Οι περισσότεροι από εσάς ίσως έχετε ακούσει, ή γνωρίζετε ότι η νόσος Πάρκινσον είναι μια εξελικτική και εκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου, που δημιουργεί κινητικές διαταραχές, οι οποίες προκαλούνται από ανωμαλία ορισμένων χημικών αγγελιοφόρων – νευροδιαβιβαστών.
Ο κύριος νευροδιαβιβαστής που διαταράσσεται στη νόσο Πάρκινσον είναι η ντοπαμίνη, η οποία είναι υπεύθυνη για την εκτέλεση και τον έλεγχο των κινήσεων του σώματός μας.
Η έλλειψη της ντοπαμίνης δημιουργεί τα συμπτώματα και σημεία της νόσου που είναι :
- η βραδύτητα των κινήσεων
- η μυϊκή δυσκαμψία
- ο τρόμος ηρεμίας (τρέμουλο) κυρίως ενός άνω άκρου
- η διαταραχή της σωστής στάσης και ισορροπίας του σώματος
ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ
Έρευνες έχουν δείξει ότι η συστηματική άσκηση είναι ευεργετική για τους ανθρώπους με Πάρκινσον. Η άσκηση μπορεί να μειώσει τα προβλήματα που προκαλεί η ασθένεια, όπως η ακαμψία των μυών, και η βραδύτητα των κινήσεων, και να βελτιώσει την κινητικότητα των αρθρώσεων, τη σωστή στάση του σώματος και την ισορροπία. Επίσης βοηθάει τους ασθενείς να ανταπεξέλθουν στα προβλήματα της βάδισης. Μπορεί να μην αναστέλλει την εξέλιξη της νόσου, βελτιώνει όμως την ποιότητα της ζωής, και το επίπεδο της φυσικής κατάστασης. Έχει ευεργετική επίδραση στον εγκέφαλο, μειώνοντας τα συμπτώματα του άγχους και της κατάθλιψης. Δημιουργεί μια αίσθηση ευεξίας, χαλάρωσης, εσωτερικής πληρότητας, ισορροπίας και αυτοπεποίθησης, με αποτέλεσμα να βελτιώνει τη γενική μας διάθεση.
ΣΚΟΠΟΙ – ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ
Ένα πρόγραμμα γυμναστικής, για τη νόσο Πάρκινσον, θα πρέπει να έχει τους εξής θεραπευτικούς σκοπούς :
Να μπορεί ο ασθενής να εκτελεί με ασφάλεια και ανεξαρτησία διάφορες καθημερινές δραστηριότητες, όπως ο έλεγχος και η μετακίνηση του σώματός του σε διάφορες θέσεις (όρθια, καθιστή, πρηνή, ύπτια κ.λ.π.)
Nα μπορεί να πιάνει και να κρατάει με ασφάλεια διάφορα αντικείμενα
Να βελτιώσει τη στάση του σώματός του
Να βελτιώσει την ισορροπία του
Να βελτιώσει το βηματισμό του
Να βελτιώσει τη φυσική του κατάσταση
Να αποτρέψει τα πεσίματα και τα ατυχήματα λόγω κακής στάσης και ισορροπίας
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ
Για την εκπόνηση ενός προγράμματος γυμναστικής, είναι απαραίτητη η συνεργασία του γυμναστή με τον νευρολόγο και τον φυσικοθεραπευτή. Ο καθένας απ’ αυτούς, από τη δική του επιστημονική πλευρά, μπορεί να δώσει τις κατάλληλες οδηγίες και κατευθύνσεις, έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι το καλύτερο δυνατό. Λαμβάνουμε υπ’ όψιν το ιατρικό ιστορικό του κάθε ασθενή, το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η ασθένειά του, τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στις καθημερινές του δραστηριότητες, τη φυσική του κατάσταση, καθώς και τις προσωπικές του επιθυμίες όσον αφορά στη βελτίωση κάποιων συγκεκριμένων ικανοτήτων – δραστηριοτήτων οι οποίες μπορεί να είναι σημαντικές για τον ίδιο.
Το πρόγραμμα γυμναστικής θα πρέπει να περιλαμβάνει προθέρμανση με κάποιο είδος αεροβικής άσκησης, διατάσεις οι οποίες είναι απαραίτητες για την διατήρηση της ευλυγισίας των μυών και την ευκαμψία των αρθρώσεων, ασκήσεις ισορροπίας και ιδιοδεκτικότητας, ασκήσεις ενδυνάμωσης των μυών, καθώς και ασκήσεις χαλάρωσης προκειμένου ο ασκούμενος να επανέλθει στην πρωταρχική του, φυσιολογική κατάσταση.
Το πρόγραμμα γυμναστικής πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν συχνότερα και αν είναι δυνατόν καθημερινά.
Η διάρκεια του προγράμματος πρέπει να είναι περίπου μία ώρα, ανάλογα και με τη φυσική κατάσταση του ασθενή.
Η καλύτερη ώρα για γυμναστική είναι εκείνη κατά την οποία ο ασθενής αισθάνεται ξεκούραστος και παράλληλα, τα φάρμακα που παίρνει για τη νόσο Πάρκινσον, έχουν την καλύτερη δράση πάνω στα συμπτώματα της νόσου.
Αν κατά τη διάρκεια της προπόνησης αισθανθούμε οποιαδήποτε σοβαρή ενόχληση ή πόνο, σταματάμε τη γυμναστική.
Φροντίζουμε ώστε η ενδυμασία μας να είναι άνετη.
Πριν τη γυμναστική, πρέπει να έχουν περάσει 2 ½ – 3 ώρες από το τελευταίο μεγάλο γεύμα του ασθενή. Μετά τη γυμναστική καλό είναι να περάσει ½ – 1 ώρα πριν το επόμενο γεύμα.
Επίσης είναι πολύ σημαντικό ανά τακτά χρονικά διαστήματα (κάθε έναν ή δύο μήνες), να γίνεται αναπροσαρμογή του προγράμματος γυμναστικής, έτσι ώστε να υπάρχει προοδευτική αύξηση της δυσκολίας των ασκήσεων.
Παρακάτω παρουσιάζεται επιγραμματικά ένα πρόγραμμα γυμναστικής για ασθενείς με Πάρκινσον :
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΠΑΡΚΙΝΣΟΝ
Το πρόγραμμα γυμναστικής χωρίζεται σε τρία βασικά μέρη:
- Προθέρμανση
- Κύριο μέρος
- Αποθεραπεία
ΠΡΟΘΕΡΜΑΝΣΗ
- 10 λεπτά αεροβική άσκηση (περπάτημα, χαλαρό τρέξιμο, ποδήλατο κ.λ.π.)
- Ασκήσεις ευλυγισίας και κινητικότητας
- Διατάσεις για όλες τις βασικές μυϊκές ομάδες (αυχένας, ώμοι, χέρια, κορμός, πόδια)
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
- Ασκήσεις ισορροπίας και ιδιοδεκτικότητας
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης για τους κοιλιακούς και τους ραχιαίους
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης για το θώρακα και την πλάτη
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης για τους ώμους και τα χέρια
- Ασκήσεις ενδυνάμωσης για τα πόδια
ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
- 5 – 10 λεπτά αεροβική άσκηση
- Διατάσεις για όλες τις βασικές μυϊκές ομάδες (αυχένας, ώμοι, χέρια, κορμός, πόδια)
- Ελαφριές μαλάξεις στις μεγάλες μυϊκές ομάδες και ασκήσεις χαλάρωσης
Ανακεφαλαιώνοντας, αξίζει να αναφέρουμε ότι η φυσική άσκηση, είναι μια συμπληρωματική θεραπεία για τη νόσο Πάρκινσον, που προσφέρει πολλά οφέλη, και έχει ευεργετικά αποτελέσματα, τόσο στην σωματική, όσο και στην ψυχική κατάσταση του ασθενή. Ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα γυμναστικής, με τη συνεργασία του γυμναστή, του νευρολόγου και του φυσικοθεραπευτή που είναι εξειδικευμένοι στη νόσο Πάρκινσον, μπορεί να αποτελέσει ένα επιπλέον φάρμακο για τη νόσο, και να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής.
Πίκουλας Ιωάννης
Γυμναστής, Εναλλακτικός θεραπευτής – Μασέρ
