Πιο περίπλοκη από έναν απλό πονοκέφαλο, η ημικρανία είναι μια εξουθενωτική νευρολογική νόσος που σχετίζεται συνήθως με μέτρια έως σοβαρή κεφαλαλγία, η οποία περιορίζει σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα των ατόμων να πραγματοποιούν τις καθημερινές τους δραστηριότητες. 75.000 έλληνες και ελληνίδες πάσχουν από χρόνια ημικρανία. Αυτά είναι μερικά από τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα σε συνέντευξη τύπου ο καθηγητής κ. Δήμος Μητσικώστας. Το κόστος θεραπεία ή αντιμετώπισης της κατάστασης αυτής αγγίζει στην Ευρώπη τα 18,5 δις δολάρια.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κατέταξε την ημικρανία στις κορυφαίες δέκα αιτίες μακροχρόνιας ανικανότητας για άνδρες και γυναίκες, καθώς προσβάλλει πάνω από 10% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ωστόσο, παρά τον επιπολασμό της, παραμένει ανεπαρκώς αναγνωρισμένη και θεραπευόμενη, καθότι πάνω από το 40% των πασχόντων δεν έχουν λάβει διάγνωση.
Τι προκαλεί ημικρανία;
Η ημικρανία είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου. Το σχετιζόμενο με το γονίδιο της καλσιτονίνης πεπτίδιο (CGRP) θεωρείται επί μακρόν ότι παίζει ρόλο στην παθολογία της ημικρανίας. To CGRP είναι ένα πεπτίδιο το οποίο δεσμεύεται στον υποδοχέα του CGRP και πιστεύεται ότι ευθύνεται για τη μετάδοση των σημάτων πόνου που οδηγούν στην ημικρανία. Διαπιστώθηκε ότι τα επίπεδα του CGRP αυξάνονται σε ανθρώπους με ημικρανία κατά την εμφάνιση των συμπτωμάτων και επιστρέφουν στο φυσιολογικό όταν υποχωρεί ο πόνος της ημικρανίας.
Η ημικρανία είναι ένα σοβαρό νευρολογικό νόσημα.
Τα χαρακτηριστικά και τα συμπτώματα είναι:
Η ημικρανία μπορεί να έχει έως και τέσσερις διακριτές φάσεις — προειδοποιητική (ή πρόδρομη) φάση, αύρα, κεφαλαλγία και ανάρρωση— και καθεμία από αυτές έχει πολλά δυνητικά συμπτώματα.
Μέτρια έως σοβαρή κεφαλαλγία που
είναι συνήθως παλμική
Η κύρια φάση κεφαλαλγίας της ημικρανίας διαρκεί συνήθως από 4 έως 72 ώρες. Πριν από αυτή, ορισμένα άτομα εμφανίζουν προειδοποιητικές ενδείξεις της ημικρανίας, όπως κόπωση και θέματα με τον ύπνο, ώρες ή ακόμη και ημέρες πριν τα επεισόδια. Η φάση αυτή είναι γνωστή ως «πρόδρομη φάση».
Κεφαλαλγία που συχνά εστιάζεται στη μία πλευρά του κεφαλιού
Συσχετίζεται με ναυτία, έμετο
Κάποιοι άνθρωποι παρουσιάζουν επίσης αύρα—διαταραχές της όρασης, των αισθήσεων και της ομιλίας.
Ευαισθησία στο φως, τους ήχους και τις οσμές
Σε ορισμένα άτομα, οι επιπτώσεις της ημικρανίας έπειτα από ένα επεισόδιο ενδέχεται να είναι παρατεταμένες.
Κάποιοι άνθρωποι εμφανίζουν επίσης διαταραχές της όρασης, των αισθήσεων και της ομιλίας
(ονομάζονται «αύρα»)
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν εναλλαγές της διάθεσης, ναυτία και κόπωση. Η φάση αυτή είναι γνωστή ως «φάση της ανάρρωσης».
Τι προκαλεί ημικρανία;
Η αιτία και οι παράγοντες πυροδότησης της ημικρανίας δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως, καθώς καμία ημικρανία δεν είναι ίδια με κάποια άλλη. Ωστόσο, πιστεύεται εδώ και αρκετό καιρό ότι το πεπτίδιο σχετιζόμενο με το γονίδιο της καλσιτονίνης (CGRP) παίζει ρόλο στους υποκείμενους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς της ημικρανίας. Το CGRP είναι ένα μόριο το οποίο δεσμεύεται στο σύμπλοκο υποδοχέα CGRP και θεωρείται ότι είναι υπεύθυνο για τη μετάδοση των σημάτων του πόνου που σχετίζονται με την ημικρανία. Έχει διαπιστωθεί ότι τα επίπεδα του CGRP αυξάνονται κατά την εμφάνιση των συμπτωμάτων της ημικρανίας και επιστρέφουν στο φυσιολογικό όταν υποχωρεί ο πόνος της ημικρανίας. Το CGRP εμπλέκεται επίσης στην αγγειοδιαστολή και την αισθητηριακή μετάδοση που λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια μιας ημικρανίας.
Οι επιπτώσεις της ημικρανίας:
Η ημικρανία συσχετίζεται με:
Η ημικρανία προκαλεί κάτι παραπάνω από απλά σωματικό πόνο και συμπτώματα, έχει επίδραση και στην προσωπική ζωή του ατόμου. Οι μελέτες δείχνουν ότι η ημικρανία επιδρά αρνητικά στις οικογενειακές σχέσεις και δραστηριότητες, όπως η απουσία από σημαντικά γεγονότα των αγαπημένων προσώπων των πασχόντων (π.χ. γάμοι συγγενών και φίλων, «πρώτες φορές» με τα παιδιά) και ο μειωμένος χρόνος με τους συντρόφους και τα παιδιά. 45% των ατόμων αναφέρουν ότι απουσιάζουν από κοινωνικές δραστηριότητες και δραστηριότητες αναψυχής.
Οικονομικό κόστος για την κοινωνία
Αναπηρία και μειωμένη ποιότητα ζωής
Η ημικρανία επιδρά έντονα και περιοριστικά στις ικανότητες ενός ατόμου να πραγματοποιεί τις καθημερινές του δραστηριότητες.
Κάθε χρόνο, περίπου 20% των ανδρών και 30% των γυναικών αναφέρουν ότι χάνουν πάνω από 10% των εργάσιμων ημερών τους λόγω της ημικρανίας.
90% των ανθρώπων αναφέρουν ότι δεν μπορούν να εργαστούν ή να λειτουργήσουν με ημικρανία.
Με ποιον τρόπο γίνεται η διάγνωση της ημικρανίας;
Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εξέταση που να διαγιγνώσκει ρητά την ημικρανία. Η διάγνωση βασίζεται στην αξιολόγηση του ιατρικού ιστορικού του ατόμου και τον αποκλεισμό άλλων διαταραχών κεφαλαλγίας.
Θεραπεία της ημικρανίας:
Περίπου τα μισά άτομα με ημικρανία αντιμετωπίζουν μόνα τους την πάθηση με μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά. Στην πλειονότητά τους, οι άμεσα διαθέσιμες αγωγές για την ημικρανία, είτε είναι συνταγογραφούμενες είτε όχι, έχουν ως στόχο την ανακούφιση των συμπτωμάτων όταν έχουν ήδη ξεκινήσει.
Ως αποτέλεσμα της χαμηλής αποτελεσματικότητας και ανεκτικότητας με τις υπάρχουσες προφυλακτικές θεραπείες, σε ποσοστό έως και 80% οι ασθενείς επιλέγουν να διακόψουν τη θεραπεία εντός ενός έτους.
80%
Εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική ανάγκη για νέες θεραπείες προφύλαξης από την ημικρανία.
Οι προφυλακτικές θεραπείες μπορεί να μειώσουν τον αριθμό των εμφανιζόμενων κάθε μήνα ημικρανιών. Ωστόσο, οι προφυλακτικές θεραπείες που είναι επί του παρόντος διαθέσιμες αναπτύχθηκαν γενικά για άλλες νόσους, όπως η επιληψία, οι καρδιακές παθήσεις, ορισμένες μυϊκές παθήσεις, το άγχος και η κατάθλιψη, και συσχετίζονται γενικά με χαμηλή αποτελεσματικότητα.
Επιπολασμός:
Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας κατατάσσει την ημικρανία στη λίστα με τα πλέον εξουθενωτικά νοσήματα και έχει δηλώσει ότι η ημικρανία είναι μία από τις δέκα κύριες αιτίες πρόκλησης ετών ζωής με αναπηρία στους άνδρες και τις γυναίκες.
Πάνω από 10% των ανθρώπων παγκοσμίως επηρεάζονται από την ημικρανία.
10%
Η αναγνώριση και η αντιμετώπισή της εξακολουθούν να είναι ελλιπείς, ενώ πάνω από 40% των ανθρώπων παραμένουν χωρίς διάγνωση.
