από πλευράς διατροφής, όσο και προσοχής του εαυτού σου, σου δίνουν τις καλύτερες συμβουλές.
Όταν είσαι υπεργλυκαιμικό άτομο, νηστικός, δεν μπορεί να έχεις πάνω από 1,40. Πρέπει να το ρυθμίσεις. Πολλοί μιλάνε για το σεξουαλικό, άλλοι σκέφτονται πώς εξαιτίας του διαβήτη… δε θα κάνουν παιδιά. Μπούρδες κατσαρές. Και παιδιά θα κάνουν και σεξ θα κάνουν και ό,τι θέλουν θα κάνουν, αλλά δε θα αφή- σουν και τον εαυτό τους να ξεχειλώ- σει. Γιατί συνήθως ένα ποσοστό δια- βητικών, είναι άνθρωποι που έχουν εγκαταλείψει τον εαυτό τους και το ξέρεις καλά από το ρεπορτάζ. Είναι άνθρωποι βουλιμικοί. Εντάξει όλοι έχουμε και την βουλιμία μας. Είναι άνθρωποι πολύ λαίμαργοι, είναι άνθρωποι που ανοίγουν το ψυγείο μετά τις 2 το πρωί, είναι άνθρωποι που θα «χτυπήσουν» πολλά οινο- πνευματώδη τα οποία ανεβάζουν το σάκχαρο, «θα χτυπήσουν γλυκά», ενώ μπορούν να συγκρατηθούν. Θα μου πεις τι θα φάνε αντί για γλυκό.
Φάε ένα ζελέ χωρίς ζάχαρη. μια κουταλιά, όχι πενήντα. Π.χ. οι πίτες ανεβάζουν το μετρητή με τη μία. Με τις δύο πρώτες μπουκιές. Σπανακόπιτα, ας πούμε, είναι σαν να τρως δύο μπριζόλες με πολλές πατάτες τηγανιτές.
Από κει και πέρα, αν αυτοί οι άνθρωποι θέλουν να μη στερούνται, θα πρέπει να κάνουν και συνδυασμούς.
Θες να φας δυο μπουκιές σπανακόπιτα; Μη φας το ψωμί. Άμα είναι να κόψεις και το καρβέλι με τα λάδια, την παπάρα και να θες από πάνω την μπύρα ή την τυρόπιτα, θα ανέβεις.
Άνθρωπος είσαι, θα φας και τις γιορτές, το καλοκαιράκι..Όμως δε θα σε ανεβάσει πολύ, γιατί το έχεις ρυθμίσει. Έχεις χαμηλώσει την γλυ- κοζυλιωμένη. Έτσι, αν πας να κάνεις ειδικές εξετάσεις θα είναι εξάρι και κάτω.
Επομένως, κάποια στιγμή που θα παραστρατήσεις και θα το ευχαριστηθείς, θα σου κάνει ένα «τσικ» μόνο. Δε θα σε έχει «στου- μπώσει» και δε θα είσαι 15 μέρες με θαμπάδες στα μάτια. Επομένως, δε θα αναρωτιέσαι τι σου συμβαί- νει.
Στα 42 έμαθες ότι είσαι διαβητικός. Τυχαία;
Ότι είμαι διαβητικός, το έμαθα τυ- χαία σε ένα νοσοκομείο που πήγα να μου αφαιρέσουν ένα μικρό από- στημα. Με βγάλανε αμέσως από το χειρουργείο, γιατί είχα 4,30 σάκχα- ρο και δεν το ήξερα. Με ρώτησαν τι έφαγα και είπα «τίποτα». Μου είπαν τότε ότι έπρεπε να είμαι σε προκωματώδη κατάσταση. Απάντησα: «δεν είστε καλά στο μυαλό». Όταν όμως έγιναν οι εξετάσεις μού είπε και ο γιατρός μου, ο Ζούπας, ότι είμαι ένα υπεργλυκαιμικό άτομο που ενδεχομένως δεν είχα ανακαλύψει το διαβήτη νωρίτερα. Δεν είχαν φανεί τα συμπτώματα, ξηροστομία κλπ. Για ένα μικρό χρονικό διάστημα η ψυχολογία μου δεν ήταν καλή, γιατί έπρεπε να μπω σε έναν καταναγκασμό, που μου δημιουργούσε στερητικό σύνδρομο απέναντι σε τροφές που ήμουν συνηθισμένος να τρώω.
Ποιες ήταν οι πιο «φρικτές» συνήθειές σου πριν το διαβήτη. Ένιωσες να σου «τραβάνε το αυτί» οι άνθρωποι που σε αγαπούν; Ωφέλησε;
Φυσικά, εκεί που ήθελα τρεις φορές την εβδομάδα να τρώω σοκολάτα, μους σοκολά ή ένα προφιτερόλ για να το αισθανθώ και το μεσημέρι να παίρνω γλυκό- ζη, όταν ξαφνικά μου είπαν «όχι» …..καταλαβαίνεις πώς ένιωσα. Όμως σιγά-σιγά μπήκα σε αυτό το μοντέλο διατροφής και δε σου κρύβω, ένιωσα καλύτερα.
Εδώ και 10 χρόνια έχασα και κάποια κιλά και βελτίωσα ορισμένα πράγματα. Έχω και τα «μη» της γυναίκας μου τα οποία, εντάξει, ναι μεν με κουράζουν και με ενο- χλούν, αλλά κάτι η γυναίκα μου, κάτι οι συγγενείς μου, κάτι οι συ- νάδελφοι, κάτι κάποιοι φίλοι σαν κι εσένα, με το να με ρωτούν, «πώς πας με το σάκχαρό σου;», με επαναφέρουν στην τάξη.
Στους φίλους που βγαίνω έξω το βράδυ μαζί τους δε θα πω να μη φάνε, αλλά εγώ φροντίζω να τρώω μικρές ποσότητες.
Τους βλέπω τρώνε μακαρόνια. Εγώ όμως δεν μπορώ να φάω μακαρόνια! Θα πάρω κάτι άλλο και αν χρειασθεί, θα δοκιμάσω κι εγώ την γεύση με μια πιρουνιά. Θα ξε- φύγω έτσι από το στερητικό μου. Πάντως θέλω να πω σε όλους, ότι ο διαβητικός είναι τρόπος ζωής. Το έλεγα και το λέω σε μια εποχή σιωπής, που δεν ήθελε να μιλήσει κανείς από το ένα εκατομμύριο διαβητικούς στην Ελλάδα.
Έχω πει ότι επέζησα. Για την ακρίβεια, 20 χρόνια μετά τη διαπίστωση. Και δόξα τω Θεώ.
Εγώ ξέρεις λατρεύω αυτούς που είναι λίγο βουλιμικοί, που ανοίγουν συνεχώς τα ψυγεία, γιατί έτσι ήμουν κι εγώ. Αλλά θέλω να πω ότι κάπου, κάποια στιγμή μαζευόμαστε.
Δεν ήμουν άνθρωπος του μέτρου, αλλά προσπαθούσα σε κρίσιμα θέματα στη ζωή μου, να το τηρώ. Ήμουν λίγο υπερβολικός σε όλα. Όμως, έχω κάποιες αρχές και τις τηρώ. Μέτρον άριστον! Πρέπει να προσαρμοζόμαστε στην εποχή μας, στη ζωή μας, στην ηλικία μας.
Συνέντευξη του Γιώργου Τράγκα στην Εύα Ντελιδάκη και το περιοδικό «Σύμβουλος Υγείας».
