Προβλήματα δυσχρωματοψίας, στερεοσκοπικής όρασης, οπτικής κινητικότητας και συντονισμού μπορεί να είναι καθοριστικά στις αθλητικές επιδόσεις.
Ο ειδικός στην αθλητική όραση οφείλει επίσης να λαμβάνει υπ’όψη του τις συνθήκες του κάθε αθλήματος καθώς εξωγενείς παράγοντες όπως το θάμπος από τα φώτα του σταδίου ή οι σκιές στο στίβο μπορούν να επηρεάσουν την απόδοση κάποιων αθλητών.Οφείλει επίσης να ενημερώνει τους αθλητές σε θέματα που αφορούν την αποφυγή τραυματισμών , όπως προστατευτικά γυαλιά.
Η γνώση του κάθε αθλήματος είναι επίσης απαραίτητη εφόσον οι απαιτήσεις από το οπτικό σύστημα είναι διαφορετικές στο κάθε ένα από αυτά και οι οπτικές ικανότητες χρησιμοποιούνται σε διαφορετικές καταστάσεις με διαφορετικά επίπεδα απόδοσης.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στην κολύμβηση οι απαραίτητες ικανότητες όρασης είναι το βάθος πεδίου και η περιφερική όραση, στην ιστιοπλοϊα οι οφθαλμικές κινήσεις και η περιφερική όραση, στο ποδόσφαιρο και στο μπάσκετ η περιφερική όραση, οι χρόνοι αντίδρασης, ο συντονισμός όρασης-κίνησης και η στερεοσκοπική όραση ενώ στο γκόλφ η σταθερότητα προσήλωσης και το βάθος πεδίου.
Από τις πληροφορίες που οι οδηγοί χρησιμοποιούν κατά την οδήγηση το 90% περίπου προέρχεται από το οπτικό σύστημα. Υπάρχει άμεση σχέση ανάμεσα στο πώς ένα άτομο χρησιμοποιεί δεδομένα που δέχεται από το περιβάλλον του και το πώς οδηγεί το όχημά του στο χώρο. Η όραση είναι πολύ περισσότερα από την οπτική οξύτητα και την ικανότητα του ατόμου να βλέπει μικρές λεπτομέρειες σε μεγάλες αποστάσεις. Είναι η ολική ικανότητά του να οργανώνει τα δεδομένα που δίνει το φως και να αναγνωρίζει χωροταξικές σχέσεις ανάμεσα σε αντικείμενα και στο ίδιο ώστε να χτίζει μέσα του μία σωστή αναπαράσταση της πραγματικότητας και του χώρου. Αυτή η αναπαράσταση θα δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες ώστε ο οδηγός να πάρει τις σωστές αποφάσεις για το ποια ενέργεια θα κάνει και με ποιο τρόπο.
Είναι εύκολα αντιληπτό ότι μία καλή και λειτουργική όραση είναι ιδιαίτερα σημαντική για μία πραγματικά ασφαλή οδήγηση.
Η πιο συχνά επαναλαμβανόμενη πρόταση μετά από ένα τροχαίο ατύχημα είναι : «Δεν τον είδα, πετάχτηκε ξαφνικά μπροστά μου». Έχει αποδειχθεί πλέον ότι τα οπτικά προβλήματα είναι προβλήματα παράλειψης και όχι μεταβίβασης. Όταν ακούγεται αυτή η φράση δεν σημαίνει ότι ο οδηγός είχε στη διάθεσή του άπειρες πληροφορίες και πήρε λανθασμένη απόφαση, αλλά ότι τη στιγμή εκείνη δεν είχε αρκετές πληροφορίες ώστε να αντιδράσει σωστά.
Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα, με την Κοινοτική Οδηγία για την οδήγηση, καθορίζει τα ελάχιστα standards που απαιτούνται για την οδική ασφάλεια, τα οποία ελέγχουμε,
όπως την οπτική οξύτητα, τα οπτικά πεδία, το contrast sensitivity test, την στερεοσκοπική όραση , την αντίληψη των χρωμάτων,και ειδικά tests.
Βέβαια στην Ελλάδα δεν γίνεται ο ανωτέρω πλήρης έλεγχος για την άδεια οδήγησης, των οδηγών ταχύτητας αλλά και των απλών οδηγών διαφόρων οχημάτων.
Σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να παρέχουμε ολοκληρωμένη φροντίδα της όρασης και να αναπτύξουμε στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό τις οπτικές εκείνες δεξιότητες που είναι απαραίτητες, ώστε ο οδηγός να λαμβάνει περισσότερες πληροφορίες από τα μάτια του, να τις επεξεργάζεται ταχύτερα και να παίρνει γρήγορες αποφάσεις ώστε να κινείται καλύτερα και ασφαλέστερα.
Η αξιολόγηση,η πλήρης οφθαλμολογική εξέταση και η αξιολόγηση των οπτικών λειτουργιών, πέραν της οπτικής οξύτητας, ( ποσοτική όραση ), η σωστή διόρθωση, ( φακοί επαφής ή Laser ), και το visual training ( άσκηση οπτικών δεξιοτήτων ), μπορούν να βελτιώσουν την ικανότητα αναγνώρισης, την περιφερική όραση και τον συντονισμό όλου του σώματος. Αυτές οι δεξιότητες μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την οπτική απόδοση στις δυναμικές συνθήκες του αθλητικού ανταγωνισμού όπου οι προκλήσεις είναι πολλές και απρόβλεπτες.
Οι ασκήσεις οπτικών δεξιοτήτων εστιάζουν στις ικανότητες εκείνες που είναι απαραίτητες για κάθε άθλημα ή στην οδήγηση. Εντοπίζουν τις αδυναμίες και βοηθούν τον αθλητή να ελέγχει καλύτερα το σώμα του, τα μάτια του έχοντας καλύτερη αίσθηση του μέρους του σώματός του που χρησιμοποιεί. Εκπαιδεύουν το οπτικό σύστημα να λειτουργεί χαλαρά κατά βούληση ώστε να υπάρχει περισσότερος διαθέσιμος χρόνος αντίδρασης όπως και άμεση αντίληψη μικρών λεπτομερειών στη στάση του σώματος του αντιπάλου. Εξαλείφουν ασυμμετρίες στην αντίληψη του χώρου ώστε ο αθλητής να αντιλαμβάνεται ακριβώς τη θέση τη δική του και του αντιπάλου του.
Οι ασκήσεις αυτές μπορούν να βοηθήσουν και απευθύνονται σε αθλητές που:
Αποδίδουν λιγότερο όταν είναι αγχωμένοι ή υπό πίεση
Αποδίδουν καλά μόνο όταν δεν διακυβεύονται πολλά στο παιχνίδιαπόδοσή τους δεν είναι σταθερή
Γνωρίζουν τι να κάνουν αλλά δεν εκτελούν
Προπονούνται πολύ αλλά αποδίδουν ελάχιστα
Σκέφτονται πολύ όταν παίζουν ( δεν είναι στον αυτόματο πιλότο )
Ενα πολύ σημαντικό κομμάτι της αθλητικής όρασης είναι η προστασία και η πρόληψη από τραυματισμούς.
Τα οφθαλμικά τραύματα αποτελούν ένα ιδιαίτερα σημαντικό θέμα, διότι ο οφθαλμός αποτελεί το κυριότερο αισθητήριο όργανο καθώς ελέγχει όλες τις αθλητικές δραστηριότητες. Στατιστικές που έγιναν στις Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρουν ότι :
Περισσότερα από 40.000 άτομα, τραυματίζονται κάθε χρόνο σε αθλητικές δραστηριότητες
Στην Αμερική ξοδεύονται ετησίως περίπου 200.000.000 δολάρια για 227.000 ημέρες νοσηλείας οφειλόμενες σε οφθαλμικά τραύματα
% των ατυχημάτων μπορούν να αποφευχθούν με σωστή πρόληψη.
