Η Οστεοπαθητική είναι μια σύγχρονη επιστήμη που έχει ως αντικείμενο τη μελέτη των δυναμικών επιρροών και τη θεραπεία παρεκκλίσεων στο σώμα, εφαρμόζοντας κυρίως τις αρχές της κινησιολογίας και εμβιομηχανικής σε συνδυασμό με τις δικές της αρχές. Εφαρμόζει σχεδόν αποκλειστικά κινησιοθεραπευτικές μεθόδους με την ευρεία έννοια του όρου, ενώ πολλές από τις τεχνικές και τους χειρισμούς που χρησιμοποιεί έχουν θέσει τα θεμέλια για την ανάπτυξη του Manual Therapy σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αν και η λέξη Οστεοπαθητική είναι ελληνική, η επιστήμη αυτή έχει τις ρίζες της στις Η.Π.Α του 1870. Ένας ιατρός, ο Andrew Taylor Still, θεωρούσε τις μεθόδους της ιατρικής της εποχής του ακατάλληλες και σε πολλές περιπτώσεις επικίνδυνες για την υγεία του ασθενούς.
Υποστήριζε ότι η σωστή λειτουργία του σώματος εξαρτάται από την επαρκή τροφοδοσία αίματος σε όλα τα μέρη του και ότι όταν αυτή υπονομεύεται, προκαλούνται αλυσιδωτές αντιδράσεις που σταδιακά καταλήγουν στην εμφάνιση παθολογικών καταστάσεων. Έδωσε έμφαση στην ομαλή λειτουργία και τη δομική ακεραιότητα του μυοσκελετικού συστήματος και ιδιαίτερα της σπονδυλικής στήλης, αναγνωρίζοντας την τελευταία ως το πιο σημαντικό μέρος του συνόλου. Διατύπωσε τις θεωρίες του σε βιβλία, ονομάζοντας τη νέα αυτή επιστήμη Οστεοπαθητική.
Καθώς οι επιστήμες της υγείας εξειδικεύονταν ολοένα και περισσότερο και οι εξελίξεις στην ιατρική οδηγούσαν στη σταδιακή βελτίωση της φαρμακολογίας και την καθιέρωση νέων κλάδων, η Οστεοπαθητική εστίασε τη δράση της στο μυοσκελετικό σύστημα, ενσωματώνοντας τις καινούργιες αυτές γνώσεις.
Η ΤΟΠΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
Από τη φύση της, η Οστεοπαθητική δεν μπορεί να ασχοληθεί άμεσα με θέματα μετεγχειρητικής αποθεραπείας ή αποκατάστασης σοβαρών ατυχημάτων ή νευρολογικών παθήσεων. Επικεντρώνεται στις διαταράξεις της μηχανικής ισορροπίας του μυοσκελετικού συστήματος, αναγνωρίζοντας ωστόσο τις τυχόν επιδράσεις παλαιών τραυμάτων πάνω στο σώμα. Κεντρική ιδέα της Οστεοπαθητικής είναι ότι η δομή και η λειτουργία του ανθρώπινου σώματος αποτελούν αλληλένδετα στοιχεία, με συνέπεια η διαταραχή του ενός να επηρεάζει και το άλλο.
Ήδη από τη δεκαετία του 1940, η Οστεοπαθητική έχει αποδείξει την ύπαρξη της Τοπικής Δυσλειτουργίας (somatic dysfunction), μιας κινητικής δυσλειτουργίας σε αρθρικό επίπεδο με συνοδό υπερευαισθησία όλων των περιβαλλόντων μαλακών ιστών. Εκτενείς έρευνες οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η αρθρική δυσλειτουργία μιας σπονδυλικής αποφυσιακής άρθρωσης (facet), η οποία μπορεί να ανιχνευθεί με λεπτομερή ψηλάφηση, μπορεί μακροπρόθεσμα να οδηγήσει το τοπικό δίκτυο του συμπαθητικού νευρικού συστήματος σε υπερδιέγερση, με επιπτώσεις ακόμη και στα αντίστοιχα σπλάχνα. Η τοπική δυσλειτουργία είναι αναστρέψιμη μη παθολογική κατάσταση, στην οποία δεν εμφανίζονται μικροκυτταρικές αλλοιώσεις.
Η εξέταση τοπικών δυσλειτουργιών μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση και των πιο μικρών παρεκκλίσεων από την υγιή λειτουργία του μυοσκελετικού συστήματος, πολύ πριν εμφανιστούν συμπτώματα όχλησης ή πόνου.
Η Οστεοπαθητική αποσκοπεί στην επαναφορά του σωστού κινητικού προτύπου, δίνοντας έμφαση στην ασφάλεια του ασθενούς. Δεν αντιτίθεται στη χρήση χημικών φαρμάκων, όπως είναι τα αντιφλεγμονώδη, αλλά συχνά περιορίζει την ανάγκη λήψης αυτών. Δεν συνιστά εναλλακτική αντιμετώπιση της συμβατικής ιατρικής, αλλά μια συμπληρωματική επιστημονική μέθοδο που επεκτείνει τις δυνατότητες αντιμετώπισης δυσλειτουργιών και πόνου.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Οστεοπαθητικής (European Federation of Osteopaths) ελέγχει την επιστημονική επάρκεια των πτυχιούχων οστεοπαθητικών, διατηρώντας στενές επαφές με τους συνδέσμους που η ίδια αναγνωρίζει σε κάθε χώρα.
Τα προγράμματα σπουδών που πιστοποιούνται από την Ομοσπονδία είναι πανεπιστημιακού επιπέδου και είτε απευθύνονται σε ιατρούς και φυσικοθεραπευτές, με 1700 ώρες διδασκαλίας είτε σε απόφοιτους λυκείου, με 5000 ώρες διδασκαλίας.
Τέτοιες πανεπιστημιακές σχολές λειτουργούν με επιτυχία στη Γαλλία (7 σχολές), Ιταλία (6), Μεγάλη Βρετανία (3), Ισπανία (2), Βέλγιο(2), Αυστρία, Πορτογαλία, Γερμανία και Ελβετία.
Στη Μεγάλη Βρετανία, η Οστεοπαθητική είναι το μοναδικό επάγγελμα συμπληρωματικών θεραπειών (complementary medicine) που διαθέτει κρατικά αναγνωρισμένο πτυχίο και κρατικό έλεγχο του επαγγέλματος και του μητρώου των μελών, ενώ στη Γαλλία, την Ελβετία και το Βέλγιο η Οστεοπαθητική αναγνωρίζεται με νομική στήριξη.
Στις Η.Π.Α., η Οστεοπαθητική διδάσκεται σε 22 πανεπιστήμια, ενώ στην Αυστραλία σε 3 και στον Καναδά σε άλλα 2. Και στις τρεις, η Οστεοπαθητική είναι πλήρως κατοχυρωμένη νομικά
Η ΟΣΤΕΟΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Στη χώρα μας, η Οστεοπαθητική δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη και δεν έχει ακόμα θεσμοθετηθεί αρμόδιος ελεγκτικός φορέαςΚατά συνέπεια υπάρχουν αρκετοί παραπληροφορημένοι θεραπευτές δίχως επαρκή εκπαίδευση που χρησιμοποιούν τον τίτλο του οστεοπαθητικού. Το φυσικό επακόλουθο είναι η παρανόηση της Οστεοπαθητικής και η παραπλάνηση του κοινού, ενώ βέβαια οι νοθευμένες θεραπευτικές μέθοδοι καταλήγουν αναποτελεσματικές έως και επικίνδυνες.
Προς εξισορρόπηση αυτής της κατάστασης, ιδρύθηκε το 1992 ο Σύνδεσμος Ελλήνων Οστεοπαθητικών, με σκοπό την περιφρούρηση του επαγγέλματος. Ο Σύνδεσμος αναγνωρίζει αποκλειστικά τα πλέον έγκυρα πτυχία, προσβλέποντας στη σωστή αντιπροσώπευση και την προάσπιση της Οστεοπαθητικής, όσο και στην εγγύηση της ποιότητας της θεραπείας των ασθενών, συνεργάζεται δε στενά και με την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Οστεοπαθητικών.
Βαγγέλης Σκοτινιώτης
Τελειόφοιτος Φυσικοθεραπείας στο Τ.Ε.Ι. Αθηνών και Οστεοπαθητικής στο British School of Osteopathy του Λονδίνου, από όπου αποφοίτησε το 1993.
Έχει εργαστεί ως επιμελητής της κλινικής της σχολής στο Λονδίνο καθώς και ως συνέταιρος σε ιδιωτικές κλινικές στην Αγγλία και τη Νέα Ζηλανδία.
Από το 1998 εργάζεται ως οστεοπαθητικός στην Ελλάδα, ενώ είναι καθηγητής εφαρμοσμένης ανατομίας στην επαγγελματική σχολή χορού Μοριάνοβα.
Από το 2008 είναι πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Οστεοπαθητικών.
