Ο καρκίνος μαστού χαρακτηρίζεται από την ανεξέλεγκτη αύξηση των καρκινικών κυττάρων στους γαλακτοπαραγωγούς αδένες του μαστού ή στους γαλακτοφόρους πόρους που μεταφέρουν το γάλα προς τις θηλές. Ο καρκίνος μαστού πρώιμου σταδίου αναφέρεται στην περίοδο που ο καρκίνος περιορίζεται μόνο στην περιοχή του μαστού

. Στη συνέχεια ενδέχεται να εξαπλωθεί στους γειτονικούς ιστούς του θωρακικού τοιχώματος (στην οποία περίπτωση, χαρακτηρίζεται ως τοπικά προχωρημένος) ή σε άλλα σημεία του σώματος (οπότε και αναφέρεται ως μεταστατικός καρκίνος μαστού).

 

Επιδημιολογικά  στοιχεία

  • · Παγκοσμίως, ο καρκίνος μαστού αποτελεί το κύριο αίτιο θανάτου από καρκίνο σε γυναίκες1,2 και διαγιγνώσκεται σε περισσότερες από ένα εκατομμύριο γυναίκες ετησίως.1
  • Σε παγκόσμιο επίπεδο2, περισσότερες από 500.000 γυναίκες πεθαίνουν κάθε χρόνο από τη νόσο.

Παράγοντες κινδύνου

Οι πιθανοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

  • · Ηλικία: η πλειοψηφία των περιστατικών καρκίνου μαστού διαγιγνώσκονται σε γυναίκες ηλικίας άνω των 503
  • · Οικογενειακό ή προσωπικό ιστορικό καρκίνου μαστού1
  • · Ιστορικό καλοήθων νοσημάτων του μαστού1
  • · Πρώτη εγκυμοσύνη σε μεγάλη ηλικία1
  • · Μακροχρόνια έκθεση σε ορμόνες, για παράδειγμα λόγω καθυστερημένης εμμηνόπαυσης ή χρήσης θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης μετά την εμμηνόπαυση1
  • · Παράγοντες που αφορούν στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της  εκδήλωσης παχυσαρκίας μετά την εμμηνόπαυση, της έλλειψης φυσικής δραστηριότητας, της αυξημένης κατανάλωσης αλκοόλ1 και της κατανάλωσης μιας πλούσιας σε λιπαρά διατροφής4

Συμπτώματα και σημεία

Ο καρκίνος μαστού πρώιμου σταδίου ενδέχεται συχνά να μη συνοδεύεται από συμπτώματα. Ωστόσο, τα συμπτώματα του καρκίνου μαστού περιλαμβάνουν:

  • Μία σκληρή μάζα που αναπτύσσεται στο μαστό ή τη μασχάλη, η οποία συνήθως είναι ανώδυνη και εμφανίζεται μόνο στη μία πλευρά
  • Μεταβολή στο μέγεθος ή το σχήμα του μαστού
  • Αλλαγές στο δέρμα, όπως εμφάνιση κοιλοτήτων, πτυχών ή ερυθρότητας
  • Αλλαγές στη θηλή, όπως ασυνήθιστες εκκρίσεις ή εμφάνιση εξανθήματος γύρω από την περιοχή της θηλής

Θεραπευτικές επιλογές και πρόγνωση

Οι συνήθεις μέθοδοι θεραπείας του καρκίνου μαστού περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία και βιολογικές/στοχευμένες θεραπείες. Οι εν λόγω θεραπείες μπορεί να εφαρμοσθούν μεμονωμένα ή σε συνδυασμό, ανάλογα με το στάδιο της νόσου.

 

  • Χειρουργική επέμβαση (αφαίρεση του κακοήθους όγκου ή τμήματος του μαστού ή όλου του μαστού): Αποτελεί την κύρια θεραπευτική προσέγγιση για τις ασθενείς που ο καρκίνος τους δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος και μπορεί να εφαρμοστεί σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία.
  • Ακτινοθεραπεία: Η θεραπεία με τη χρήση ακτινοβολίας χρησιμοποιείται συχνά σε συνδυασμό με τη χειρουργική επέμβαση και τη χημειοθεραπεία, με σκοπό τη μείωση των πιθανοτήτων επανεμφάνισης του καρκίνου. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί μετά τη χειρουργική επέμβαση (συμπληρωματική ακτινοθεραπεία), αλλά και πριν από αυτή (εισαγωγική ακτινοθεραπεία), με σκοπό τη συρρίκνωση του όγκου και κατ’ επέκταση τη βελτίωση του αποτελέσματος μετά την επέμβαση. Τέλος, η ακτινοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με προχωρημένο μεταστατικό καρκίνο. Σε αυτή την περίπτωση ο ρόλος της περιορίζεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της ασθενούς.
  • Χημειοθεραπεία: Η χημειοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί είτε πριν από τη χειρουργική επέμβαση (στοχεύοντας σε απαραίτητη μείωση του μεγέθους του όγκου πριν την επέμβαση) είτε μετά από τη χειρουργική επέμβαση (για να μειώσει τις πιθανότητες επανεμφάνισης του καρκίνου). Όταν ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε άλλα μέρη του σώματος, η χημειοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο των συμπτωμάτων, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την παράταση της επιβίωσης για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο διάστημα. Τα χημειοθεραπευτικά σκευάσματα χορηγούνται είτε ενδοφλεβίως (κατευθείαν στο αίμα) είτε από το στόμα.
  • Ορμονική θεραπεία: Φάρμακα που σταματούν ή παρεμποδίζουν τις δράσεις των ορμονών (όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη) χρησιμοποιούνται συχνά για τη θεραπεία συγκεκριμένων ασθενών με καρκίνο μαστού.
  • Βιολογική θεραπεία: Μια σχετικά νέα προσέγγιση στη θεραπεία του καρκίνου, οι βιολογικές θεραπείες (που ονομάζονται επίσης και στοχευμένες θεραπείες) αλληλεπιδρούν μεταξύ άλλων και με το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού, ώστε να περιοριστεί η ανάπτυξη και η εξάπλωση του καρκίνου μέσω της ρύθμισης ειδικών μοριακών και κυτταρικών διαδικασιών που εμπλέκονται στην ανάπτυξη και την εξέλιξη του όγκου. Οι βιολογικές θεραπείες περιλαμβάνουν μονοκλωνικά αντισώματα, εμβόλια και γονιδιακές θεραπείες. Μπορούν δυνητικά να είναι πιο αποτελεσματικές από άλλες μορφές θεραπείας (όπως η χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία) και λιγότερο τοξικές για τα υγιή κύτταρα5, καθώς στοχεύουν ειδικούς «μηχανισμούς» που εμπλέκονται στην καρκινογένεση. Υπάρχουν διάφορα είδη βιολογικής θεραπείας για τη θεραπεία του καρκίνου μαστού και χορηγούνται είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες σε προχωρημένα στάδια της νόσου.

 

Βιβλιογραφία

1.      Garcia M et al. Global Cancer Facts & Figures. Atlanta, GA: American Cancer Society, 2007.

2.      WHO Cancer Factsheet N°297 – updated July 2008. Last accessed 19 March 2010 at http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs297/en/index.html.

3.      National Cancer Institute. Breast Cancer Fact Sheet. Last accessed 19 March 2010 at http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/estimating-breast-cancer-risk.

4. Chlebowski RT et al. J Natl Cancer Inst 2006; 98 24): 1767–1776.

5.      National Cancer Institute. Targeted cancer therapies. Last accessed May 2010 at http://www.cancer.gov/cancertopics/factsheet/Therapy/targeted

#########