Λαπαροσκοπική γαστρική παράκαμψη
ή γαστρικό by pass
Κατά την επέμβαση αυτή δημιουργείται ένας μικρός θύλακος στο άνω μέρος του στομάχου και επιπλέον γίνεται μία μικρή παράκαμψη του εντέρου, με σκοπό τη μείωση του μήκους του λεπτού εντέρου στα 5 μέτρα. Ο μέσος εγχειρητικός χρόνος κυμαίνεται από 2 έως 4 ώρες και ο μέσος χρόνος νοσηλείας είναι 4-5 ημέρες.
Η μέθοδος αυτή οδηγεί σε απώλεια του 65-85% του υπερβάλλοντος βάρους και βελτίωση ή πλήρη υποχώρηση των συνοδών παθήσεων, όπως της υπέρτασης, του διαβήτη τύπου ΙΙ και του συνδρόμου άπνοιας στον ύπνο.
Οι επιπλοκές, αν και σπάνιες, περιλαμβάνουν στένωση στη γαστρονηστιδοστομία, εσωτερικές κήλες, αναστομωτικό έλκος και διαφυγή από τη γραμμή συρραφής.
Λαπαροσκοπικό Sleeve gastrectomy
(γαστρικός σωλήνας)
Το sleeve gastrectomy (ελληνικά θα μπορούσε να μεταφραστεί ως γαστρικός σωλήνας ή “μανίκι”) περιλαμβάνει την αφαίρεση του μεγαλύτερου τμήματος του στομάχου αφήνοντας μόνο ένα στενό σωλήνα, κατά μήκος του ελάσσονος τόξου του στομάχου. Επομένως, ελαττώνεται η χωρητικότητα του στομάχου κατά 75% και οι τροφές ακολουθούν τη φυσιολογική τους πορεία. Η επέμβαση πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά και περιλαμβάνει την επανασυρραφή του στομάχου στο τμήμα που γίνεται η αφαίρεση. Χάρη στα σύγχρονα λαπαροσκοπικά εργαλεία, το ίδιο εργαλείο που κόβει το αριστερό τμήμα του στομάχου, ράβει ταυτόχρονα το δεξί. Η λαπαροσκοπική τεχνική επιτρέπει στον ασθενή γρήγορη ανάρρωση και μηδαμινό πόνο μετεγχειρητικά και η επιστροφή στην εργασία είναι δυνατή μέσα σε λίγες ημέρες από την επέμβαση. Η διάρκεια της επέμβασης είναι 1-2 ώρες και ο ασθενής φεύγει από το νοσοκομείο σε 2 με 4 ημέρες.
Κύριο μειονέκτημα της μεθόδου αποτελεί το γεγονός ότι δεν υπάρχει το μακροχρόνιο διάστημα παρακολούθησης των αποτελεσμάτων (follow-up). Σήμερα χρησιμοποείται κυρίως στην υπερνοσογόνο παχυσαρκία (ΔMΣ >60), ως προετοιμασία της ριζικότερης επέμβασης της λαπαροσκοπικής γαστρεκτομής και χολοπαγκρεατικής εκτροπής, που ακολουθεί έπειτα από έναν ή ενάμιση χρόνο.
Η λαπαροσκοπική γαστροπλαστική sleeve είναι μία βαριατρική επέμβαση περιοριστικού τύπου. Λέγεται «περιοριστικού» τύπου διότι περιορίζει την ποσότητα της τροφής που μπορεί να κρατήσει το στομάχι. Οι ασθενείς με πολύ υψηλό δείκτη μάζας σώματος (BMI>55) είναι πιθανό να χρειαστούν μία βαριατρική επέμβαση. Ο χειρουργός μπορεί να προτείνει τη γαστροπλαστική sleeve ως πρώτη φάση μίας διπλής επέμβασης. Η επέμβαση αυτή δίνει τη δυνατότητα στον ασθενή να χάσει ικανοποιητικό βάρος κατά τον πρώτο χρόνο πριν από την οριστική επέμβαση, οπότε και πραγματοποιείται επέμβαση παράκαμψης (bypass) για να βοηθήσει τον ασθενή με το περιττό βάρος που παραμένει. Ο ασθενής χάνει συνεχώς βάρος με τη γαστροπλαστική sleeve και μόνο με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζει πολύ μικρότερο εγχειρητικό κίνδυνο όταν προχωρά σε δεύτερη επέμβαση. Ασθενείς με δυνατή προσωπικότητα και ισχυρό κίνητρο μπορεί να μην χρειάζονται δεύτερη επέμβαση εάν έχουν φτάσει στο επιθυμητό βάρος με τη sleeve.
Τα πλεονεκτήματα της γαστρεκτομής sleeve είναι :
Α) Η μείωση της χωρητικότητας του στομάχου εντείνει το αίσθημα της πληρότητας πολύ νωρίτερα.
Β) Ο στόμαχος λειτουργεί φυσιολογικά, επιτρέποντας την κατάποση των περισσοτέρων τροφών, αλλά σε μικρότερες ποσότητες.
Γ) Αφαιρείται το τμήμα του στομάχου που παράγει ορμόνες που προκαλούν αίσθημα πείνας (γρελίνη)
Ε) Δεν υπάρχει καμία παράκαμψη του γαστρεντερικού σωλήνα με το ρίσκο που έχουν αυτού του είδους οι επεμβάσεις και αποτελεί γενικώς απλούστερη επέμβαση σε σχέση με τη γαστρική παράκαμψη (bypass).
ΣΤ) Πραγματοποιείται εξ’ ολοκλήρου λαπαροσκοπικά με όλα τα γνωστά πλεονεκτήματα της λαπαροσκόπησης.
Ζ) Αποτελεί την ασφαλέστερη επέμβαση πρώτης φάσης για υπερνοσογόνα παχύσαρκους ασθενείς.
Η) Είναι πολύ συντομότερη επέμβαση από το γαστρικό bypass και απαιτεί πολύ μικρότερη μετεγχειρητική νοσηλεία.
Θ) Δεν απαιτεί τη χρήση προσθετικών, όπως γίνεται στην τοποθέτηση του ρυθμιζόμενου γαστρικού δακτυλίου
Eπιπλοκές της γαστρεκτομής sleeve
Διαφυγή ή αιμορραγία από τη γραμμή συρραφής
Επανάκτιση του βάρους σε ποσοστό 40% των ασθενών μετά από 2-3 χρόνια. Σ’αυτή την περίπτωση συνιστάται συμπληρωματικό γαστρικό bypass.
ΣYNΔYAΣTIKEΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΤΙΚΕΣ
ΚΑΙ ΔΥΣΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΕΣ ΕΠEMBAΣEIΣ
Aυτές οι μέθοδοι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές σε άτομα που παρουσιάζουν υπερνοσογόνο παχυσαρκία.
Εντούτοις, οι τεχνικές αυτές είναι πολυπλοκότερες και εμφανίζουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών, όπως ηπατική ανεπάρκεια, κίρρωση, αναιμία, νεφρολιθίαση, υποβιταμίνωση, χολολιθίαση κ.ά.
Επιπλέον, επιφέρουν κάποιον “ακρωτηριασμό”, εφόσον αφαιρείται τμήμα του στομάχου και του λεπτού εντέρου. Ένα ακόμη μειονέκτημά τους είναι το γεγονός ότι οι επεμβάσεις αυτές είναι μη αναστρέψιμες.
Οι επεμβάσεις αυτού του τύπου διαρκούν περίπου 2-4 ώρες και ο ασθενής παραμένει συνήθως 5 ημέρες στο νοσοκομείο.
Λαπαροσκοπική γαστρεκτομή
και χολοπαγκρεατική εκτροπή
Η επέμβαση αυτή συνίσταται στην κάθετη γαστρεκτομή, δηλαδή την αφαίρεση μέρους του στομάχου, αφήνοντας το ανώτερο τμήμα του (χωρητικότητας 200-500 ml), το οποίο αναστομώνεται με το λεπτό έντερο.
Τα παγκρεατικά και χολικά υγρά διοχετεύονται με μία νέα αναστόμωση σε απόσταση 100 περίπου εκατοστών από την ειλεοτυφλική βαλβίδα.
Λαπαροσκοπική γαστρεκτομή και χολοπαγκρεατική παράκαμψη με δωδεκαδακτυλική εκτροπή
Σε αυτή την επέμβαση, γίνεται περιφερική γαστρεκτομή, δηλαδή αφαιρείται ένα μεγάλο τμήμα του στομάχου. Το λεπτό έντερο διατέμνεται στο τελευταίο του τμήμα και αναστομώνεται στον εναπομείναντα στόμαχο. Παραμένει μόνο ένα πολύ μικρό τμήμα λεπτού εντέρου, όπου η τροφή συναντά τα χολικά και παγκρεατικά υγρά για να αρχίσει η απορρόφηση της τροφής.
Το γαστρικό by pass με έλικα δυσαπορρόφησης
Ένα μεγάλο τμήμα του στομάχου απομονώνεται με αυτόματα συρραπτικά για να δημιουργηθεί μικρότερος θύλακος για να κατακρατεί την τροφή.
Έπειτα, κόβεται το λεπτό έντερο στην αρχή της νήστιδας και αναστομώνεται στο στομαχικό θύλακο που έχει δημιουργηθεί. Κατά τον τρόπο αυτό βραχύνεται η πεπτική οδός και μειώνεται η απορρόφηση κάποιων ουσιών (δυσαπορρόφηση).
Τα μέλη της ομάδος των ειδικών
Η χειρουργική επέμβαση δεν αποτελεί πανάκεια για την απώλεια βάρους. Ο μόνος σίγουρος τρόπος για να χάσει κανείς βάρος και να διατηρήσει αυτό το αποτέλεσμα είναι, ανεξάρτητα από το είδος της χειρουργικής θεραπείας, η ύπαρξη της ομάδας στήριξης που αποτελείται από:
Χειρουργό εξειδικευμένο στη λαπαροσκοπική χειρουργική και έμπειρο στη χειρουργική της παχυσαρκίας.
Εξειδικευμένο ψυχολόγο και ψυχίατρο που θα βοηθήσει να προσαρμοστεί ο ασθενής στις νέες συνθήκες.
Εξειδικευμένο διαιτολόγο για τον προγραμματισμό των γευμάτων.
Γαστρεντερολόγο
Ενδοκρινολόγο
Oικογενειακό γιατρό
Η διατροφή κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης
Μετά το χειρουργείο, απαιτείται ειδική διατροφή έως ότου αναρρώσει το στομάχι. Στην αρχή επιτρέπεται μόνο η κατανάλωση υγρών χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, όπως τσάι ή ζωμός και λίγο αργότερα μπορούν να καταναλωθούν πολτώδεις τροφές χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, όπως π.χ. πολτοποιημένα φρούτα. Aργότερα, η διατροφή μπορεί να περιλαμβάνει μία ποικιλία φαγητών, σε μικρές ποσότητες. Από τη χειρουργική ομάδα πρέπει να παρέχεται διατροφολογική υποστήριξη.
Ειδικά θέματα
Υπάρχουν κάποια προβλήματα που ενδέχεται να παρουσιαστούν, αναλόγως με τον τύπο της επέμβασης που θα πραγματοποιηθεί και περιλαμβάνουν:
Υποβιταμίνωση. Ο οργανισμός μπορεί να μην είναι σε θέση να απορροφήσει όλες τις βιταμίνες που χρειάζεται. Τα προβλήματα αυτά αντιμετωπίζονται με τη διά βίου λήψη βιταμινών.
Αφυδάτωση. Mπορεί να προκληθεί μείωση της ποσότητας των υγρών που απορροφώνται από τον οργανισμό. Οι ειδικοί θα δώσουν οδηγίες για την πρόληψη της αφυδάτωσης.
Σύνδρομο Dumping. Ενδέχεται να παρουσιαστεί έπειτα από χειρουργικές επεμβάσεις που παρακάμπτουν τμήμα του λεπτού εντέρου. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να αποφεύγεται η πρόσληψη τροφών που περιέχουν πολλή ζάχαρη, διότι μπορεί να προκαλέσει αδυναμία, ναυτία, διάρροια, εφίδρωση ή λιποθυμία.
Δυσανεξία στη λακτόζη. Πρόκειται για απώλεια της ικανότητας πέψης της λακτόζης (ένα σάκχαρο που βρίσκεται σε γαλακτοκομικά προϊόντα).
Χολόλιθοι. Η απώλεια βάρους μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία χολολίθων.
Χαλάρωση του δέρματος. Με την απώλεια του βάρους μετά το χειρουργείο ενδέχεται να χαλαρώσει το δέρμα και να δημιουργηθούν πτυχές. Η διόρθωση αυτού του πιθανού προβλήματος μπορεί να γίνει με πλαστική αποκατάσταση.
Σιδηροπενική αναιμία
Υποθρεψία, λόγω κακής απορρόφησης πρωτεϊνών. Mπορεί να χρειαστεί διά βίου λήψη επιπλέον λευκωμάτων.
H χειρουργική αντιμετώπιση δίνει οριστική λύση στο πρόβλημα της νοσογόνου παχυσαρκίας;
Η λαπαροσκοπική χειρουργική αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας δίνει μόνιμη λύση ως προς την απώλεια βάρους και σπάνια επανακτάται το βάρος που έχει χαθεί. Στην περίπτωση, δε, του γαστρικού ρυθμιζόμενου δακτυλίου (Lap-Band®) υπάρχει δυνατότητα να περιοριστεί το εύρος του δακτυλίου, εάν ο ασθενής έχει αρχίσει να ξαναπαίρνει κιλά.
Ποια πρέπει να είναι η στάση ζωής του ασθενή μετά από μια τέτοια επέμβαση;
Ο ασθενής έχει ήδη πάρει μια πολύ σοβαρή απόφαση για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της νοσογόνου παχυσαρκίας, γι’ αυτό και θα πρέπει να ακολουθεί αυστηρά τις οδηγίες του γιατρού. Είναι σημαντικό να ακολουθεί το πρόγραμμα των γευμάτων και όλες τις υπόλοιπες οδηγίες. Θα πρέπει, επιπλέον, να αποφεύγει τα γλυκά και το αλκοόλ, διότι αυτά περνούν από το σημείο του δακτυλίου χωρίς να δημιουργούν αίσθημα κορεσμού και μπορούν να οδηγήσουν σε ανάκτηση του βάρους. Επιπλέον θα πρέπει να αρχίσει να περπατάει, να γυμνάζεται και να παραμείνει διά βίου δραστήριος.
Η χειρουργική της παχυσαρκίας έχει να προσφέρει σήμερα στα άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία μια ασφαλή,
επιτυχή και μόνιμη θεραπεία.
Όταν όλες οι άλλες μέθοδοι έχουν αποτύχει, είναι απαραίτητη η συζήτηση
με έναν χειρουργό εξειδικευμένο
στη λαπαροσκοπική χειρουργική.
Η λύση αυτή ανοίγει ξανά
το δρόμο για μια φυσιολογική ζωή!
Κ. Μ. Κωνσταντινίδης, MD, PhD , FACS
Διευθυντής Γενικής, Λαπαροσκοπικής & Ρομποτικής Χειρουργικής Κλινικής Ιατρικού Αθηνών
Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής Ohio State University, ΗΠΑ
Πρόεδρος Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής
Πρόεδρος Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Παχυσαρκίας & Μεταβολικών Νόσων
Ο ιατρός χειρουργός Κωνσταντίνος Μ. Κωνσταντινίδης κατάγεται από την Κάρπαθο. Είναι απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης με υποτροφία Ι.Κ.Υ. σε όλα τα έτη σπουδών λόγω άριστης επίδοσης.
Κατόπιν ειδικών εξετάσεων E.C.F.M.G. και F.L.E.X.,το 1981, στις οποίες έλαβε «Άριστα», απέκτησε τα αντίστοιχα διπλώματα βάσει των οποίων έγινε δεκτός με υποτροφία για την ειδικότητα της Γενικής Χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Ohio (Ohio State University) των Η.Π.Α και στο Riverside Methodist Hospital του Columbus,Ohio..Στο τελευταίο έτος της ειδικότητας έλαβε τον τιμητικό τίτλο του «Chief Resident» (Επικεφαλής όλων των Ειδικευομένων).Στη συνέχεια το 1988 εκλέχτηκε Λέκτορας και αμέσως μετά το 1989, σε ηλικία 32 ετών, Επίκουρος Καθηγητής Χειρουργικής του ιδίου Πανεπιστημίου.
.Το 1989 , κατόπιν ειδικών εξετάσεων απέκτησε το δίπλωμα του American Board of Surgery και ανανέωσε τον τίτλο του κατόχου του διπλώματος αυτού το 1999 και πάλι κατόπιν εξετάσεων.
.Διετέλεσε Διευθυντής της Χειρουργικής Κλινικής του Riverside Methodist Hospital
Κατέχει την άδεια ασκήσεως της Χειρουργικής στις ΗΠΑ, την οποία ανανεώνει ετησίως μετά από παρακολούθηση ειδικών μετεκπαιδευτικών σεμιναρίων και συνεδρίων στις ΗΠΑ.
Είναι Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου.
Το τμήμα το οποίο ίδρυσε και διευθύνει έκτοτε παρέχει σε τεράστιο αριθμό ασθενών από όλη την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό τις πιο σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές όπως την Προχωρημένη Λαπαροσκοπική Χειρουργική με όλες, ανεξαρτήτως δυσκολίας, τις εφαρμογές της,την Μικροχειρουργική (χειρουργική υπό μεγέθυνση),την χειρουργική με Laser και με RF και τελευταία και την Ρομποτική Χειρουργική.Έως σήμερα έχει πραγματοποιήσει άνω των 10.000 λαπαροσκοπικών επεμβάσεων.
Παρέχει σε χειρουργούς και ιατρούς άλλων χειρουργικών ειδικοτήτων ( Γυναικολόγους, Ουρολόγους, Θωρακοχειρουργούς), τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν όλο το φάσμα της Ελάχιστα Τραυματικής, Λαπαροσκοπικής και Ρομποτικής Χειρουργικής.Πολλές δεκάδες Ελλήνων και αλλοδαπών χειρουργών έχουν εκπαιδευτεί στην Λαπαροσκοπική Χειρουργική από τον ίδιον.
Ο κ. Κ. Κωνσταντινίδης και οι συνεργάτες του εφήρμοσαν για πρώτη φορά λαπαροσκοπικές επεμβάσεις στο Νοσοκομείο της Γάζας της Παλαιστίνης το 1995. Το 2003 κατόπιν πρόσκλησης του Υπουργείο Υγείας της Γιουγκοσλαβίας, δίδαξε προχωρημένη λαπαροσκοπική χειρουργική στο Κεντρικό Νοσοκομείο του Βελιγραδίου.
Εργασία του με τίτλο «Λαπαροσκοπική Αποκατάσταση Αποφρακτικού Ειλεού» σε πρόσφατο διεθνές συνέδριο χειρουργικής στις Η.Π.Α. απέσπασε το πρώτο βραβείο του συνεδρίου. Επίσης σε Συνέδρια στην Ελλάδα έχουν βραβευθεί εργασίες της ομάδος του με πρόσφατη την εργασία με θέμα: «Οξειδωτικό Stress στη Λαπαροσκοπική σε σύγκριση με την Ανοικτή Χολοκυστεκτομή». Η εργασία του υπό μορφή video με τίτλο «Λαπαροσκοπική αφαίρεση γιγαντιαίας 15 κιλών κύστης ωοθήκης σε γυναίκα 25 ετών» πήρε το πρώτο βραβείο σε πρόσφατο διεθνές συνέδριο.
Το 2000 το Πανεπιστήμιο του YALE των ΗΠΑ εξέδωσε βιβλίο με τίτλο «Λαπαροσκοπική Χειρουργική του 2000» και το κεφάλαιο της Λαπαροσκοπικής Χειρουργικής της Νοσογόνου Παχυσαρκίας γράφτηκε από τον κ Κ Κωνσταντινίδη και τους συνεργάτες του.
Eίναι εκλεγμένος Πρόεδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Παχυσαρκίας & Μεταβολικών Νόσων και διετέλεσε πρόεδρος ή μέλος Επιστημονικών και Οργανωτικών Επιτροπών σε πολλά συνέδρια που διοργανώθηκαν στην Ελλάδα και το εξωτερικό και αφορούσαν την λαπαροσκοπική χειρουργική και τις εφαρμογές της.
Είναι ιδρυτικό μέλος και ο πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Ρομποτικής Χειρουργικής
Στο 4o Διεθνές Συνέδριο Χειρουργικής – ΜΙRΑ 2009 του ανατέθηκε το 6ο Διεθνές Συνέδριο Χειρουργικής MIRA 2011 το οποίο θα διεξαχθεί στην Ελλάδα καθώς και το Προεδρείο του Συνεδρίου.
Είναι σκόπιμο να αναφερθεί ότι ο κ. Κωνσταντινίδης , με την χρήση του υπερσύγχρονου τεχνικού εξοπλισμού του Ιατρικού Αθηνών, αλλά και την βοήθεια των άρτια εκπαιδευμένων συνεργατών του ,είναι ο μοναδικός χειρουργός στην Ελλάδα που έκανε για πρώτη φορά λαπαροσκοπικές επεμβάσεις.
Με κλιμάκιο ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων της Αθήνας συμμετέχει στην «Ομάδα Αιγαίου» ως ο επικεφαλής χειρουργός και επισκέπτεται ακριτικά νησιά κάθε χρόνο, εξετάζει ασθενείς και κάνει μικροεπεμβάσεις όταν οι κάτοικοί των δεν έχουν την δυνατότητα να επισκεφθούν νοσοκομεία.
Το όνομά του περιλαμβάνεται στο WHO’S WHO in Health and Medical Services του 2006-2007.
Τον Σεπτέμβριο του 2000 εφήρμοσε για πρώτη φορά στην Ελλάδα και την Νοτιοανατολική Ευρώπη την χρήση του ρομποτικού συστήματος, μ’ ένα βραχίονα, AESOP 3000 (Automated Endoscopic System for Optimal Positioning) που λειτουργεί με φωνητικές εντολές του χειρουργού και αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στην επέμβαση απλοποιώντας τις διαδικασίες ενδοσκόπησης με απόλυτη ακρίβεια κινήσεων.
Πρώτος, πραγματοποίησε σειρά ρομποτικών εγχειρήσεων στην Ελλάδα με απόλυτη επιτυχία, αναίμακτα και με άκρως ικανοποιητική μετεγχειρητική εξέλιξη των ασθενών.
