Τα παιδιά μπορούν να μάθουν να εμπιστεύονται τον εαυτό τους και τις ικανότητες τους, αν εσείς τα ενθαρρύνετε προς αυτή την κατεύθυνση. Πράγμα εύκολο, αν η συμπεριφορά σας διαπνέεται από μια θετική στάση.Μια από τις σημαντικότερες δυνατότητες που έχουμε για να βελτιώσουμε τη σχέση μας με τα παιδιά είναι η ενθάρρυνση. Η ενθάρρυνση είναι η διαδικασία κατά την οποία συγκεντρώνουμε την προσοχή μας στα θετικά σημεία των παιδιών μας, για να τους καλλιεργήσουμε την αυτοπεποίθηση και την εκτίμηση στον εαυτό τους. Η ενθάρρυνση βοηθάει τα παιδιά να πιστέψουν στον εαυτό τους και στις ικανότητες τους. Οι γονείς που ενθαρρύνουν, βοηθούν τα παιδιά τους να δεχθούν τα λάθη τους και να μάθουν από αυτά. Τα βοηθούν να καλλιεργήσουν το θάρρος να μην είναι τέλεια.
Η θετική αντιμετώπιση
Στις αυταρχικές οικογένειες τα παιδιά αντλούν την αίσθηση της αξίας τους με το να δέχονται αμοιβές και τιμωρίες από αυτούς που ασκούν την εξουσία. Στις δημοκρατικές οικογένειες τα παιδιά επηρεάζονται θετικά με την ενθάρρυνση. Για να βοηθήσετε τα παιδιά σας να καλλιεργήσουν το αίσθημα της αυτοεκτίμησης, ίσως χρειαστεί να αλλάξετε το συνηθισμένο τρόπο, με τον οποίο επικοινωνείτε μαζί τους και τους συμπεριφέρεστε. Αντί να συγκεντρώνετε την προσοχή σας στα λάθη τους, τονίστε ό,τι σας αρέσει και ό,τι εκτιμάτε από αυτά που κάνουν. Για να γίνει όμως αυτό θα χρειαστεί να αποκτήσετε μία θετική στάση. Όλοι θέλουμε το καλό των παιδιών μας. Και όμως, ενώ οι προθέσεις μας είναι καλές, συχνά οι μέθοδοι που ακολουθούμε, για να τα βοηθήσουμε να γίνουν υπεύθυνα, δε φέρνουν το ποθητό αποτέλεσμα. Συχνά οι καθημερινές μας σχέσεις με τα παιδιά μας δε συμβαδίζουν με τις καλές μας προθέσεις και τα ιδανικά μας και υπάρχει λόγος για αυτό. Η κοινωνία, στην οποία ζούμε, μας έχει επηρεάσει με τρόπο, ώστε να ανακαλύπτουμε εύκολα τα λάθη, να περιμένουμε το χειρότερο και γενικά να αποθαρρύνουμε και τον εαυτό μας και τα παιδιά μας. Κι όμως, δεν είναι ανάγκη να διαιωνίσουμε αυτόν τον αποθαρρυντικό κύκλο. Μπορούμε να ξαναρχίσουμε με μια νέα αντιμετώπιση και συμπεριφορά.
Εξαλείψτε την άρνηση σε όλα.
Πρώτα από όλα ας προσπαθήσουμε να καταργήσουμε τους ακόλουθους τρόπους συμπεριφοράς:
Αρνητικές προσδοκίες και παράλογες απαιτήσεις. Π.χ πρέπει να τα καταφέρνουν σε ότι έχει σημασία για εμάς- σχολείο, αθλητισμός, αγγαρείες κ.τ.λ.
Ανταγωνισμός ανάμεσα στα αδέρφια. Συχνά δεν συνειδητοποιούμε ότι εμείς καλλιεργούμε τον ανταγωνισμό ανάμεσα στα παιδιά μας. Επαινούμε το παιδί που έχει πετύχει, ενώ αγνοούμε ή επικρίνουμε εκείνο που έχει αποτύχει.
Υπερβολικές φιλοδοξίες. Οι υπερβολικά φιλόδοξοι γονείς θέλουν να είναι οι καλύτεροι γονείς. Για να το πετύχουν, ζητούν την τελειότητα και από τα παιδιά τους. Η αντιμετώπισή τους αυτή ίσως επηρεάσει τα παιδιά τους και τα κάνει να μην προσπαθούν τίποτα, αν δεν είναι σίγουρα ότι θα έρθουν πρώτα. Οι γονείς που θέλουν να αλλάξουν αυτήν την αποθαρρυντική αντιμετώπιση και, αντί για αυτήν, να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους, πρέπει να δείξουν διάθεση και να καταβάλουν προσπάθεια.
Δεχθείτε τα όπως είναι.
Η προσπάθεια των γονιών πρέπει να κατευθύνεται προς την πλήρη αποδοχή των παιδιών τους, για αυτό που είναι και όχι για αυτό που θα ήθελαν οι ίδιοι να είναι. Αν θέλουμε τα παιδιά μας να πιστέψουν ότι αξίζουν, πρέπει ειλικρινά να τα δεχτούμε με όλες τις ατέλειες τους. Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι επιμένοντας να κατακρίνουν τις ατέλειες των παιδιών τους, θα τα βοηθήσουν να βελτιωθούν. Στην πραγματικότητα, αυτή η αντιμετώπιση φέρνει ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Τα παιδιά αποθαρρύνονται. Επιπλέον όμως, υπάρχουν πολλές συμπεριφορές που αποθαρρύνουν τα παιδιά, π.χ όταν δίνουμε σημασία στις «μαρτυρίες». Τα παιδιά χρησιμοποιούν τις «μαρτυρίες» για να φανούν καλά ή να εκδικηθούν. Οι μαρτυριάρηδες πετυχαίνουν το σκοπό τους χρησιμοποιώντας το τελευταίο τους όπλο: τους γονείς.
Ενθαρρύνετε, μην επαινείτε.
Ένας γονιός που ενθαρρύνει, παύει να κάνει στο παιδί αρνητικές παρατηρήσεις. Όταν προκύπτουν προβλήματα, χρησιμοποιεί μεθόδους που δείχνουν σεβασμό στο παιδί. Επιπλέον, για να αποκτήσει το παιδί αυτοπεποίθηση και για να πιστέψει στον εαυτό και στις ικανότητές του, πρέπει πρώτα να πιστέψετε εσείς σε αυτό. Λίγα παιδιά μαθαίνουν να πιστεύουν στον εαυτό τους, αν δεν πιστέψουν οι γονείς τους σε αυτά. Πρέπει να είμαστε συνέχεια έτοιμοι να τονίζουμε τη θετική πλευρά των προσπαθειών τους. Εδώ θα πρέπει να γίνει μια διάκριση της ενθάρρυνσης από τον έπαινο. Δεν πρόκειται για το ίδιο πράγμα, ούτε έχει τα ίδια αποτελέσματα. Πολλοί γονείς πιστεύουν πως όταν επαινούν τα παιδιά τους, τα ενθαρρύνουν. Διότι με την πρώτη ματιά, ο έπαινος και η ενθάρρυνση μοιάζουν. Βέβαια, δεν είναι καθόλου έτσι, διότι ο έπαινος είναι ένα είδος ανταμοιβής. Καλλιεργεί ένα αίσθημα ανταγωνισμού. Από την άλλη πλευρά, η ενθάρρυνση δίνεται για την προσπάθεια ή για τη βελτίωση, όσο ελάχιστη κι αν είναι. Αυτό ακριβώς θα πρέπει να μάθουν να παρέχουν οι γονείς στα παιδιά τους.
Νέλλη Θεοδοσίου
Πτυχιούχος Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο της Αμιένης (Γαλλία).Ειδίκευση στην Κλινική ψυχολογία καθώς και στην Παιδοψυχολογία.Από το 1988 ως σήμερα, εργάζεται ως ψυχολόγος- παιδοψυχολόγος στον ιδιωτικό τομέα. Ιδρυτικό μέλος του συλλόγου « Όναρ- μέσω τέχνης για το άρρωστο παιδί». Μέλος της ελληνικής εταιρείας εφηβικής ιατρικής. 7ετης συνεργασία με το περιοδικό « Το παιδί μου και εγώ ». 5ετης συνεργασία με το εβδομαδιαίο περιοδικό «Είναι». Τα τελευταία 5 χρόνια συνεργασία με το περιοδικό «Παιδί και νέοι γονείς ».Τακτικές εμφανίσεις σε τηλεοπτικές εκπομπές κοινωνικού περιεχομένου καθώς και σε δελτία ειδήσεων. Ραδιοφωνικές συνεντεύξεις. Συνεντεύξεις και άρθρα σε εφημερίδες και περιοδικά.
