Ο ασθενής με αλτσχάιμερ θέλει όλο και περισσότερο να κοιμάται να αδρανεί να μην κάνει καμία κίνηση από την πρότερη καθημερινότητά του, κάνοντας έτσι νεύρα νευρώνες μυς ακόμα και αιμοφόρα αγγεία να αδρανούν να παραιτούνται και αυτά από τις γνωστές λειτουργίες τους. Ένας τέτοιος ασθενής αφήνει πίσω τη ζωή του και καταφεύγει στην αθρόα κατανάλωση διαφόρων φαρμάκων που θα του φέρουν υπνηλία μεταξύ των οποίων δύο πολύ γνωστά σκευάσματα το λεξοτανίλ και το ταβόρ. Και τα δύο όμως έρχονται σε πλήρη αντίθεση με την θεραπεία κατά της αλτσχάιμερ πηγαίνοντας πίσω τον ασθενή στην αντιμετώπιση της νόσου του.
Την ίδια στιγμή η οικογένεια με έναν τέτοιο ασθενή κάνει το θανάσιμο σφάλμα να τον κρύβει σαν να είναι το στίγμα και να μην ενημερώνει το περιβάλλον του για την πάθησή του. Αυτά είναι μερικά από τα πολύ σημαντικά θέματα που έθιξε η ημερίδα για τους φροντιστές των ασθενών με αλτσχάιμερ που πραγματοποιήθηκε στο Πολεμικό Μουσείο στην Αθήνα με την απόλυτη συνεισφορά της Εταιρείας Νόσου Αλτσχάιμερ και Συναφών Διαταραχών Αθηνών. Όπως ανέφερε η πρόεδρος της εταιρείας κα Παρασκευή Σακκά, η νόσος είναι απόλυτα φυσιολογική εξέλιξη σε πληθυσμούς άνω των 60 ετών αφού από αυτήν πάσχει το 13% με 103 εκατομμύρια νοσούντες στον κόσμο εκ των οποίων το 50% χρειάζονται φροντίδα από εκπαιδευμένο στη νόσο άτομο. Το κόστος της άνοιας υπολογίζεται σε 603 δις δολάρια ΗΠΑ δηλαδή το 1% των ΑΕΠ όλων των κρατών.
Η νόσος θεωρείται η επιδημία του 21ου αιώνα καθώς ο αριθμός των ασθενών συνεχώς αυξάνεται. Πλήττει σταθερά το 8% των ατόμων άνω των 65 ετών. Σήμερα νοσούν10 εκατομμύρια στην Ευρώπη και 200.000 στην Ελλάδα. Το κόστος θεραπείας ή αντιμετώπισης της νόσου, έχει αυξηθεί κατά 34% από το 2005.Υπολογίζεται ότι το 2050 θα πάσχουν 115 εκατομμύρια πολίτες αφού συνεχώς αυξάνεται η ηλικία του πληθυσμού και το προσδόκιμο ζωής. Με δυο λόγια όσο περισσότερο ζούμε τόσο περισσότερη αλτσχάιμερ θα έχουμε. Το 2002 μόλις άγγιζε το 14% των ηλικιωμένων και το 2030 θα έχει αγγίξει το 26% αυτών.
Τα προβλήματα που προκαλούν ή επιτείνουν την αλτσχάιμερ είναι η ισχυρή μείωση της μνήμης η λεγόμενη αφασία η μη επικοινωνία ή άρνηση του ατόμου να καταλάβει, ακολουθεί η απραξία δεν κάνει κινήσεις, φτάνει στην αγνωσία διαταραχή στην οργάνωση της σκέψης τον προγραμματισμό και έκπτωση της λειτουργικότητας.
Οι ασθενείς θυμούνται κυρίως τα παλιά, γιατί όταν συνέβαιναν αυτά τα γεγονότα η εγκεφαλική λειτουργία ήταν πολύ καλύτερη από την τωρινή κατά την οποία ο εγκέφαλος έχει συρρικνωθεί και δεν κάνει καταγραφές. Ο ασθενής σε αυτή τη φάση κάνει επαναλήψεις χάνει τον ειρμό του έχει αφηγημένη σκέψη, θυμό λόγω της μη μνήμης όπως την αποκαλούν οι ψυχολόγοι, και χάνεται συχνά.
Χάνεται όχι μόνο στη μνήμη αλλά και στο δρόμο. Το 17,5% με αλτσχάιμερ μπήκαν στη νόσο μέσω της αγγειακής άνοιας. Πολύ συχνά η νόσος συνυπάρχει με πάρκινσον. Στα πρώτα συμπτώματά της στην αρχή, κατά 20% είναι αναστρέψιμη πίστευαν οι επιστήμονες το 1985, αλλά το 2005 μόνο το 9% ήταν αναστρέψιμη κατάσταση. Ορισμένα φάρμακα συνοδευόμενα με το αλκοόλ επιτείνουν τα συμπτώματα. Επίσης έλεγχος συχνός πρέπει να γίνεται για σακχαρώδη διαβήτη και χοληστερίνη υποθυρεοειδισμό ανεπάρκεια της Β12 κατάθλιψη και άλλες λοιμώξεις.
Η όλη προσπάθεια είναι να καθυστερήσουμε τη νόσο στην εκδήλωσή της. Αν καθυστερήσει 5 χρόνια η εξοικονόμηση είναι μισοί ασθενείς να νοσούν σοβαρά, και αν καθυστερήσει για 10 χρόνια τότε το 75% των ασθενών δεν θα νοσούν. Το οικονομικό όφελος είναι 1,2 εκατομμύρια δολάρια για κάθε χρόνο.
Η αλτσχάιμερ σημαίνει ατροφία του εγκεφάλου χάνονται νευρώνες και νευρικά κύτταρα.
Η εξέλιξη της νόσου έχει νοητικά συμπτώματα, απώλεια ανεξαρτησίας προβλήματα συμπεριφοράς και τέλος ο ασθενής μπαίνει σε ίδρυμα που στη χώρα μας δεν είναι και πολλά. Η εκφυλιστική διεργασία όμως ξεκινάει 20 χρόνια πριν τα πρώτα συμπτώματα και με απλές εξετάσεις μπορεί να διαγνωστεί. Τα φάρμακα δεν θεραπεύουν τη νόσο, απλά σταματούν την εξέλιξή της. Η κληρονομικότητα πρώτου βαθμού παίζει ρόλο με συχνότητα επιπολασμού 3 και 4 φορές.
Η πρόληψη αφορά εξέταση για κατάθλιψη, κακώσεις, ένα καλό νοητικό απόθεμα όπως η μελέτη και ο τρόπος ζωής με φυσική άσκηση και διάβασμα. Οι αγγειακοί παράγοντες είναι ο διαβήτης η δυσλιπιδιδαιμία το κάπνισμα η πίεση η παχυσαρκία.
Και κάτι νομικό διαδικαστικό. Όταν πρωτοδιαγνωστεί η νόσος καλό είναι ο ασθενής να κάνει ένα πληρεξούσιο σε άτομο της εμπιστοσύνης του από την οικογένεια για αγοροπωλησίες, δάνεια τη σύνταξή του και άλλα νομικής φύσεως θέματα.
Ο ασθενής θέλει φροντίδα από κάποιον έμπειρο, στην Ελλάδα όμως της κρίσης το 89% των ασθενών παρακολουθούνται στο σπίτι από 400.000 φροντιστές και όχι σε ιδρύματα ή κέντρα μακροχρόνιας νοσηλείας και αυτό τους κάνει καλό. Ο φροντιστής σηκώνει βαρύ φορτίο σωματικό ψυχικό συναισθηματικό και συχνά οικονομικό.
Ο ψυχίατρος κ. Κώστας Νικολάου τόνισε ότι θεμελιώδες συστατικό είναι η ψυχική και νοητική διεργασία. Αυτή δίνει ουσιαστική ανακούφιση. Από την άλλη η όποια αναπηρία επιτείνεται από την άνοια. Το 64% των ασθενών με άνοια έχουν τουλάχιστον ένα ψυχικό σύμπτωμα. Οι ασθενείς συχνά παραληρούν λένε ότι οι άλλοι τους ζηλεύουν τους επιβουλεύονται δεν αναγνωρίζουν το περιβάλλον τους βλέπουν σωσίες μέσα στο σπίτι έχουν επιθετική συμπεριφορά και εκρήξεις θυμού. Έχουν κατάθλιψη δυσφορία ευσυγκινησία αναξιότητα φόβους για επικείμενα κακά και κάνουν σκέψεις θανάτου. Παρουσιάζουν άγχος νευρικότητα ή ξαφνική και αδικαιολόγητη ευφορία και αισιοδοξία. Την ίδια στιγμή συνυπάρχει η άρση των αναστολών με απρόβλεπτες συμπεριφορές παθολογική κινητικότητα και διαταραχές του ύπνου ή της λήψης τροφής.
