Η έκθεση σε αλλεργιογόνα μέσα στο σπίτι, ήδη από την παιδική ηλικία, αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη αλλεργικής ρινίτιδας , επιπεφυκίτιδας και άσθματος,. Τα συνηθέστερα αλλεργιογόνα μέσα σε κάθε σπίτι ή σε οποιοδήποτε κλειστό χώρο είναι τα ακάρεα. Περιέχονται σε μεγάλη ποσότητα στη σκόνη, ειδικά σε κλειστούς χώρους που δεν καθαρίζονται και δεν αερίζονται επαρκώς.
Τα ακάρεα είναι μικροσκοπικοί οργανισμοί(μεγέθους ως τρία δέκατα του χιλιοστού περίπου) και φυσικά είναι αόρατα στα μάτια μας. Τρέφονται με τα νεκρά κύτταρα του δέρματός μας. Εξαρτώνται απόλυτα από την υγρασία του περιβάλλοντος και η άριστη θερμοκρασία για την ανάπτυξή τους είναι 25-30 C. Γι αυτό και οι πληθυσμοί τους αυξάνονται πολύ ειδικά προς το τέλος της άνοιξης και στις αρχές του φθινοπώρου.

Υπάρχουν σε όλα τα σπίτια και τους κλειστούς χώρους γενικά, όπως μεγάλα γραφεία, αποθήκες.

Σε μεγάλη συγκέντρωση, δε, σε χαλιά, μοκέτες, κουρτίνες, και άλλες μεγάλες επιφάνειες, όπως γραφεία, τραπέζια, βιβλιοθήκες, ράφια, κουτιά. Ως αλλεργιογόνα μπορούν να λειτουργήσουν οποιαδήποτε μέρη του σώματος τους, ακόμα και οι εκκρίσεις τους. Έτσι συσσωρεύονται στις επιφάνειες που προαναφέρθηκαν , όπως και σε πολλά άλλα αντικείμενα και ακόμα και με τις ήπιες αναταράξεις αυτών, όπως η μετακίνηση αντικειμένων , ή ακόμα και το περπάτημα, διαχέονται στην ατμόσφαιρα και τα εισπνέουμε. Αν οποιοσδήποτε που δεν έχει αλλεργία σε ακάρεα, βρεθεί σε αυτές τις συνθήκες, δεν θα το αντιληφθεί καν.

 

 

Στην περίπτωση που ένας αλλεργικός ασθενής, με ευαισθησία σε ακάρεα βρεθεί σε τόσο φορτισμένο χώρο θα ξεκινήσει η έκλυση συμπτωμάτων. Δηλαδή όσοι πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα, θα παρουσιάσουν καταρροή, φτέρνισμα, κνησμό στη μύτη ή στο φάρυγγα, μπούκωμα και πιθανώς συμπτώματα από τα μάτια, όπως ερεθισμό και φαγούρα, δακρύρροια, ακόμα και οίδημα βλεφάρων, αν πάσχουν από αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Αν έχουμε αλλεργικό ασθενή σε ακάρεα που υποφέρει και από βρογχικό άσθμα, τότε πιθανώς θα παρουσιάσει συμπτώματα από το κατώτερο αναπνευστικό, όπως βήχα, δύσπνοια, φλέματα, βάρος στο στήθος, σφύριγμα στην αναπνοή. Στην πρώιμη παιδική ηλικία τα ακάρεα ενοχοποιούνται και για ατοπική δερματίτιδα.

Γίνεται αντιληπτό ότι είναι ένα μείζον πρόβλημα για ανθρώπους που ζουν σε επιβαρυμένο περιβάλλον πολλές ώρες της ημέρας, είτε επειδή είναι το σπίτι τους, είτε επειδή είναι η δουλειά τους, ειδικά σε περιπτώσεις πλημμελούς αερισμού και καθαρισμού. Καταδεικνύεται πόσο μεγάλη σημασία έχει για αυτούς τους ασθενείς οι χώροι αυτοί να είναι καθαροί (με καθημερινό σκούπισμα και πολύ συχνό σφουγγάρισμα και ξεσκόνισμα), τακτοποιημένοι, με λίγες επιφάνειες κατά το δυνατόν, και να αερίζονται όσο γίνεται περισσότερο. Ειδικά για τα μεγάλα χαλιά, όπως μοκέτες και χαλιά με πολύ μαλλί, πχ βελέντζες, επειδή τα ακάρεα βρίσκονται σε αυτά σε αυξημένη συγκέντρωση και μπορούν να επιβιώνουν για μεγάλα χρονικά διαστήματα, ακόμα και εκτός ιδανικών συνθηκών θερμοκρασίας και υγρασίας, καλό είναι να αποφεύγονται σε χώρους που ζουν αλλεργικοί σε ακάρεα. Αν αυτό δε γίνεται, τότε να σκουπίζονται καθημερινά με ηλεκτρική σκούπα.
Επειδή όμως δεν είναι εύκολο να τα αποφύγουμε, πρέπει να μάθουμε να συμβιώνουμε με αυτά. Έτσι οι αλλεργικοί θα πρέπει να καταφύγουν σε αλλεργιολόγο.

Η διάγνωση απαιτεί λήψη λεπτομερούς ιστορικού και επιβεβαίωση με αλλεργικά tests, δηλαδή δερματικές δοκιμασίες δια νυγμού, ώστε να αποδειχτεί ότι τα αλλεργιογόνα είναι τα ακάρεα. Αλλεργικά tests γίνονται και με ειδικές εξετάσεις αίματος, σε ασθενείς που δεν μπορούν να γίνουν τα δερματικά tests.
Όσον αφορά στη θεραπεία, αν έχουν ξεκινήσει τα συμπτώματα, απαιτείται ο ασθενής να χρησιμοποιήσει τα ανάλογα φαρμακευτικά σκευάσματα. Δηλαδή για τα συμπτώματα της ρινίτιδας ρινικό spray, κατά προτίμηση κορτιζονούχο και αντιισταμινικά χάπια σε κατάλληλες δόσεις και για σωστό χρονικό διάστημα και αντιισταμινικό κολλύριο για τα συμπτώματα της αλλεργικής επιπεφυκίτιδας. Σε περίπτωση βρογχικού άσθματος με συμπτώματα από το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα, στη θεραπευτική φαρέτρα περιλαμβάνονται κυρίως εισπνεόμενα βρογχδοδιασταλτικά και κορτιζονούχα τοπικής δράσης, αντιλευκοτριενικά χάπια. Τα φάρμακα χρηγούνται σε συνδυαμούς ή όλα μαζί ανάλογα με το στάδιο και τη βαρύτητα του επεισοδίου. Σε βαρύτερες καταστάσεις απαιτούνται επιπρόσθετα μέτρα.

Αν ο ασθενής έχει κάνει έλεγχο και είναι επιβεβαιωμένο ότι είναι αλλεργικός σε ακάρεα, εφόσον πληρούνται οι απαραίτητες ενδείξεις, τότε καλό θα είναι να προχωρήσει και σε ανοσοθεραπεία σε συνδυασμό με την παρακολούθηση και την κλασσική φαρμακευτική θεραπεία, όποτε χρειάζεται. Η ανοσοθεραπεία είναι διαδικασία απευαισθητοποίησης προκειμένου να συνηθίσει ο ασθενής το αλλεργιογόνο. Γίνεται σε μορφή σταγόνων ή ενέσεων, με τη χορήγηση μικρών δόσεων από το αλλεργιογόνο, σταδιακά αυξανόμενων αρχικώς, και μόλις φτάσουμε στη λεγόμενη δόση συντήρησης, αυτή επαναλαμβάνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα προκειμένου να διατηρήσουμε το αποτέλεσμα. Είναι ασφαλής διαδικασία με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα, όταν τηρούνται οι ενδείξεις και το πρωτόκολλο και εφαρμόζεται σε πολλές περιπτώσεις αναπνευστικών αλλεργιών, για όλα τα είδη αεροαλλεργιογόνων και φυσικά και σε αλλεργικούς σε ακάρεα.
Η έγκαιρη και σωστή παρακολούθηση του ασθενούς κάνει τη ζωή του ασφαλή, αλλά και ποιοτική.

 

Διονύσιος Δ. Γιαννακόπουλος, Αλλεργιολόγος

Ειδικός Αλλεργιολόγος. Αποφοίτησε από την Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκπαιδεύτηκε στο Αλλεργιολογικό τμήμα του ΛΑΪΚΟΥ Νοσοκομείου με εκπαίδευση και σε Αλλεργιολογικό τμήμα Παίδων, δερματολογικό, πνευμονολογικό και ανοσολογικό τμήμα. Μετεκπαιδεύτηκε στο Αλλεργιολογικό-Ανοσολογικό τμήμα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Irvine στην California των ΗΠΑ. Έχει σταθερή συνεργασία με το ΩΝΑΣΕΙΟ Καρδιοχειρουργικό κέντρο και το νοσοκομείο MΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ.

#########