Πρόσφατα . επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν την επικινδυνότητα του παθητικού καπνίσματος τόσο για τους ιδιους τους καπνιστές όσο  και για τους μη καπνιστές. Σύμφωνα με στοιχεία  που έχουν δημοσιευθεί τα 15 τελευταία χρόνια, αποδεικνύεται ότι το παθητικό κάπνισμα είναι αιτία ασθενειών σε παιδιά και ενήλικες. Κατά τα στοιχεία της ΕΕ το παθητικό κάπνισμα στο χώρο της εργασίας είναι υπεύθυνο για περισσότερους από 7000  θανάτους εκ των οποίων οι 3000 θάνατοι αφορούν άτομα  μη καπνιστές ενώ η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα στο σπίτι φαίνεται να προκαλεί επιπλέον 72000  θανάτους., με 17000 θανάτους  σε άτομα που δεν καπνίζουν οι ίδιοι.

Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά οσον αφορά τον εργαζόμενο σε χώρο με έκθεση στο παθητικό κάπνισμα στο χώρο εργασίας αντιστοιχεί  1 θάνατος για κάθε  μερα εργασίας  και  ενας μη καπνιστής εργαζόμενος πεθαίνει κάθε 3,5 εργάσιμες ημέρες από το παθητικό κάπνισμα.
Τα στοιχεία αυτά δηλώνουν  αναμφιβήτητα  την ανάγκη λήψης μέτρων σε δημόσιους χώρους  για την αποφυγή της έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα  και έτσι επιβάλλονται τα μέτρα από την ΕΕ  για την απαγόρευση του καπνίσματος στα εστιατόρια και τα καφενεία.
Ας σημειωθεί ότι την νομοθεσία αυτή έχουν ακολουθήσει  οι περισσότερες χώρες στην Ευρώπη  με πρώτη εφαρμογή στην Ιρλανδία και τελευταία τη Ρουμανία. Στην Ελλάδα  θα εφαρμοσθεί η νομοθεσία από την 1η Ιουλίου και φαντάζομαι ότι μεγάλη μερίδα των Ελλήνων καπνιστών θα συμμορφωθεί αλλά και θα βοηθήσει στην εφαρμογή των μέτρων. Ας λεχθεί ότι το ίδιο έγινε και στην Ιρλανδία και στη γειτονική μας Ιταλία όπου οι καπνιστές παρά την αρχική αντίδραση υποστήριξαν και υποστηρίζουν το μέτρο ως χρήσιμο και απαραίτητο καταλαβαίνοντας το όφελος και το προσωπικό τους και των εργαζομένων.
Ετσι και στην Ελλάδα κάτι που φαίνεται τόσο δύσκολο στην αρχή μπορεί μετά 3-5 έτη  να εκτιμηθεί διαφορετικά . Γεγονός που δείχνει την αλλαγή της αντιμετώπισης του καπνίσματος από τον Ελληνα σε σχέση με  μερικά χρόνια πριν είναι ότι όλο και περισσότεροι  νέα άτομα καπνιστές (ακόμα και κάτω των 30 ετών) ζητούν βοήθεια για τη διακοπή στα Ειδικά Κέντρα Διακοπής Καπνίσματος., κάτι που δεν γινόταν πριν μερικά χρόνια αρα οι καιροί αλλάζουν και φυσικά  η ενημέρωση συνεχίζεται.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ -ΒΟΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

 

Το κάπνισμα πρέπει να αντιμετώπίζεται όχι σαν σταση ζωής αλλά σαν εθισμός. Η εξάρτηση στη νικοτίνη   θεωρείται πλέον  επίσημα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως χρονία νόσος η οποία  χρειάζεται πλέον να αντιμετωπίζεται συστηματικά και με ιατρική βοήθεια παρέμβασης και φαρμακευτική αγωγή.
Σήμερα υπάρχουν δυνατότητες θεραπευτικής παρέμβασης στη διακοπή του καπνίσματος και η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να προσφέρει σημαντική βοήθεια στην ομάδα των καπνιστών, που αδυνατεί να κόψει το κάπνισμα. Η συμβουλευτική παραίνεση και η θεραπευτική παρέμβαση πρέπει να αποτελούν μέλημα και φροντίδα κάθε ιατρού προς τον ασθενή του, έτσι ώστε να μειωθεί η έκταση της καπνιστικής συνήθειας και το μέγεθος της παγκόσμιας «επιδημίας» που προκαλεί το κάπνισμα. Η λειτουργία των Ειδικών Κέντρων Διακοπής Καπνίσματος μπορεί να βοηθήσει ακόμη περισσότερο στο στόχο αυτό.
Ποια διαδικασία ακολουθείται στο Ειδικό  Ιατρείο
Τα Ειδικά Ιατρεία λειτουργούν με προγραμματισμένα ραντεβού. και λειτουργούν πλέον σε όλη την  Ελλάδα.
Τα τελευταία χρόνια η 9ετής εμπειρία του Ειδικού Ιατρείου Διακοπής Καπνίσματος της Μονάδα Νοσημάτων Θώρακος της Ιατρικής Σχολής  του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Ευγενίδειο θεραπευτήριο , που λειτουργεί από το 2000 ως πρώτο ειδικό τμήμα στην Αθήνα είναι ιδιαίτερα επιτυχής.   .Σύμφωνα με στοιχεία η δαικοπή καπνίσματος είναι πλέον εφικτή στο 75-80  % των συμμετεχόντων  στα ειδικά προγράμματα, δηλαδή  περίπου 3 στα 4 άτομα καπνιστές  κατάφεραν να διακόψουν το κάπνισμα Τα ποσοστά  αυτά είναι πολύ σημαντικά  εφόσον είναι γνωστό ότι η προσπάθεια για διακοπή χωρίς ιατρική βοήθεια φτάνει μόλις το 3% όσων προσπαθούν μόνοι τους..
Τα Ειδικά Ιατρεία λειτουργούν με προγραμματισμένα ραντεβού.
Αρχικά γίνεται  μία   ενημέρωση των καπνιστών σχετικά  με τα προβλήματα που προκαλεί το κάπνισμα και για τούς τρόπους βοήθειας για τη διακοπή.
Στη συνέχεια προγραμματίζεται ραντεβού ένταξης όπου  ζητείται  να συμπληρώσουν ειδικά ερωτηματολόγιο αξιολόγησης, των κινήτρων και του βαθμού εξάρτησης
Οι καπνιστές εντάσσονται σε προσωπικά επιλεγόμενο πρόγραμμα βοήθειας και απεξάρτησης από το κάπνισμα και επιλέγεται ειδικά για το κάθε καπνιστή ΑΤΟΜΙΚΑ θεραπεία που διαρκεί 2-3 μήνες πάντα με ιατρική  παρακολόυθηση  και ψυχολογική υποστήριξη.
Ο καπνιστής δεσμεύεται να σταματήσει το κάπνισμα σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία στόχο (ημερομηνία διακοπής καπνίσματος), που συνήθως τίθεται εντός 1-2 εβδομάδων από την ένταξή του στο πρόγραμμα
Η ενθάρρυνση και επιβράβευση της προσπάθειας όπως και η συζήτηση των ατομικών δυσκολιών αποτελούν  μέρος αυτών των  προγραμμάτων θεραπευτικής παρέμβασης με στόχο τη βοήθεια του καπνιστή.
Τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται είναι θεραπείες που προτείνονται ως πρώτης επιλογής φαρμακευτική αγωγή από όλες τις διεθνείς οδηγίες και είναι διαθέσιμα στη χώρα μας. Η αγωγή αυτή είναι εγκεκριμένη από τον ΕΟΦ.
Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει φάρμακα όπως τα υποκατάστατα νικοτίνης , τη βουπροπιόνη και πλέον πρόσφατα τη βαρενικλίνη. Τα φάρμακα αυτά   ελέγχουν  τη διάθεση για κάπνισμα ενώ μειώνουν  συγχρόνως τα συμπτώματα στέρησης.
Σημαντικό επίσης είναι ότι τα τελευταία έτη η χορήγηση της φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να γίνει και σε ομάδες καπνιστών με χρόνια νοσήματα όπως είναι οι καρδιοπάθειες και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια αλλά και σε καπνιστές με ψυχικά νοσήματα με σημαντικά ποσοστά επιτυχίας εφ ’όσον υπάρχει απαραίτητα η σωστή ιατρική παρακολούθηση.

Ας τονισθεί  ότι  απαραίτητος και σημαντικός παράγοντας επιτυχίας της διακοπής του καπνίσματος  είναι η προσωπική βούληση και θέληση του καπνιστή

Τηλέφωνα επικοινωνίας  
210 7293407     Ειδικο Ιατρείο Διακοπής Καπνίσματος Ευγενίδειο Θεραπευτήτριο
8008018080  τηλεφωνική γραμμή ενημέρωσης για όλα τα Ειδικά Ιατρεία

10 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ
ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ

Αποφάσισε ότι πράγματι θέλεις να κόψεις το τσιγάρο
Μη φοβάσαι την αποτυχία (ο φόβος είναι αναμενόμενος μετα τόσα χρόνια εξάρτησης στη νικοτίνη )
Ορισε ημερομηνία διακοπής (αν γίνεται επέλεξε ημερομηνία που να σημαίνει κάτι για σένα)
Μετακίνησε το πρώτο πρωινό τσιγάρο έστω και 10-20  λεπτά μετά το πρωινό ξύπνημα καθημερινά (προσπάθησε ό χρόνος να ξεπεράσει 1-2 ώρες )
Μείωσε τον αριθμό των τσιγάρων σου (κατά 2-3 αρχικά καθημερινά)
Οταν έρχεται η επιθυμία για κάπνισμα ανέβαλε για αργότερα έστω και μερικά λεπτά να ανάψεις  τσιγάρο.(Η επιθυμία κρατά συνήθως 2-3 λεπτά)
Δύσκόλεψε τη διαδικασία ανέυρεσης των τσιγάρων σου ( Κράτα τα τσιγάρα κάπου που να μην είναι σε πρώτη θέα., )
Προσπάθησε να αλλάξεις μερικές από τις συνήθειες σου που έχεις συνδέσει με το Κάπνισμα (πχ. άλλο ρόφημα, άλλη διαδρομή)
Κάπνισε με το άλλο χέρι.
ΣΚΕΨΟΥ ΟΤΙ ΘΕΛΕΙΣ ΝΑ ΠΕΤΥΧΕΙΣ ΕΝΑ ΚΑΛΟ ΣΤΟΧΟ ΓΙΑ ΣΕΝΑ ΚΑΙ ΜΠΟΡΕΙΣ ΕΦ’ΟΣΟΝ ΤΟ ΑΠΟΦΑΣΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΣΜΕΥΤΕΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ.

Τα οφέλη της διακοπής του καπνίσματος
Η διακοπή του καπνίσματος μπορεί πραγματικά να προσφέρει σημαντικά οφέλη στην υγεία, τόσο άμεσα όσο και μακροπρόθεσμα Η φυσική κατάσταση, μετά τη διακοπή του καπνίσματος, θα αρχίσει να βελτιώνεται σχεδόν αμέσως μόλις ο καπνιστής σβήσει το τελευταίο τσιγάρο. Μελέτες έχουν δείξει πως:
Μετά από 2 ώρες η νικοτίνη αρχίζει να απομακρύνεται από τον οργανισμό
Μετά από 6 ώρες η παροδική αύξηση της καρδιακής συχνότητας και της αρτηριακής πίεσης που προκαλείται από την νικοτίνη αρχίζουν να επανέρχονται στις αρχικές τιμές.
Μετά από 12 ώρες το τοξικό μονοξείδιο του άνθρακα που προέρχεται από τον καπνό αποβάλλεται από τον οργανισμό.
Μετά από 2 ημέρες η αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης βελτιώνονται
Εντός 2-12 εβδομάδων η κυκλοφορία του αίματος βελτιώνεται, ενώ το τρέξιμο και το βάδισμα γίνονται ευκολότερα
Μετά από 3-9 μήνες, ο βήχας, ο συριγμός και τα αναπνευστικά προβλήματα μειώνονται και η κατάσταση των πνευμόνων βελτιώνεται
Εντός 5 ετών ο κίνδυνος για καρδιακό επεισόδιο μειώνεται στο μισό
Μετά από 10 έτη ο κίνδυνος για καρκίνο του πνεύμονα μειώνεται στο μισό και ο κίνδυνος για καρδιακό επεισόδιο εξισώνεται  με εκείνον κάποιου που δεν έχει καπνίσει ποτέ

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΣΤΕΡΗΣΗΣ
Τα συμπτώματα στέρησης που συνοδεύουν τη διακοπή του καπνίσματος είναι κυρίως
έντονη ανησυχία,
κακή διάθεση,
εκνευρισμός,
αυξημένο αίσθημα πείνας
δυσκοιλιότητα,
Τα  συμπτώματα αυτά  συνήθως διαρκούν από μια εβδομάδα έως ένα μήνα και υποχωρούν σταδιακά.

 

 

Xριστίνα Γκράτζιου
Πνευμονολόγος,

Αναπληρώτρια Καθ/τρια
Διευθ/τρια  Ειδικού Κέντρου Διακοπής Καπνίσματος
Μονάδα Νοσημάτων Θώρακος Κλινική Εντατικής Θεραπείας
Ιατρική Σχολή , Παν/μιο Αθηνών,
Ευγενίδειο  Θεραπευτήριο

Συντονίστρια Ομάδας Διακοπής Καπνίσματος Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας
Πρώην Μέλος του ΔΣ της Ευρωπαικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ERS)
Μέλος της Επιτροπής Πρόληψης Καπνίσματος της Ευρωπαικής Πνευμονολογικής Εταιρείας
Μέλος της Ομάδας Για τις Θεραπευτικές Οδηγίες Για τη Διακοπή Καπνίσματος
ΜΕΛΟΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
– Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρίας
– Ελληνικής Βρογχολογικής Εταιρίας
– European Respiratory Society (ERS)
– American Thoracic Society (ATS)
– British Thoracic Society (BTS)
– European Academy of Allergology and Clinical      
Immunology   (EAACI)

#########