ΟΙ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 (ΣΔΤ2)

Ο διαβήτης τύπου 2 (ο οποίος ορισμένες φορές ονομάζεται «μη ινσουλινοεξαρτώμενος» ή «διαβήτης ενηλίκων») εμφανίζεται όταν η παραγόμενη ινσουλίνη δεν είναι αρκετή ή είναι λιγότερο αποτελεσματική στην απομάκρυνση της γλυκόζης από την κυκλοφορία Είναι συχνότερος από τον διαβήτη τύπου 1 και αντιστοιχεί στο 90-95% των συνολικών περιστατικών διαβήτη. Αν ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (ΣΔΤ2) δεν αντιμετωπιστεί σωστά μπορεί να οδηγήσει σε μακροχρόνιες επιπλοκές,οι οποίες σχετίζονται με μειωμένο προσδόκιμο ζωής, σημαντική νοσηρότητα και βεβαρημένη ποιότητα ζωής. Ορισμένοι ασθενείς με ΣΔΤ2 είναι περισσότερο επιρρεπείς σε ορισμένες επιπλοκές.

Στους ασθενείς αυτούς περιλαμβάνονται οι:

1.    Ηλικιωμένοι
2.    Ασθενείς με νεφρική δυσλειτουργία
3.    Ασθενείς με υπέρταση
4.    Ασθενείς σε νηστεία κατά την περίοδο του Ραμαζανιού

 1. ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΔΤ2

 Σχεδόν οι μισοί ασθενείς με ΣΔΤ2 έχουν ηλικία άνω των 65 ετών και το 20% περίπου των ηλικιωμένων θα εμφανίσει ΣΔΤ2 έως την ηλικία των 75 ετών.
Η αντιμετώπιση των εν λόγω ασθενών ενέχει προκλήσεις λόγω του υψηλού επιπολασμού των παραγόντων κινδύνου και των συννοσηροτήτων, στις οποίες περιλαμβάνονται η διαταραγμένη νεφρική λειτουργία, η κατάθλιψη, οι διανοητικές διαταραχές, η σωματική αναπηρία και διάφορα γηριατρικά σύνδρομα (όπως είναι η αδυναμία), καθώς και ο αυξημένος κίνδυνος ανεπιθύμητων ενεργειών από τη λήψη πολλαπλών φαρμακευτικών αγωγών.
Οι ηλικιωμένοι ασθενείς με ΣΔΤ2 είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στην υπογλυκαιμία (χαμηλά επίπεδα γλυκόζης αίματος), η οποία συχνά δεν εντοπίζεται λόγω των περιορισμένων γνώσεων των ασθενών για τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας καθώς και λόγω της πιθανότητας σύγχυσης των συμπτωμάτων (αποπροσανατολισμός, σύγχυση) με αυτά συνοδών ιατρικών παθήσεων.
Η σοβαρή υπογλυκαιμία χαρακτηρίζεται από δυσμενή πρόγνωση και υψηλότερο βαθμό θνησιμότητας στους ηλικιωμένους ασθενείς. Τα σοβαρά περιστατικά μπορεί να προκαλέσουν συναισθηματική δυσφορία και να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, πτώσεων και καταγμάτων.
Στους ασθενείς με ΣΔΤ2 ηλικίας άνω των 65 ετών, οι πτώσεις είναι η συχνότερη αιτία τραυματισμών και ενδονοσοκομειακής νοσηλείας λόγω τραυματισμού, και αιτιολογούν το 80% των καταγμάτων10.
Μια προοπτική μελέτη ασθενών ηλικίας άνω των 80 ετών με καλά ελεγχόμενο ΣΔΤ2 έδειξε ότι το 25% των σχετιζόμενων με τον διαβήτη εισαγωγών στο νοσοκομείο οφείλονταν σε σοβαρή υπογλυκαιμία.
Η Βιλνταγλιπτίνη (Galvus®)  παρουσίασε μεταανάλυση μελετών σε ασθενείς άνω των 75 ετών σύμφωνα με την οποία η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια χορήγησής της ήταν η ίδια όπως και στους νεώτερους ασθενείς.
 

2. ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΝΕΦΡΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΣΔΤ2

 Νεφρική δυσλειτουργία ή νεφροπάθεια παρατηρείται στο ένα τρίτο περίπου του συνολικού διαβητικού πληθυσμού.
Οι συγκεκριμένοι ασθενείς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο υπογλυκαιμίας, οιδήματος (κατακράτησης υγρών) και καρδιακών συμβάντων.
Οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για τους ασθενείς με νεφρική δυσλειτουργία και ΣΔΤ2 είναι περιορισμένες, καθώς πολλά αντιδιαβητικά φάρμακα δεν συνιστώνται αυτή τη στιγμή για τη θεραπεία ασθενών με μέτρια ή σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία.
Η διαβητική νεφροπάθεια, μια μορφή νεφρικής δυσλειτουργίας σε ασθενείς με διαβήτη, εμφανίζεται όταν οι νεφροί αρχίζουν να εμφανίζουν απώλεια πρωτεϊνών στα ούρα (Λευκοματουρία).
 

Το 77% των ασθενών με ΣΔΤ2 πάσχει από υπέρταση, ποσοστό το οποίο αντιστοιχεί σε σχεδόν 45 εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως.
Η υψηλή αρτηριακή πίεση εκτιμάται ότι προκαλεί έως και το 75% του συνόλου των διαβητικών καρδιαγγειακών επιπλοκών (καρδιοπάθεια, περιφερική αγγειοπάθεια [στένωση των αρτηριών] και εγκεφαλικό).
Η έρευνα δείχνει ότι η πλειοψηφία των ασθενών με υψηλή αρτηριακή πίεση και διαβήτη, εμφανίζει υπερδραστηριότητα στο σύστημα ρενίνης – αγγειοτενσίνης – αλδοστερόνης (RAAS)¹⁹, ένα σύστημα το οποίο παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης στο ανθρώπινο σώμα.
Όταν σημειώνεται αυξημένη δραστηριότητα στο RAAS, παράγονται υψηλότερα επίπεδα αγγειοτενσίνης II, τα οποία προκαλούν την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο καρδιοπαθειών και νεφροπαθειών του ατόμου^20,21.
Ο επιθετικός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης είναι ένα από τα αποτελεσματικότερα μέσα επιβράδυνσης της επιδείνωσης της διαβητικής νεφροπάθειας²².
 

 Οι ασθενείς με ΣΔΤ2, οι οποίοι βρίσκονται σε κατάσταση νηστείας για πολιτιστικούς, θρησκευτικούς ή διατροφικούς (διαιτητικούς) λόγους, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο υπογλυκαιμίας²².

Εκτιμάται ότι 40-50 εκατομμύρια διαβητικοί παγκοσμίως βρίσκονται σε κατάσταση νηστείας κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού²². Μια πρόσφατη μελέτη, στην οποία συμμετείχαν 12.243 μουσουλμάνοι με ΣΔΤ2, έδειξε ότι το 79% ανέφερε ότι νήστευε για τουλάχιστον 15 ημέρες κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού^23,24.
Στους ασθενείς με ΣΔΤ2, η νηστεία αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρής υπογλυκαιμίας κατά 7,5 φορές και τον κίνδυνο νοσηλείας λόγω υπογλυκαιμίας κατά 5 φορές²².
Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η βιλνταγλιπτίνη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο υπογλυκαιμίας στους ασθενείς που βρίσκονται σε κατάσταση νηστείας^{25, 26}.
 

 Η  Βιλνταγλιπτίνη (Galvus®) αποδείχθηκε ότι είναι καλά ανεκτή και αποτελεσματική σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 με μέτρια ή σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία

Το Galvus^®  διαθέτει προφίλ ασφάλεια παρόμοιο με αυτό του εικονικού φαρμάκου όταν προστίθεται στην αντιδιαβητική θεραπεία ασθενών με διαβήτη τύπου 2 και μέτρια ή σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία  
Η μελέτη της βιλνταγλιπτίνης, η οποία είναι η μεγαλύτερη μελέτη αναστολέα της διπεπτιδύλπεπτιδάσης-4 (DPP-4) σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 και μέτρια ή σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία (n=515) έδειξε, επίσης, ότι η βιλνταγλιπτίνη προστιθέμενη στην τρέχουσα θεραπεία οδήγησε σε σημαντικές βελτιώσεις στον γλυκαιμικό έλεγχο^1,2.
Η μελέτη συμπεριέλαβε 294 ασθενείς με μέτρια νεφρική δυσλειτουργία και 221 ασθενείς με σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία, ενώ αμφότερες οι ομάδες τυχαιοποιήθηκαν στη λήψη βιλνταγλιπτίνης ή εικονικού φαρμάκου.
Τέλος στα επιπλέον δεδομένα ενδιαφέροντος που παρουσιάστηκαν στο EASD περιλαμβάνονταν τα ευρήματα μιας ομαδοποιημένης, αναδρομικής ανάλυσης που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Novartis σε περισσότερους από 10.000 ασθενείς και αφορούσε 16 τυχαιοποιημένες, διπλά τυφλές μελέτες, οι οποίες εξέταζαν τη δράση μείωσης της αρτηριακής πίεσης του Rasilez^® (αλισκιρένη) σε υπερτασικούς ασθενείς με διαβήτη. Η ανάλυση έδειξε ότι οι ασθενείς με υπέρταση και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 υπό μονοθεραπεία με αλισκιρένη εμφάνισαν σημαντικές δοσοεξαρτώμενες μειώσεις στη συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση, οι οποίες ήταν παρόμοιες με τις μειώσεις στην αρτηριακή πίεση που παρατηρήθηκαν στους ασθενείς με υπέρταση. Ο συνδυασμός διαβήτη και υπέρτασης μπορεί να αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο απειλητικών για τη ζωή καρδιαγγειακών και νεφρικών νοσημάτων. Σε πολλούς ασθενείς με διαβήτη και υπέρταση, το υπερδραστήριο σύστημα ρενίνης-αγγειοτενσίνης-αλδοστερόνης (RAAS) μπορεί να επηρεάσει τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και να αυξήσει τον κίνδυνο για την καρδιά και τους νεφρούς.