Πρόληψη και διατροφή στον καρκίνο του προστάτη
Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί ένα πολύ σοβαρό ιατρικό πρόβλημα από τη στιγμή που τουλάχιστον 2,6 εκατομμύρια ασθενείς με καρκίνο του προστάτη διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο στην Ευρώπη. Είναι ο πιο συχνός καρκίνος στον άνδρα και βρίσκεται στην ίδια συχνότητα με τον καρκίνο του μαστού στις γυναίκες.
Ο καρκίνος του προστάτη είναι μια μορφή καρκίνου που αναπτύσσεται στον προστάτη, έναν αδένα του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Οι περισσότερες μορφές του αναπτύσσονται αργά παρά ταύτα υπάρχουν και περιπτώσεις πιο επιθετικών καρκίνων του προστάτη. Τα καρκινικά κύτταρα του αδένα μεθίστανται και σε άλλες περιοχές του σώματος, ιδιαίτερα σε εκείνες των οστών και των λεμφαδένων ενώ μπορεί να προκαλέσει πόνο, δυσκολία στην ούρηση, προβλήματα κατά τη σεξουαλική επαφή ή και στυτική δυσλειτουργία συνήθως όμως σε προχωρημένα στάδια.
Πρόληψη και διατροφή
Υπάρχει σημαντική σχέση ανάμεσα στον τρόπο ζωής και διατροφής με την πρόληψη του καρκίνου. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη, ανάπτυξη ή και εξέλιξη του καρκίνου του προστάτη.
Τα χαμηλότερα ποσοστά καρκίνου του προστάτη διαπιστώθηκαν στην Ασία ενώ τα υψηλότερα στις ΗΠΑ, Δυτ. Ευρώπη και Αυστραλία. Επίσης οι στατιστικές μελέτες έδειξαν πως η δεύτερη γενιά μεταναστών από την Ιαπωνία στην Αμερική έχει τουλάχιστον 9 φορές περισσότερες πιθανότητες ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη. (Shimizw et al, Urology, 1991). Οι διαφορές στις διατροφικές συνήθειες αλλά και στον τρόπο ζωής μεταξύ των γεωγραφικών αυτών περιοχών δείχνουν τη μεγάλη συσχέτιση καρκίνου του προστάτη και μεγάλης καταναλώσεως λίπους, κόκκινου κρέατος και γαλακτοκομικών.
– Η κατανάλωση ψαριών φαίνεται να μειώνει τους θανάτους από τον καρκίνο του προστάτη όχι όμως και τη μείωση της εμφάνισής του, ενώ τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα δεν μπορούν να αποτρέψουν τον καρκίνο του προστάτη. Όσον αφορά τα συμπληρώματα βιταμινών δεν υπάρχουν ενδείξεις πως επηρεάζουν την επικινδυνότητα αναπτύξεως του καρκίνου.
– Τα ωμέγα 6 λιπαρά οξέα που περιέχονται στην ολική κατανάλωση λίπους θεωρούνται πιο σημαντικά όσον αφορά την ανάπτυξη του καρκίνου του προστάτη όπως είναι το λινολενικό οξύ που βρίσκεται στο γάλα και το κρέας, ενώ οι μελέτες δείχνουν τη θετική συσχέτιση του λινολενικού οξέος, σε πειράματα που έχουν διενεργηθεί, με την απελευθέρωση της νευροτενσίνης, ένα πεπτίδιο το οποίο προάγει την καρκινογένεση.
– Το σελήνιο επίσης ως ιχνοστοιχείο, μη μεταλλικό, αποτελεί σημαντικό συστατικό των αντιοξειδωτικών ενζύμων. Επιδρά ενισχύωντας τη δράση της υπεροξειδάσης, της γλουταθειόνης καθώς και της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος. Προκαλεί εκτροπή του μεταβολισμού των καρκινικών κυττάρων με την αναστολή της G1 φάσεως του κυτταρικού κύκλου. Η πιο ενδιαφέρουσα επιδημιολογική εργασία διενεργήθηκε από τον Clark, (Br J Urol, 1998), όπου σε μια ομάδα 1.312 ασθενών που έλαβε σελήνιο διαπιστώθηκε πως η νοσηρότητα από καρκίνο του προστάτη μειώθηκε κατά τα 2/3.
– Η λυκοπένη βρίσκεται κατά κύριο λόγο στην τομάτα η οποία και αναστέλλει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων, (Levg J, Nutr. Cancer, 1995), επιδρώντας στον παθογεννετικό μηχανισμό των καρκινικών κυττάρων .(Sigounas et al. Nutr. Cancer, 1997)
Πρέπει, λοιπόν, να επισημανθεί η ευεργετική επίδραση της αυξημένης πρόσληψης της λυκοπένης, του σεληνίου, της βιταμίνης Ε και των αντιοξειδωτικών σε αντίθεση με την αρνητική επίδραση του κρέατος και των γαλακτοκομικών. Επίσης μελέτες που έγιναν σε πειραματόζωα έδειξαν ότι η περιορισμένη πρόσληψη θερμίδων μείωσε σε ποσοστό έως και 40% την επίπτωση της ανάπτυξης του καρκίνου σε αυτά. (Albanes D. Total cal. Body weight and tumor incidence in mice. Cancer Res. 1987)
Τέλος η Αμερικάνικη καθώς και η Καναδική ένωση διαιτολόγων διαπίστωσε τη μειωμένη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη στους χορτοφάγους.
Πρόληψη και φαρμακευτικά σκευάσματα
Είναι γνωστό πως ο προστάτης αδένας χαρακτηρίζεται ως ένα ορμονοεξαρτώμενο όργανο. Έτσι, λοιπόν, από πρόσφατες μελέτες, που έχουν διενεργηθεί, δύο κατηγορίες φαρμάκων που εμποδίζουν τη μετατροπή της τεστοστερόνης (ανδρική ορμόνη) σε διυδροτεστοστερόνη, στον προστάτη αδένα, όπως είναι η φιναστερίδη και η ντουταστερίδη υπόσχονται πιθανώς θετικά αποτελέσματα στο μέλλον όσον αφορά την πρωτογενή πρόληψη του καρκίνου του προστάτη. Επί παραδείγματι έχουν παρουσιασθεί εργασίες που δείχνουν πως η φιναστερίδη μειώνει τη συχνότητα εμφάνισης του καρκίνου κατά 30%.
Πρόληψη και εκσπερμάτιση
Έχουν γίνει πολλές αναφορές κι έχουν παρουσιασθεί αρκετές μελέτες στη σχέση που μπορεί να έχει η εκσπερμάτιση με τον καρκίνο του προστάτη. Αν δηλαδή η συχνότητα των εκσπερματίσεων προφυλάσσει ή αυξάνει την πιθανότητα αναπτύξεως καρκινώματος. Επίσης έχουν παρουσιασθεί πολλές εργασίες και στη σχέση που θα μπορούσε να υπάρχει ανάμεσα στη συχνή αλλαγή συντρόφων με τον καρκίνο του προστάτη. Τελικά τα αποτελέσματα όλων αυτών των ερευνών κατέληξαν πως δε σχετίζονται τα προαναφερθέντα με τον αυξημένο κίνδυνο αναπτύξεως καρκίνου στον προστάτη.
Γράφει ο Dr. Πέτρος Θάνος Χειρουργός Ουρολόγος Ανδρολόγος
