Η στεφανιαία νόσος (Σ.Ν.) είναι πολυπαραγοντική, πολλοί παράγοντες δηλαδή (παράγοντες κινδύνου) ευθύνονται για την εμφάνισή της. Οι εν λόγω παράγοντες κινδύνου (π.κ.) για την εμφάνιση Σ.Ν. διακρίνονται σε τροποποιήσιμους (κάπνισμα, σακχαρώδης διαβήτης, διαταραχές των λιπιδίων, αρτηριακή υπέρταση, παχυσαρκία) και μη τροποποιήσιμους (ηλικία, κληρονομικότητα, φύλο). Όσον αφορά στους τροποποιήσιμους π.κ., έχει παρατηρηθεί ότι το κάπνισμα και οι διαταραχές των λιπιδίων συνδέονται με πρώϊμη εμφάνιση της Σ.Ν., σε νέους δηλαδή ασθενείς, ενώ η υπέρταση και ο σακχαρώδης διαβήτης προκαλούν εμφάνιση της νόσου σε μεγαλύτερες ηλικίες.

 

Το γεγονός αυτό έχει λογική εξήγηση, διότι το κάπνισμα και οι δυσλιπιδαιμίες εμφανίζονται ήδη στη δεύτερη και ενίοτε στην πρώτη δεκαετία της ζωής, ενώ η υπέρταση και ο διαβήτης κάνουν την εμφάνισή τους συνήθως μετά την ηλικία των σαράντα ετών. Δυστυχώς, με την αύξηση της παχυσαρκίας παγκοσμίως, όλοι οι π.κ. για τη Σ.Ν. εμφανίζονται σε πολύ μικρότερες ηλικίες και για το λόγο αυτό, οι εμφραγματίες κατά τις τελευταίες δεκαετίες έχουν μικρότερη ηλικία συγκριτικά με παλαιότερα. Είναι επομένως μεγάλης σημασίας η καταπολέμηση της παχυσαρκίας και των άλλων π.κ. από την παιδική ηλικία με την προώθηση υγιεινού τρόπου ζωής (καλής ποιότητας διατροφή, άσκηση και αποχή από το κάπνισμα) μέσω σχολικών προγραμμάτων και προγραμμάτων ενημέρωσης του κοινού.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η θεραπεία των δυσλιπιδαιμιών με πρώτο στόχο τη μείωση της LDL (της κακής χοληστερόλης όπως συνηθίζουμε να λέμε). Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι οι π.κ. σχετίζονται δυσμενώς μεταξύ τους με την έννοια ότι όσο περισσότερους π.κ. έχει ένα άτομο τόσο μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης Σ.Ν. διατρέχει και επομένως τόσο περισσότερο πρέπει να μειωθούν οι θεραπευτικοί στόχοι για τον κάθε παράγοντα χωριστά. Αυτό σημαίνει ότι αν η ιδανική τιμή της LDL για ένα άτομο που δεν έχει κανένα άλλο π.κ. είναι μικρότερη από 160 mg/dl, εάν υπάρχουν δύο ή περισσότεροι π.κ. η LDL πρέπει να είναι μικρότερη από 130 mg/dl, εάν υπάρχει Σ.Ν. ή εγκεφαλικό επεισόδιο μικρότερη από 100 mg/dl και τέλος εάν συνυπάρχει Σ.Ν. και διαβήτης ή κάπνισμα χαμηλότερη από 70 mg/dl. Πέρα από την LDL, έχει παρατηρηθεί στις  επιδημιολογικές μελέτες ότι μεγάλη σημαντικότητα για την ανάπτυξη Σ.Ν. έχουν και τα επίπεδα στο αίμα των τριγλυκεριδίων και της HDL (καλή χοληστερόλη).

Τα τριγλυκερίδια νηστείας ιδανικά θα πρέπει να είναι χαμηλότερα από 150 mg/dl και μεταγευματικά κάτω από 180 mg/dl. Όσον αφορά στην HDL, πρόκειται για προστατευτικό παράγοντα που ουσιαστικά καθαρίζει τα αγγεία από το λίπος και προλαμβάνει τη δημιουργία και εξέλιξη της αθηρωματικής πλάκας. Τα επίπεδά της στο αίμα, πρέπει να είναι μεγαλύτερα από 40 mg/dl. Οι δύο τελευταίοι παράγοντες, τριγλυκερίδια και HDL, σχετίζονται ιδιαίτερα με την παχυσαρκία, το διαβήτη, την καθιστική ζωή, την κακή διατροφή και το κάπνισμα. Η εκπαίδευση για υγιεινό τρόπο διαβίωσης πρέπει να αρχίζει κατά την παιδική ηλικία, από τα κυλικεία των σχολείων και την ανάπτυξη νοοτροπίας  εκγύμνασης του σώματος.

Ένα άλλο ζήτημα μεγάλης σημασίας είναι η λήψη της φαρμακευτικής αγωγής με σταθερότητα και συνέπεια. Έχει παρατηρηθεί στις μεγάλες κλινικές μελέτες ότι τα φάρμακα για τη ρύθμιση της δυσλιπιδαιμίας ελαττώνουν την επίπτωση των εμφραγμάτων, των εγκεφαλικών επεισοδίων και των θανάτων που οφείλονται σε αυτά. Φαίνεται ότι πέραν της υπολιπιδαιμικής τους ιδιότητας, έχουν και άλλες, πλειοτροπικές δράσεις  όπως αντιθρομβωτικές, αντιφλεγμονώδεις και γενικώς ασκούν σταθεροποιητική δράση στο επίπεδο της αθηρωματικής πλάκας. Για το λόγο αυτό έχουν ιδιαίτερη αξία στη φάση του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου. Εξ άλλου είναι γνωστό ότι τα φάρμακα μαζί με την ανάπτυξη των μονάδων εντατικής θεραπείας, έχουν συμβάλει στην αύξηση του μέσου όρου ζωής.

Στην κλινική μας, Καρδιολογική Κλινική του Τζανείου, γνωρίζοντας τα οφέλη από τα υπολιπιδαιμικά φάρμακα και όντας συνεπείς στις διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, χορηγούμε σε όλους τους στεφανιαίους ασθενείς τις κατάλληλες δόσεις υπολιπιδαιμικών φαρμάκων (επιπρόσθετα στην υπόλοιπη αγωγή) και παρατηρήσαμε μείωση του επανεμφράγματος και της θνητότητας.

 

 

 

 

Ελένη Μπιλιανού

Καρδιολόγος

Υπεύθυνη του Λιπιδαιμικού Ιατρείου

#########