Το περίφημο σύνδρομο του υπερκινητικού παιδιού είναι άλλη μια αναπτυξιακή ιδιαιτερότητα, που επηρεάζει άμεσα τη μάθηση.Ένα ποσοστό 5-7% των αγοριών και 3% των κοριτσιών παρουσιάζουν απροσεξία με ή δίχως εμφανή υπερκινητικότητα. Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι αυτή η κατάσταση αποτελεί και μαθησιακή δυσκολία (όχι βεβαίως Ειδική), καθώς είναι ευκολονόητο πως ένα παιδί που δεν συγκεντρώνεται έχει κατά κανόνα πεσμένη σχολική επίδοση.Στην Ελλάδα οι ειδικοί κάνουμε λόγο για Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ). Αυτό σημαίνει ότι το παιδί παρουσιάζει τρία γνωρίσματα:απροσεξία, υπερδραστηριότητα και παρορμητικότητα. Ας τα περιγράψουμε εν συντομία.Η παρορμητικότητα: είναι παιδιά βιαστικά, ανυπόμονα, έχουν ξαφνικούς και έντονους θυμούς (που ξεθυμαίνουν πολύ γρήγορα), παιδιά που πετάγονται στην τάξη, δυσκολεύονται να κάνουν ησυχία, θέλουν να παίζουν όλη την ώρα, απαντούν χωρίς πολλή σκέψη (πολλές φορές χωρίς να έχουν καταλάβει καλά την ερώτηση), παίρνουν βιαστικές αποφάσεις και κάνουν επιπόλαιες επιλογές, δυσκολεύονται να ακολουθήσουν κανόνες συμπεριφοράς ή παιχνιδιού, να φυλάγονται από κινδύνους, να κρατάνε πρόγραμμα. Δεν έχουν υπομονή να κάθονται σ’ ένα μέρος, δεν μπορούν να είναι συγκεντρωμένα για πάνω από λίγα λεπτά (ή και δευτερόλεπτα). Η κοινωνική τους συμπεριφορά συχνά δείχνει μια εικόνα «αλλού γι αλλού».

 

Απροσεξία σημαίνει πως είναι πολύ συχνά αφηρημένα, δεν ακούν το όνομά τους όταν τα φωνάζουν, κάνουν ορθογραφικά λάθη ενώ γνωρίζουν τους κανόνες, ξεχνούν τα πράγματά τους, δεν θυμούνται πολύ καλά τι έγινε ή τι ειπώθηκε πριν από λίγο. Πράγματα που ακούνε ή βλέπουν ή θυμούνται, τα κάνουν να αποσπώνται από τη μελέτη ή από το παιχνίδι και να στρέφουν την προσοχή τους αλλού.

Η υπερδραστηριότητα είναι αυτό που κάνει τα παιδιά να έχουν την υπερκινητική εικόνα. Δεν κουράζονται να παίζουν και να τρέχουν, οι κινήσεις τους είναι γρήγορες και άτσαλες, κάνουν ζημιές κατά λάθος, έχουν μεγάλη περιέργεια και ψάχνουν το χώρο ή πειράζουν τα πράγματα που βλέπουν. Μπορεί να σκαρφαλώνουν σε επικίνδυνα μέρη, δεν έχουν επαρκή αίσθηση κινδύνου. Είναι εύθυμα, φλύαρα, κατά κάποιον τρόπο ανώριμα («πολύ παιδιά»), μετανιώνουν για τα λάθη τους, αλλά τα επαναλαμβάνουν, γιατί η παρορμητικότητά τους τα κάνει να ενεργούν προτού σκεφθούν.

Πολύ σημαντική πλευρά της ΔΕΠ-Υ είναι
Η συνεχής αλλαγή τής εστίας τής προσοχής: το παιδί αλλάζει συνεχώς αυτό που προσέχει, αυτό που σκέφτεται, το μυαλό του δεν μένει για αρκετή ώρα στο ίδιο θέμα. Αυτή η ιδιαιτερότητα δεν επιτρέπει στο παιδί να επεξεργαστεί και να οργανώσει τις εμπειρίες του, με αποτέλεσμα να μη διδάσκεται από τα λάθη του. Αυτός είναι ο λόγος που παρατηρούμε αυτά τα παιδιά να επαναλαμβάνουν τα ίδια λάθη στη συμπεριφορά τους. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και με αρκετές από τις γνώσεις τους.

Αιτία για όλη αυτή τη σύνθετη εικόνα είναι ο γενετικός προγραμματισμός του παιδιού. Σχεδόν πάντα υπάρχουν και άλλοι συγγενείς στο σόι που έχουν ιστορικό «πολύ ζωηρού παιδιού» ή «είναι αφηρημένοι». Αυτός ο γενετικός προγραμματισμός κάνει τις λεγόμενες «επιτελικές λειτουργίες» του εγκεφάλου να ωριμάζουν αργά, περίπου 10 χρόνια αργότερα από το αναμενόμενο. Έτσι, ενώ όλοι περιμένουν ότι ένα παιδί 4 ετών θα συμμορφώνεται αρκετά εύκολα και θα είναι αρκετά προσεκτικό, στα υπερκινητικά ή απρόσεκτα παιδιά βλέπουμε πως η συμπεριφορά τους δεν «ωριμάζει», πρέπει ακόμη να τα κυνηγάμε γιατί «δεν ακούνε».

 

#########