Είναι η εποχή που είθισται να κάνουμε προληπτικές εξετάσεις, προκειμένου να διαπιστώσουμε ότι όλα είναι εντάξει με την υγεία μας. Από αυτές τις ιατρικές εξετάσεις δεν πρέπει να απουσιάζει ο έλεγχος του λάρυγγα στους ενήλικες και ο έλεγχος της ακοής στα παιδιά.
Ειδικά ο προληπτικός ακοολογικός, όπως λέγεται, έλεγχος είναι απαραίτητος, λόγω του ότι η ακοή αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές αισθήσεις μας.
Όσο για τον λάρυγγα, ο έλεγχός του καθίσταται επιτακτικός για συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού.
«Ο λάρυγγας προστατεύει τους πνεύμονες, ρυθμίζει την αναπνοή μας, μας βοηθά να επικοινωνούμε μέσω της φώνησης. Επιπλέον από αυτόν περνάνε οι τροφές, που καταλήγουν στο στομάχι μας», εξηγεί η Ανατολή Παταρίδου, Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής – Τραχήλου, Παιδο-ΩΡΛ, επιστημονική συνεργάτης του Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ.
«Όταν δεν προσέχουμε τον λάρυγγα, επηρεάζεται η φωνή μας κι έχουμε βραχνάδα. Όταν αυτή η βραχνάδα επιμένει για πάνω από δύο, τρεις εβδομάδες, είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον ειδικό ιατρό», προσθέτει.
Έλεγχος του λάρυγγα: Σε ποιους;
Ο έλεγχος του λάρυγγα είναι σημαντικό να γίνεται σε όσους ανθρώπους μιλάνε πολύ λόγω επαγγέλματος (π.χ. σε εκπαιδευτικούς), σε όσους καπνίζουν, σε όσους εργάζονται σε χώρους με χημικές ουσίες (π.χ. επιπλοποιοί, εργαζόμενοι σε εργοστάσια κ.ά.).
«Η χροιά της φωνής μπορεί να επηρεαστεί από διάφορα αίτια. Εκτός από τους παράγοντες, που προαναφέρθηκαν, ο κλιματισμός και η έντονη ομιλία σε χώρους με θόρυβο τραυματίζουν τις φωνητικές χορδές. Επίσης η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση προκαλεί μια χημικού τύπου λαρυγγίτιδα και μπορεί να επηρεάσει τη φωνή. Όλα αυτά έχουν ως συνέπεια ο ασθενής να έχει βραχνάδα, ξηρό βήχα και μια σειρά άλλων συμπτωμάτων, όπως το σπάσιμο της φωνής και ένα αίσθημα κόμπου», αναφέρει η χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος κεφαλής – τραχήλου.
Οι πιο συχνές αιτίες, για να εμφανιστούν αυτά τα προβλήματα, είναι οι πολύποδες, οι κύστες, οι κάλοι και σπανιότερα ο καρκίνος. Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει σημαντική πρόοδος στο κομμάτι της διάγνωσης. Τα νέας γενιάς ενδοσκόπια, εύκαμπτα ή άκαμπτα, συνδέονται με monitor και ο ιατρός μπορεί να έχει ξεκάθαρη εικόνα της βλάβης που υπάρχει.
«Επιπλέον υπάρχει μία ακόμη εξέταση, πιο εξειδικευμένη. Πρόκειται για τη λεγόμενη στροβοσκόπηση, με την οποία ελέγχουμε τη δόνηση του ελεύθερου χείλους των χορδών. Μπορεί να μας δείξει την ύπαρξη τυχόν παθολογικών ευρημάτων, τα οποία δεν γίνεται να εντοπιστούν με την απλή λαρυγγοσκόπηση», λέει η κα Ανατολή Παταρίδου.
Συχνά χρειάζεται τα προβλήματα να αντιμετωπιστούν χειρουργικά. Όταν, για παράδειγμα, παρατηρείται πάρεση σε κάποια φωνητική χορδή, δηλαδή όταν η φωνητική χορδή είναι παράλυτη και δεν κινείται κατά την αναπνοή και κατά τη φώνηση. Σε κάποιους ασθενείς η κατάσταση βελτιώνεται μετά από περίπου δύο χρόνια. Για άλλους, όμως, το χειρουργείο είναι μονόδρομος.
«Η πάρεση της φωνητικής χορδής μπορεί να αντιμετωπιστεί με την έγχυση απορροφήσιμου υλικού, κάτι που γίνεται με τοπική ή με γενική νάρκωση, αλλά και με ανοιχτό χειρουργείο», επισημαίνει η κα Παταρίδου.
Τα προβλήματα των παιδιών
Τα παιδιά αντιμετωπίζουν συχνά ωτορινολαρυγγολογικά προβλήματα, όπως κρεατάκια, αμυγδαλές, ροχαλητό ή δυσκολία στην ακοή.
«Τα προβλήματα στην ακοή τα δυσκολεύουν στην απαιτητική καθημερινότητά τους, που συνεπάγεται πολλές ώρες σχολείου και εξωσχολικών μαθημάτων/δραστηριοτήτων. Σε αυτή τη χρονική φάση, λοιπόν, που τα παιδιά μπαίνουν σιγά – σιγά στην εκπαιδευτική ρουτίνα τους, η έγκαιρη διάγνωση τυχόν διαταραχών της ακοής τους εξασφαλίζει την καλύτερη δυνατή θεραπευτική παρέμβαση», αναφέρει η παιδο-ΩΡΛ.
Ο έλεγχος συνίσταται να ξεκινάει στην ηλικία των 5 ετών με τονικό ακοόγραμμα, ωτοσκόπηση και τυμπανόγραμμα.
Και εδώ τα ενδοσκόπια εξασφαλίζουν μια σωστή και ολοκληρωμένη διάγνωση, με ακρίβεια. Τα παιδιά, δε, μπορεί να τα δουν σαν παιχνίδια και να αφεθούν με εμπιστοσύνη στα έμπειρα χέρια του ειδικού ιατρού, ο οποίος καταφέρνει να κάνει μια ολοκληρωμένη διάγνωση.
«Η βαρηκοΐα επηρεάζει την ανάπτυξη της ομιλίας στα παιδιά, γι’ αυτό και η παρέμβαση του ειδικού είναι πολύ σημαντική, ώστε το παιδί να μπορέσει να αναπτύξει τις επικοινωνιακές και τις μαθησιακές του δυνατότητες», τονίζει η κα Παταρίδου.
«Το ροχαλητό και οι άπνοιες είναι συχνά χειρουργικά προβλήματα στα παιδιά, που κυρίως οφείλονται στα μεγάλα κρεατάκια και στις αμυγδαλές. Σήμερα οι επεμβάσεις αυτές γίνονται με τη χρήση ραδιοσυχνοτήτων και νέων δυναμικών εργαλείων, τα οποία εξασφαλίζουν και μικρότερο τραυματισμό και πολύ πιο ήπια και γρήγορη ανάρρωση».
Συχνή είναι και η παρουσία υγρού στα αυτιά των παιδιών, δηλαδή η εκκριτική ωτίτιδα. Σε ορισμένες περιπτώσεις το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με παρακέντηση του τυμπάνου, με ή χωρίς τοποθέτηση σωληνίσκου αερισμού, ώστε να αποφευχθούν οι μόνιμες βλάβες στην ακοή.
Η χρόνια ιγμορίτιδα, επίσης, πρόβλημα κοινό και στους ενήλικες και στα παιδιά, αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με την ενδοσκοπική χειρουργική, η οποία διορθώνει την αιτία, χωρίς να βλάπτει τις υγιείς ανατομικές δομές.
Οι εξετάσεις
Κατά την ωτοσκόπηση, ο ωτορινολαρυγγολόγος ελέγχει αν το παιδί εμφανίζει ερυθρότητα, οίδημα, στένωση, βύσμα κυψελίδας, αν υπάρχει ξένο σώμα εντός του ακουστικού πόρου ή αν έχει ωτίτιδα.
Το τονικό ακοόγραμμα είναι ένα διάγραμμα, που απεικονίζει την ακοή σε διάφορες συχνότητες. Το παιδί φοράει ακουστικά και καλείται να εντοπίσει τους διάφορους ήχους, οι οποίοι ακούγονται, πατώντας ένα κουμπί.
«Κάποιες φορές μπορεί το παιδί να έχει φυσιολογικό τονικό ακοόγραμμα, αλλά να δυσκολεύεται να ακούσει τον συνομιλητή του. Η έγκαιρη ανίχνευση Διαταραχών Ακουστικής Επεξεργασίας (ΔΑΕ) με κατάλληλες δοκιμασίες είναι σημαντική, ώστε να διαπιστωθεί αν το παιδί έχει δυσκολίες στην αντίληψη ή και στην επεξεργασία ακουστικών πληροφοριών.
Το τυμπανόγραμμα, από την άλλη, συμβάλλει στον εντοπισμό τυχόν διαταραχών του μέσου ωτός και της τυμπανικής μεμβράνης, η οποία μπορεί να έχει περιορισμένη κινητικότητα, όταν υπάρχει υγρό πίσω από το τύμπανο και δεν μεταδίδεται σωστά ο ήχος», καταλήγει η κα Παταρίδου.
