«Προστάτης», μία έννοια που προβληματίζει και φοβίζει όλο τον ανδρικό πληθυσμό. Τι είναι λοιπόν αυτός ο προστάτης; Είναι μία απειλή για την οποία θα πρέπει να πανικοβληθούμε, ή μήπως είναι ένας μύθος τον οποίο έχουμε υπερεκτιμήσει;Ο προστάτης είναι όργανο που περιβάλλει την ανδρική ουρήθρα. Στην φυσιολογική του μορφή έχει την εικόνα ενός μικρού μανταρινιου.
Οι κύριες παθολογικές διαταραχές του προστατικού αδένα που δημιουργούν ενοχλήματα στον άνδρα είναι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ), οι προστατίτιδες, και ο καρκίνος του προστάτη.
Η ΚΥΠ, ή κατά τον κόσμο «διόγκωση του προστάτη», είναι μία συχνή πάθηση των ανδρών της μέσης και προχωρημένης ηλικίας. Θα πρέπει να φανταστούμε το ουροποιητικό σύστημα σαν ένα υδραυλικό σύστημα.Η ουροδόχος κύστη είναι μία δεξαμενή που αποθηκεύει και τελικά προωθεί τα ούρα προς τα έξω από την ουρήθρα.Όταν λοιπόν ο προστάτης έχει διογκωθεί το υδραυλικό μοντέλο αποφράσσεται με αποτέλεσμα τα ούρα να περνούν με μεγάλη δυσκολία προς τα έξω.
Με απλά λόγια όταν υπάρχει διόγκωση του προστάτη δυσκολεύεται κατά πολύ η ούρηση.
Η μείωση ροής των ούρων κατά την ούρηση είναι ένα από τα πιο κοινά συμπτώματα τηςΚΥΠ. Χαρακτηριστικά, ο άνδρας παρατηρεί ότι ενώ παλαιότερα ουρούσε και τα ούρα έφταναν μακριά, τώρα πλέον λερώνει την λεκάνη της τουαλέτας ή και μερικές φορές βρέχει και τα παπούτσια του.
Η μαγική λέξη στην υπερπλασία του προστάτη είναι η συχνουρία.Είναι ένα από τα πιο σημαντικά συμπτώματα της υπερπλασίας του προστάτη και είναι τελικά αυτό που ενοχλεί και περισσότερο τους παθόντες.Όταν η συχνουρία εμφανίζεται το βράδυ ονομάζεται νυκτουρία.
Πολλοί είναι αυτοί που παραπονιούνται ότι έχουν επείγουσα επιθυμία να ουρήσουν και δεν μπορούν να κρατηθούν.Περιγράφουν ότι μέχρι να φτάσουν στην τουαλέτα μπορεί να έχουν απώλειες και αισθάνονται ότι θα τους φύγουν τα ούρα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που μπορεί να δημιουργήσει η υπερπλασία του προστάτη,για κάποιους άνδρες ,είναι η οξεία επίσχεση των ούρων η οποία είναι μια πολύ επώδυνη κατάσταση που ο άνδρας δεν μπορει να ουρησει καθολου και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση με τοποθέτηση ουροκαθετήρα μέσα στην κύστη.
Εκτός από τα παραπάνω συμπτώματα, υπάρχουν και ουσιαστικοί κίνδυνοι όπως η δημιουργία λίθων μέσα στην κύστη, η υδρονέφρωση, η πυελονεφρίτιδα και τελικά η νεφρική ανεπάρκεια.
Πώς γίνεται η διάγνωση της διόγκωσης του προστατη ??
Αρχικα με το ιστορικο ,τη συμπτωματολογια του ανδρα και ακολουθουν οι διαγνωστικες εξετασεις
Η δακτυλική είναι η εξέταση του προστάτη με το δάκτυλο από το ορθό.Δεν είναι επώδυνη και είναι η παλαιότερη αλλά και πιο καταξιωμένη μέθοδος εκτίμησης της διόγκωσης του προστάτη.
Το υπερηχογράφημα είναι μία εξέταση εύκολη, ανώδυνη για τον ανδρα και ιδιαίτερα χρήσιμη για τον ουρολόγο. Με αυτό μπορεί κανείς να εκτιμήσει το μέγεθος του προστάτη και υπολογίσει εάν η κύστη αδειάζει μετά την ούρηση.
Το PSA είναι μία ουσία που βρίσκεται στο αίμα και η οποία δίνει σχετικά σημαντικές πληροφορίες για το κατά πόσο υπάρχει ΚΥΠ ,προστατιτιδα ή καρκίνος του προστάτη.
Το ροόγραμμα των ούρων είναι μία μέτρηση που μας δίνει την αναλογία της ποσότητας της ούρησης σε σχέση με τον χρόνο της ούρησης, είναι ένα πολύτιμο βοήθημα.
Υπάρχουν πολλές φαρμακευτικές ουσίες για την συντηρητική αντιμετώπιση της ΚΥΠ. Στο δρόμο της χειρουργικής θεραπείας οδηγούμαστε μετά από την αποτυχία της φαρμακευτικής αγωγής και στις περιπτώσεις που η ΚΥΠ είναι τέτοια που μας προκαλεί σοβαρά προβλήματα.
Η χειρουργική επέμβαση ονομάζεται προστατεκτομή δηλαδη αφαίρεση του αδενώματος του προστάτη, του τμήματος δηλαδή που έχει διογκωθεί.
Υπάρχουν δύο διαφορετικοί τρόποι χειρουργικής επεμβασης η ανοιχτή και η διουρηθρική προστατεκτομή.
Μία ερώτηση που βασανίζει πολύ κόσμο γιατί αφορά μία ζωτική για τον άνθρωπο λειτουργία και ευχαρίστηση, είναι αν επηρεάζει το χειρουργείο την σεξουαλική ικανότητα.
Η απάντηση είναι ότι ΟΧΙ δεν επηρεάζει την ικανότητα του άντρα να έχει σεξουαλικές επαφές.
Μετά από όλα αυτά, θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι τελικά μόνο «προστάτης» δεν είναι το όργανο αυτό με το οποίο προίκισε η φύση τον άντρα.
ΠΡΟΣΤΑΤΙΤΙΔΕΣ
Όπως προκύπτει και από την ίδια την λέξη προστατίτιδα σημαίνει λοίμωξη του προστάτη. Με απλά λόγια όταν μέσα στον προστάτη υπάρχει κάποιο μικρόβιο.
Το κακό με τον προστάτη είναι ότι είναι πολύ καλό καταφύγιο για τα μικρόβια. Αυτό σημαίνει ότι από την στιγμή που ένα μικρόβιο θα καταφέρει να εισχωρήσει στον προστάτη, τότε με δυσκολία θα καταφέρουμε να απαλλαγούμε οριστικά από αυτό. Υπάρχουν δύο μορφές προστατίτιδας, η οξεία και η χρόνια.
Από τις δύο μορφές προστατίτιδας η οξεία είναι η πιο επικίνδυνη και αυτή που μπορεί να απειλήσει σοβαρά την υγεία.
Εμφανίζεται ξαφνικά με υψηλό πυρετό και ρίγος και πόνο στην περιοχή κάτω από τα γεννητικά όργανα. Η εμφάνιση είναι απροειδοποίητη και χωρίς να υπάρχει άλλο πρόβλημα στην υγεία. Πολύ πιθανό είναι να υπάρχει και έντονη δυσκολία στην ούρηση γιατί ο προστάτης διογκώνεται απότομα και φράζει την έξοδο των ούρων προς τα έξω.
Αντιμετωπίζεται με την κατάλληλη αντιβίωση για να μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε το μικρόβιο που προκάλεσε την φλεγμονη του
Ο ουρολόγος θα ζητήσει να κάνουμε μία καλλιέργεια ούρων και στην συνέχεια θα χορηγήσει το κατάλληλο αντιβιοτικό ανάλογα με την απάντηση της καλλιέργειας των ούρων.
Τα φάρμακα πρέπει να τα πάρουμε για αρκετό χρονικό διάστημα (3-4 εβδομάδες)
Επιτρέπονται οι σεξουαλικές επαφές κατά την διάρκεια της θεραπείας;
Δεν υπάρχει περιορισμός στις σεξουαλικές επαφές. Κατά την διάρκεια όμως της θεραπείας είναι σημαντικό να γίνονται σεξουαλικές επαφές με την χρήση προφυλακτικού. Επίσης είναι απαραίτητο και η σύντροφος να εξεταστεί από τον γυναικολόγο της για να διευκρινιστεί εάν και αυτή έχει κάποιο μικρόβιο έτσι ώστε αν κριθεί απαραίτητο να λάβει και αυτή αντιβιοτική αγωγή.
Τι είναι η χρόνια προστατίτιδα και ποιά είναι τα συμπτώματα της;
Η άλλη μορφή προστατίτιδας, δηλαδή η χρόνια δεν είναι τόσο απειλητική αλλά είναι ενοχλητική για τον άντρα .
Συνήθως εμφανίζεται στους νέους άντρες με διαφόρων ειδών προβλήματα στην ούρηση, όπως πόνος, συχνουρία και τσούξιμο. Τα συμπτώματα δεν είναι τόσο ενοχλητικά και ανυπόφορα όπως στην οξεία προστατίτιδα, αλλά μπορεί όμως να ταλαιπωρήσουν τον άντρα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα εφόσον δεν γίνει σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση. Είναι χαρακτηριστικό ότι πολλές φορές τα άτομα που πάσχουν από χρόνια προστατίτιδα εμφανίζουν και συνοδά ψυχολογικά προβλήματα τα οποία έχουν σαφώς προκληθεί από την παθολογική αυτή κατάσταση.
Ο μόνος τρόπος για να γίνει τελική διάγνωση της χρόνιας προστατίτιδας είναι η καλλιέργεια του προστατικού μετά από την μάλαξη του προστάτη.
Η χρόνια προστατίτιδα αντιμετωπίζεται και αυτή με φαρμακευτική αγωγή
Η λήψη των αντιβιοτικών είναι μακροχρόνια με σκοπό όπως προαναφέραμε να εκριζωθεί το μικρόβιο και να μην υπάρχουν άλλα προβλήματα.
ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ
Η λέξη καρκίνος προκαλεί πάντα μεγάλο πανικό στον κόσμο
Ο καρκίνος του προστάτη δεν έχει τον ίδιο χαρακτήρα με τους άλλους καρκίνους που πλήττουν τα άλλα όργανα του σώματος.
Είναι μία νόσος που εξελίσσεται αργά και που μπορεί και να μην ανακαλυφθεί ποτέ
Ο καρκίνος του προστάτη είναι σπάνιος σε μικρές ηλικίες αλλά αυξάνει προοδευτικά με την πάροδο της ηλικίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 30% περίπου των ανδρών πάνω από την ηλικία των 50 χρόνων έχουν πιθανότητες να έχουν καρκίνο στον προστάτη, και συνεπώς, είναι πολύ πιθανό ένας ηλικιωμένος άνθρωπος γύρω στα 85χρονών να έχει καρκίνο του προστάτη.
Ο καρκίνος του προστάτη είναι η πιο συχνή κακοήθεια του ουροποιητικού συστήματος, ενώ αποτελεί την τρίτη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άντρες.
Έχει παρατηρηθεί ότι οι άντρες που έχουν μέσα στην οικογένεια τους άτομα που είχαν ή έχουν καρκίνο του προστάτη, έχουν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν την νόσο και οι ίδιοι .
Τα συμπτώματα που φέρνουν τον ασθενή στον ιατρό είναι παρόμοια με αυτά της απλής διόγκωσης του προστάτη. Οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του προστάτη που γίνεται η διάγνωση σε αρχικό στάδιο, είναι κυρίως τυχαία ευρήματα
Οι τρόποι με τους οποίους γίνεται η διάγνωση του καρκίνου του προστάτη αλλά και η διαφοροποίηση της κατάστασης αυτής από την απλή διόγκωση του προστάτη γίνεται με τις παρακάτω εξετασεις
- Δακτυλική εξέταση του προστάτη.
- Εδικό προστατικό αντιγόνο (PSA).
- Διορθικο υπερηχογράφημα προστάτη
- Βιοψία προστάτη
Αφού λοιπόν βεβαιωθεί από τη ιστολογική εξεταση ο καρκίνος του προστάτη, θα γίνουν και μερικές άλλες πιο ειδικές εξετάσεις δηλαδή ένα σπινθηρογράφημα οστών και μια αξονική τομογραφία.
Με τις εξετάσεις αυτές έχει βγει πλέον το τελικό συμπέρασμα για το πια θα ναι η θεραπευτικη του αντιμετωπιση .
Στα αρχικά στάδια λοιπον του καρκίνου του προστάτη συνήθως προτείνεται η ριζική θεραπεία με χειρουργική ριζική αφαίρεση του αδένα
Εναλλακτικά σε καποιες υπάρχει η ορμονοθεραπεια και η ακτινοθεραπεία.
Σκοπός όλων των θεραπευτικών μεθόδων είναι η θεραπεία από την νόσο.
Ποια είναι η διαφορά της απλής προστατεκτομής με την ριζική προστατεκτομή
Η ριζική προστατεκτομή δεν έχει καμία σχέση με την ανοικτή προστατεκτομή που είχαμε αναφέρει στην διόγκωση του προστάτη. Η απλή προστατεκτομή αφορά μόνο την αφαίρεση της καλοήθους διόγκωσης του προστάτη, δηλαδή μόνο το αδένωμα .
Αντίθετα στην ριζική προστατεκτομή που αφαιρείται όλος ο αδένας προστάτης και ενώνεται η ουρήθρα με την ουροδόχο κύστη.
Είναι λοιπον μία χειρουργική επέμβαση που διαρκεί σαφώς περισσότερο από την απλή προστατεκτομή (περίπου 2- 4 ώρες).
Η ριζικη προστατεκτομη γινεται μ ε 3 μεθοδους
-Ανοικτη χειρουργική επέμβαση
-Λαπαροσκοπική χειρ.επέμβαση που είναι μια τεχνολογικά εξελιγμένη χειρουργική που επιτρέπει τη διενέργεια πολύπλοκων επεμβάσεων μέσα από πολύ μικρές τομές με τη βοήθεια ειδικά σχεδιασμένων εργαλείων και κάμερας.
Η λαπαροσκοπική χειρουργική ξεκίνησε με στόχο την ελαχιστοποίηση του χειρουργικού τραύματος και του μετεγχειρητικού πόνου.
-Ρομποτικα υποβοηθουμενη ριζική προστατεκτομη
Η ρομποτική χειρουργική συνδυάζει τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής με τα αντίστοιχα της υψηλής ρομποτικής τεχνολογίας.
Τα πλεονεκτηματα της λαπαροσκοπικης οσο και της ρομποτικης επεμβασης είναι
• Μειωμένη απώλεια αίματος
• Ταχύτερη ανάρρωση
• Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα
• Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος
• Μειωμένος χρόνος νοσηλείας
• Καλύτερη ορατότητα
• Μικρότερος χρόνος αναισθησίας
Τα κύρια προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι ασθενείς αυτοί είναι η αδυναμία στύσης και η ακράτεια των ούρων. Είναι επιπλοκές συχνές μετά από τόσο την επέμβαση.
Μπορεί κάποιος που στο παρελθόν έχει κάνει προστατεκτομή για διόγκωση του προστάτη, να αναπτύξει καρκίνο του προστάτη γιαυτο πρεπει να συνεχιζουν την τακτικη τους εξεταση στον ουρολογο ετησιως, διοτι δυστυχώς επειδή νομίζουν ότι έχουν βγάλει όλο τον προστάτη δεν τους απασχολεί το ζήτημα και τελικά μερικοί βρίσκονται προ εκπλήξεων.
Πρέπει λοιπόν να τονίσουμε και πάλι ότι με την απλή ανοικτή ή διουρηθρική προστατεκτομή δεν αφαιρείται όλος ο προστάτης αλλά μόνο το κομμάτι που είναι διογκωμένο, δηλαδή μόνο το «αδένωμα».
Όπως είναι εύκολα κατανοητό έχουν λοιπόν την ίδια πιθανότητα με τον υπόλοιπο πληθυσμό να πάθουν καρκίνο του προστάτη.
Υπάρχουν τρόποι πρόληψης των παθήσεων του προστάτη;
Ο μόνος τρόπος πρόληψης είναι η <<στενή σχέση >>των αντρών από την ηλικία των 45-48 χρόνων με τον Ουρολόγο τους. Με τον τακτικό ετήσιο έλεγχο γίνεται , έγκαιρα διάγνωση του καρκίνου του προστάτη αλλά και των άλλων ενοχλητικών παθήσεων, της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη και της προστατίτιδας.
Κάθε άντρας λοιπόν πάνω από τα 45-48 είναι καλό μία φορά τον χρόνο να επισκέπτεται τον ουρολόγο του. Η πρόληψη είναι πάντα πιο χρήσιμη από την θεραπεία.
Υπάρχουν κάποιες διατροφικές οδηγίες που να συμβάλλουν στην πρόληψη ή και στην καταπολέμηση των παθήσεων αυτών;
Σαφείς διατροφικές θεραπευτικές οδηγίες δεν υπάρχουν.
Τα διάφορα «χόρτα» και βότανα που κυκλοφορούν μεταξύ των παλαιοτέρων δεν έχουν καμία επιστημονική υπόσταση και καλό είναι να αποφεύγονται.
Υπάρχουν,όμως, μερικές διατροφικές οδηγίες όπου καλό είναι να ακολουθηθούν τόσο πριν όσο και μετά από την αντιμετώπιση της καλοήθους διόγκωσης του προστάτη και της προστατίτιδας.
- Αποφυγή των τσιγαριστών και τηγανιτών φαγητών.
- Αποφυγή λήψης οινοπνευματωδών ποτών.
- Λήψη τροφών που να εξασφαλίζουν τακτική επίσκεψη στην τουαλέτα για αφόδευση. Τέτοιες τροφές είναι τα ακτινίδια, τα δημητριακά, το γάλα με μέλι, και πολλά άλλα φρούτα.
Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει ότι τελικά μόνο «προστάτης» δεν είναι το όργανο αυτό με το οποίο προίκισε η φύση τον άντρα .
Πεδιαδίτη Ειρήνη
Χειρουργός Ουρολόγος
Ανδρολόγος
Διευθύντρια του Ουρολογικού Τμήματος της κλινικής Creta Interclinic Ηρακλείου Κρήτης. Είναι ενεργό μέλος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας και του τμήματος Ανδρολογίας και Υπογονιμότητας της ίδιας ,επίσης είναι ενεργό μέλος της Ευρωπαικής Ουρολογικής Εταιρείας , της Ευρωπαικής Εταιρείας Σεξουαλικής Ιατρικής και της Μεσογειακής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής .
