Βοηθώντας τα παιδιά μέσα από το σχέδιο και τη ζωγραφική
Το 1994 , όταν δίδασκα στο Πανεπιστήμιο Masaryk της Τσεχίας , ανέπτυξα μια μέθοδο υποστήριξης για ανθρώπους που υπέφεραν από χρόνιους πόνους. Δίδαξα αυτήν τη μέθοδο σε γιατρούς , ψυχολόγους και οδοντίατρους σε όλη την πόλη. Ως υπεύθυνος του «εργαστηρίου πόνου» της αντίστοιχης κλινικής του νοσοκομείου είχα ασθενείς στους οποίους την εφάρμοσα . Ζητούσα αρχικά από τους ασθενείς να ζωγραφίσουν το πρόβλημά τους ή τον πόνο. Ύστερα τούς βοηθούσα να συνδεθούν με τις εσωτερικές τους δυνάμεις που θα τους βοηθούσαν να λύσουν το πρόβλημα ή να απαλύνουν τον πόνο .
Στο τελικό στάδιο τούς ζητούσα να ζωγραφίσουν ξανά το πρόβλημα τη στιγμή που ένιωθαν καλύτερα.
Η τέχνη έχει μεγάλη θεραπευτική δύναμη. Τα παιδιά λατρεύουν να ζωγραφίζουν . Συχνά αρχίζουν πριν από την ηλικία των δύο ετών.
Η κόρη μου άρχισε να ενδιαφέρεται για τις ξυλομπογιές σε ηλικία δώδεκα μηνών.
Στην αρχή τα παιδιά ευχαριστιούνται να βλέπουν το μολυβι να κινείται και δεν ενδιαφέρονται καθόλου για το σχέδιο που φτιάχνουν.
Σύμφωνα με τη Μικαέλα Στράους , συγγραφέα του βιβλίου «Κατανοώντας τα παιδικα σχέδια « τα «ορνιθοσκαλίσματα» που έχουν σπειροειδή μορφή αντανακλουν τον εσωτερικό, ρευστό ρυθμό του παιδιού, που συντονίζεται με εκείνον του σύμπαντος. Σταδιακά καθώς το παιδί μεγαλώνει , μαθαίνει να ελέγχει και να κατανοεί τα σχέδιά του και σε ηλικία πέντε ετών μπορεί να πεί. «Θα ζωγραφίσω ένα αλογο»
Η ζωγραφική είναι ένα σημαντικό εργαλείο εξερεύνησης του ασυνείδητου. Με τον όρο ασυνείδητο εννοώ την εσωτερική δεξαμενή μάθησης και εμπειρίας. Η δεξαμενή αυτή περιέχει επίσης τις δυνάμεις και τα εφόδια εκείνα που είναι απαραίτητα στην επίλυση των προβλημάτων.
Θεωρώ ότι η ζωγραφική είναι ένα χρήσιμο εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να επικοινωνήσουν με τις εσωτερικές τους δυνάμεις. Παρ όλα αυτά δεν προτείνω να προσπαθήσετε να ερμηνεύσετε τις ζωγραφιές τους. Η διαδικασία αυτή απαιτεί βαθιά γνώση της γλώσσας των συμβόλων και γι αυτό είναι εργο των ψυχολόγων και ψυχιάτρων.
Η ζωγραφική έχει ένα ακόμα πλεονέκτημα. Θα σας δείξει ποια από τις πέντε αισθήσεις χρησιμοποιεί περισσότερο το παιδί σας. Μπορείτε να του ζητήσετε να ζωγραφίσει κάτι που το ευχαριστεί να κάνει .
Αν εκείνο ζωγραφίσει για παράδειγμα τον εαυτό του να κολυμπά, να πηδάει σχοινάκι ή να τρέχει , τότε μπορείτε να συμπεράνετε ότι το παιδί προτιμά το κιναισθηματικό στιλ μάθησης.
Υπάρχει κάτι μαγικό στην αποτύπωση των συναισθημάτων σας σε μια ζωγραφιά . Μόλις τοποθετήσετε το πρόβλημά σας στο χαρτί , τότε προσθέτετε την οπτική παράμετρο σ αυτό. Ακόμα και ο πόνος, μια κιναισθητική εμπειρία, μπορεί να ιδωθεί μέσα από άλλη προοπτική.
Η ζωγραφική μπορεί να φανεί αρκετά χρήσιμη σε παιδιά που δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν ή να εκφράσουν τα συναισθήματά τους. Προτρέψτε τα να ζωγραφίσουν ο,τι νιώθουν.
Αφού ζωγραφίσουν τα συναισθήματά τους μπορείτε να τούς ζητήσετε να μιλήσουν γι αυτά που ζωγράφισαν.
Αυτή είναι μια καλή άσκηση που βοηθάει το παιδί να ανοιχτεί και να εκφράσει τα συναισθήματά του. Επειδή αυτού του είδους η ζωγραφική απαιτεί κάποια γνωστική ωριμότητα δε συνιστάται για παιδιά μικρότερα των πέντε ή εξι ετών.
ΑΣΚΗΣΗ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ
- Ανακαλύψτε το θετικό που κρύβεται πίσω από την ανεπιθύμητη συμπεριφορά. Σ αυτήν την άσκηση εστιάζουμε την προσοχή μας στο γεγονός ότι, ανεξάρτητα από το πόσο άσχημη ή καταστροφική είναι η συμπεριφορά του παιδιού , υπάρχει σίγουρα και η θετική του πλευρά. Για να γίνει αυτό χρειάζεται να ακούσετε με προσοχή το παιδί όταν μιλάει για το πρόβλημα και να περάσετε στην αναπαλαίωσή του. Βεβαιωθείτε ότι το παιδί κατανοεί και αποδέχεται τη θετική διάσταση της συμπεριφοράς του
- Προτρέψτε το παιδί να ζωγραφίσει τη θετική διάσταση και όχι την προβληματική. Αυτό θα το βοηθήσει να επικεντρώσει την προσοχή του στη θετική διάσταση, αλλά και να την υιοθετήσει.
Αρθρουρ Ρόουσαν
Ψυχοθεραπευτής
