Πολλοί άρρωστοι ρωτούν ποια είναι η διαφορά της αρτηριοσκλήρυνσης από την αθηροσκλήρωση.Η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές είναι δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος τις δυο αυτές παθολογικές οντότητες. Και αυτό γιατί πολλές φορές συνυπάρχουν.Εν τούτοις, μπορεί, αναμφισβήτητα, να λεχθεί ότι η αρτηριοσκλήρυνση είναι η φυσική συνέπεια της ηλικίας, όταν οι αρτηρίες χάνουν την ελαστικότητά τους και γίνονται πιο σκληρές. Η αθηροσκλήρωση σηματοδοτεί τη δημιουργία αθηροσκληρωτικών βλαβών στο τοίχωμα των αρτηριών.

Οι βλάβες αυτές δημιουργούνται, κυρίως, από εναποθέσεις χοληστερίνης και ασβεστίου στο τοίχωμα των αρτηριών. Αυτές οι πλάκες δημιουργούν, συνήθως, στενώσεις στις αρτηρίες της καρδιάς και όταν σπάσουν προκαλούν έμφραγμα του μυοκαρδίου ή ασταθή στηθάγχη, ή ακόμα και αιφνίδιο θάνατο.

 

Το σπάσιμο των πλακών αυτών πραγματοποιείται, συνήθως, προτού αυτές δημιουργήσουν σημαντική στένωση στις αρτηρίες. Γι’ αυτό και τα εμφράγματα δεν προειδοποιούν με πρόδρομα συμπτώματα (με τη μορφή του στηθαγχικού πόνου), αλλά εμφανίζονται απροειδοποίητα.


Αυτή η βασική γνώση υπήρξε αποτέλεσμα ερευνών της τελευταίας εικοσαετίας και οδήγησε στην επαναστατική διάγνωση των μικρών επικίνδυνων αθηροσκληρωτικών πλακών, με τη βοήθεια της αξονικής τομογραφίας. Η σταθεροποίηση των αθηροσκληρωτικών πλακών με συγκεκριμένη και συγκροτημένη θεραπεία πέτυχε την ελάττωση των εμφραγμάτων κατά 30 – 40%.

Η συνήθης κλινική εικόνα είναι η συνύπαρξη αρτηριοσκλήρυνσης και αθηροσκλήρωσης στη μέση και προχωρημένη ηλικία σε όλες τις αρτηρίες του σώματος. Η εκδήλωση συμπτωμάτων εξαρτάται από την έκταση και τη βαρύτητα των βλαβών στη συγκεκριμένη περιοχή που προσβάλλεται.

Αντίστοιχα προς τη στηθάγχη, όταν η προσβολή αφορά τα πόδια η νόσος εκδηλώνεται με πόνο στις κνήμες, τους γλουτούς ή τα ισχία, ο οποίος εμφανίζεται με την άσκηση, το τρέξιμο ή το περπάτημα. Ενίοτε, εμφανίζεται πόνος ή μούδιασμα στα πέλματα ή τα δάχτυλα των ποδιών. Ο πόνος αυτός οφείλεται στο γεγονός ότι οι μύες των ποδιών δε μπορούν να προσλάβουν το απαιτούμενο οξυγόνο, γιατί λόγω της στενώσεως του αυλού της αρτηρίας ελαττώνεται το αίμα, το οποίο μεταφέρει το οξυγόνο στις περιοχές αυτές του σώματος.

Τα συμπτώματα υποχωρούν αμέσως μετά τη διακοπή της προσπάθειας και επανέρχονται εάν η προσπάθεια επαναληφθεί. Ο άρρωστος δεν θα πρέπει να σταματά το βάδισμα, αλλά, αντίθετα, να το συνεχίζει, καθώς έτσι δημιουργείται η παράπλευρη κυκλοφορία (φυσικό by-pass), η οποία, τελικά, βελτιώνει τον ασθενή και τον προφυλάσσει από επιπλοκές (τύπου οξείας απόφραξης της αρτηρίας ή γάγγραινας των ποδιών). Η ελαττωμένη παροχή αίματος στα πόδια προκαλεί, επίσης, μακροχρόνια φλεγμονή, και ειδικότερα των νεύρων, γεγονός που γίνεται αντιληπτό με κάψιμο ή μούδιασμα στα πόδια ή τα πέλματα.

Τα προβλήματα αυτά επιτείνονται ιδιαίτερα στους αρρώστους που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη. Η διαβητική νευροπάθεια που προκαλεί το αυξημένο σάκχαρο μειώνει την αίσθηση της αφής στα πόδια, με αποτέλεσμα ο οποιοσδήποτε τραυματισμός, ακόμα και οι μικροτραυματισμοί, να οδηγούν στον κίνδυνο ανάπτυξης τοπικής φλεγμονής ή και νέκρωσης των ποδιών (γάγγραινα). Έτσι, εάν δε ληφθούν όλα αυτά υπόψη, ο διαβητικός άρρωστος κινδυνεύει να χάσει ακόμα και το πόδι του.

Τελικά, η αρτηριοσκλήρυνση – αθηροσκλήρωση συνιστά σήμερα τη σοβαρότερη απειλή για τον άνθρωπο, γιατί είναι η πηγή των εγκεφαλικών, των καρδιακών και, γενικότερα, όλων των ισχαιμικών επεισοδίων του οργανισμού.

Δημήτριος Θ. Κρεμαστινός

Καθηγητής Καρδιολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
Διευθυντής της ΒΠανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής στο
Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Εmory της Ατλάντας
Καθηγητής στο Robinson College-Cambridge

Kαθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, Σερβία και
Μαυροβούνιο

Διευθυντής του Ελληνικού Κολλεγίου Καρδιολογίας
Πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας
Υπουργός Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (1994-1996)
Βουλευτής Δωδεκανήσου του ΠΑΣΟΚ (2000-2004)

1968 Πτυχίο Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
1974 Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

1985 Υφηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών (PhD)

Πτυχίο Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
1973-1974 Eιδικότητα Παθολογίας-Καρδιολογίας

1974-1976 Μετεκπαίδευση στην ηχωκαρδιογραφία, καθετηριασμό
και ηλεκτροφυσιολογία στο Royal Postgraduate Medical School,
στο Νοσοκομείο Hammersmith, στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου,
Αγγλία και στο Νοσοκομείο St. Thomas στο Λονδίνο, Αγγλία,
ως 1 υπότροφος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ).
Δημοσιεύσεις & Ανακοινώσεις:

238 Πρωτότυπες πλήρεις δημοσιεύσεις στα μεγαλύτερα Διεθνή Καρδιολογικά Περιοδικά
1200
Πλήρεις δημοσιεύσεις σε Ελληνικά Περιοδικά και Βιβλία

2300 Ανακοινώσεις σε Διεθνή Συνέδρια
Ερευνητικό έργο αναγνωρισμένο διεθνώς:

– Στην Καρδιακή Ανεπάρκεια
– Στην Καρδιακή Ανεπάρκεια στην Μεσογειακή αναιμία
– Στις Μυοκαρδιοπάθειες & Γενετική (Περιγραφή νέων
γονιδίων)

– Στον Παθοφυσιολογικό Μηχανισμό της νευροκαρδιογενούς
συγκοπής.

Για το έργο αυτό έλαβε δεκάδες διακρίσεων,
μεταξύ των οποίων οι σημαντικότερες είναι οι εξής:
– 2002 ΒΡΑΒΕΙΟ της Ακαδημίας Αθηνών (για τη θεραπευτική
βελτίωση της επιβίωσης των αρρώστων με καρδιακή
ανεπάρκεια και β- Μεσογειακή αναιμία από 0% σε
48% την πενταετία).
– 2006 1 ΒΡΑΒΕΙΟ της American Heart Association
(Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας) που του
απονεμήθηκε για το ρόλο της Ερυθροποιητίνης στη

θεραπεία της Καρδιακής Ανεπάρκειας
Θέσεις που υπηρέτησε:
Οργάνωσε και διεύθυνε τα μεγαλύτερα Καρδιολογικά Τμήματα της χώρας δημιουργώντας ουσιαστικά Σχολή στο χώρο της Καρδιολογίας.

1982-86 :Υφηγητής Καρδιολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο», Αθήνα.
1986-1993:
Διευθυντής του Καρδιολογικού Τμήματος στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Αθηνών.
1993-2003
:Διευθυντής ΒΚαρδιολογικού Τμήματος Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου.
2004 έως σήμερα
Διευθυντής Β΄ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ».

Σήμερα επίσης είναι:

Πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας και
Διευθυντής του Ελληνικού Κολλεγίου Καρδιολογίας.

 

#########