Η έρευνα υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Πανευρωπαϊκής Καμπάνιας «Let’s Work Together”, την οποία διεξάγει σε Ευρωπαϊκό επίπεδο το Eular Pare (Ευρωπαϊκός Οργανισμός που αντιπροσωπεύει 32 εθνικούς συνδέσμους ατόμων με ρευματικές παθήσεις). Η έρευνα διεξήχθη το διάστημα Ιούνιος-Ιούλιος σε δείγμα 313 ατόμων αποτελούμενου από άτομα με ρευματικές παθήσεις, επαγγελματίες υγείας και εργοδότες. Η συλλογή τον στοιχείων έγινε μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων (εργοδότες) και αυτο-συμπληρούμενων ερωτηματολογίων (άτομα με ρευματικές παθήσεις, επαγγελματίες υγείας).

Στην Ελλάδα, η έρευνα υλοποιήθηκε από την Ελληνική Εταιρεία Αντιρευματικού Αγώνα (ΕΛ. Ε. ΑΝ. Α.), το Σύλλογο Ρευματοπαθών Κρήτης, την εταιρεία ερευνών Alternative Research Solutions και με την ευγενική χορηγία της φαρμακευτικής εταιρείας Abbott Hellas.

Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως για την πλειοψηφία των ατόμων με ρευματικά νοσήματα (80%), η επιλογή της εργασίας γίνεται με σκοπό την εξασφάλιση οικονομικού εισοδήματος και αυτό εμφανίζεται πιο επιτακτικό για τους άνδρες και για τα άτομα ηλικίας (30-49) ετών. Σημαντικοί παράγοντες για την επιλογή της εργασίας αναφέρονται επίσης η αυτό-εκτίμηση / καλή ποιότητα ζωής (55%), η ανεξαρτησία (51%) ενώ λιγότερο σημαντική εμφανίζεται η κοινωνική καταξίωση και αποδοχή (18%). Σημαντικό είναι το εύρημα πως τα άτομα με ρευματικές παθήσεις νιώθουν ότι το εργασιακό τους περιβάλλον (εργοδότες ή/και συνάδελφοι) δεν είναι «έτοιμοι» να στηρίξουν την παραμονή ή επανένταξή τους στο εργασιακό χώρο, και αυτό τους κάνει αρκετά διστακτικούς στο να «απαιτήσουν» κάποια πράγματα ή ακόμα και να δηλώσουν την ασθένειά τους ή τις ανάγκες που πηγάζουν από αυτή. Σχεδόν 1 στους 2 ερωτηθέντες δεν ενημερώνει την εργοδοσία ή τους συναδέλφους, εκφράζοντας το άγχος τους για πιθανή διαφορετική μεταχείριση ή ακόμη και απόλυσή τους από την εργασία. Επιπλέον, ένα σημαντικό ποσοστό (40%) δηλώνει ότι δε βρίσκουν την κατάλληλη / επιθυμητή υποστήριξη στο εργασιακό τους χώρο από τους ανθρώπους που έχουν ενημερώσει ενώ το 78% των ερωτηθέντων αναφέρει ότι δεν υπάρχει πρακτική υποστήριξη αφού δεν γίνονται οι προσαρμογές στον χώρο, ούτε τους παρέχονται τα κατάλληλα τεχνολογικά βοηθήματα. Σαν πιο σημαντικές προσαρμογές στον εργασιακό χώρο εμφανίζονται η ύπαρξη νέων / βελτιωμένων τεχνολογιών, οι ευέλικτες ώρες εργασίας και η υποστήριξη της εργοδοσίας και των συναδέλφων – που μεταφράζεται κυρίως σαν ψυχολογική υποστήριξη.

 

Όσον αφορά στους ιατρούς τα αποτελέσματα έδειξαν πως οι ίδιοι επιθυμούν περισσότερη ενημέρωση για τους τρόπους με τους οποίους θα μπορέσουν να στηρίξουν τους ασθενείς τους, τόσο σε ατομικό-ψυχολογικό επίπεδο όσο και σε ενημερωτικό σχετικά με τα δικαιώματά τους στον εργασιακό χώρο. Η πλειονότητα των ιατρών (78%) – και ιδιαίτερα οι γιατροί που εργάζονται στην Αθήνα – δηλώνουν ότι στηρίζουν την παραμονή ή επανένταξη των συγκεκριμένων ασθενών στον εργασιακό χώρο. Ωστόσο, το 51% των ατόμων με ρευματικές παθήσεις δηλώνει ότι δεν αισθάνεται ιδιαίτερο ενδιαφέρον και στήριξη στο συγκεκριμένο θέμα από τους ιατρούς αφού όπως αναφέρουν οι ιατροί εστιάζουν περισσότερο στην αντιμετώπιση της νόσου παρά στη διαδικασία ένταξής τους στο εργασιακό περιβάλλον. Από τη μεριά τους, οι ιατροί δηλώνουν πως έχουν ανάγκη τόσο από ενημέρωση όσο και από βοήθεια, ώστε να μπορέσουν να στηρίξουν τα άτομα με ρευματικές παθήσεις όσον αφορά στην παραμονή ή επανένταξή τους στην εργασία. Οι τομείς όπου οι ιατροί εμφανίζονται να επιθυμούν επιπλέον ενημέρωση αφορούν κατά σειρά προτεραιότητας α) στη ψυχολογική υποστήριξη των συγκεκριμένων ατόμων (με την έννοια της ενδυνάμωσης της θέλησης τους για παραμονή / επανένταξη στην εργασία), β) στο υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο, και γ) στα ασφαλιστικά και άλλα δικαιώματα των ατόμων με ρευματικά νοσήματα. Τέλος, σαν σημαντικότερα όπλα των ιατρών στην αντιμετώπιση των ρευματικών παθήσεων με απώτερο στόχο την παραμονή ή επιστροφή των πασχόντων στην εργασία εμφανίζονται η πρόσβαση σε επιθετικές αγωγές σε πρώιμο στάδιο (94%) και η πρόσβαση όλων των ασθενών σε αποτελεσματικές θεραπείες ανεξάρτητα από ασφαλιστικό φορέα και τόπο διαμονής (86%).

 

Το ζήτημα της ενημέρωσης είναι σημαντικό και για τους εργοδότες, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων (87%) δηλώνει άγνοια σχετικά με το νομοθετικό πλαίσιο που αφορά στα συγκεκριμένα άτομα, τόσο σε επίπεδο εργοδοσίας (δυνατότητα επιδότησης, φοροαπαλλαγών, κτλ) όσο και εργαζομένων (δικαιώματα). Μόνο το 9% των εργοδοτών δηλώνει πως έχει κάποια ενημέρωση πάνω στα συγκεκριμένα θέματα, ενημέρωση που προέρχεται κυρίως μέσω internet ή κλαδικών εντύπων. Η έλλειψη γνώσης και ενημέρωσης για την ίδια την πάθηση, τις επιπτώσεις της στην δυνατότητα κάποιου να εργαστεί και την οργάνωση της πολιτείας στο θέμα αυτό, οδηγεί τους εργοδότες στο να αντιλαμβάνονται την ύπαρξη σημαντικών εμποδίων στην απασχόληση ή/και πρόσληψη ατόμων με ρευματικά νοσήματα. Εκείνο που επιζητούν οι εργοδότες είναι η στήριξη της Πολιτείας τόσο σε οικονομικό επίπεδο αλλά και σε ό,τι αφορά την υπόδειξη λύσεων / τρόπου χειρισμού των συγκεκριμένων ατόμων. Σημαντικότερος παράγοντας που θα συνέβαλε στην ενθάρρυνση των εργοδοτών για απασχόληση ατόμων με ρευματικές παθήσεις εμφανίζεται η κρατική υποστήριξη, κυρίως με τη μορφή επιδοτήσεων (71%) και φορολογικών ελαφρύνσεων (66%) ενώ για τις μεγαλύτερες εταιρείες επίσης σημαντικό κίνητρο αποτελεί η προβολή της κοινωνικής τους ευθύνης. Υπάρχει διάχυτη αίσθηση μεταξύ των εργοδοτών πως έχοντας εξασφαλίσει επαρκή γνώση αλλά και στήριξη, θα ήταν θετικοί στο να στηρίξουν την παραμονή / επανένταξη ή και πρόσληψη των ατόμων με ρευματικά νοσήματα.

 

Συμπερασματικά, μελετώντας τις απόψεις των τριών εμπλεκομένων μερών απέναντι στο θέμα, προκύπτει πως είναι αναγκαίο να υπάρξει:

 

α) Σωστή ενημέρωση από αξιόπιστους φορείς για τη φύση και τις επιπτώσεις των ρευματικών παθήσεων στην καθημερινότητα και στην ψυχολογία των πασχόντων, και συγκεκριμένα:

  1. Στα άτομα με ρευματικές παθήσεις, ώστε να αντιμετωπίσουν έγκαιρα και σωστά τις συνέπειες της πάθησης και να επιδιώξουν την παραμονή ή επανένταξή τους στην εργασία
  2. Στους εργοδότες, ώστε να γίνει κατανοητό ότι η πρόσληψη ή η παραμονή των ατόμων με ρευματικές παθήσεις σε μια επιχείρηση δεν προκαλεί πρόβλημα στην παραγωγική διαδικασία
  3. Στους ιατρούς όσον αφορά στον τομέα της ψυχολογικής υποστήριξης, ώστε να μπορέσουν να στηρίξουν τα άτομα με ρευματικές παθήσεις στην παραμονή ή στην επανένταξή τους στην εργασία.

 

β) Στήριξη από την Πολιτεία και διεκδίκηση ενός πλήρους νομοθετικού πλαισίου, το οποίο:

  1. Θα παρέχει τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους για την διευκόλυνση της συμμετοχής των ατόμων με ρευματικές παθήσεις στην παραγωγική διαδικασία
  2. Θα κατοχυρώνει τις ανάγκες και τα δικαιώματα των ατόμων με ρευματικές παθήσεις στην εργασία, ενώ ταυτόχρονα
  3. Θα διευκολύνει την πρόσβασή τους σε αυτήν
#########

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΑΡΘΡΑΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ