ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Χρόνια πολλά, καλημέρα, κυρίες και κύριοι. Σήμερα έχουμε αυτή τη συνάντηση εδώ. Το απόγευμα στις 3 η ώρα, έχουμε ένα φόρουμ των Υπουργείων, με τους εκπροσώπους των Οργανώσεων των ατόμων με Ειδικές Ανάγκες, των ατόμων με αναπηρίες.
Έχουμε πει ότι είμαστε στη διάθεση σας, είναι ανοιχτή η διαδικασία, μπορεί να είστε αν θέλετε
, αλλά δεν είναι κάτι που είναι μπρος σε αποφάσεις, είναι μια συνάντηση ζύμωσης. Το λέω για να καθορίσετε τα προγράμματα σας όπως μπορείτε καλύτερα.
Δεν μπορούσαμε να κάνουμε και τις δυο συναντήσεις πάνω για να διευκολύνουμε, γιατί έχουμε και πρόγραμμα στο Υπουργείο ανάμεσα στις 10 η ώρα το πρωί, τώρα, και το απόγευμα στις 3 που είναι η συνάντηση με τους ανθρώπους των ΑμΕΑ και δεν μπορούσαμε να είμαστε όλες αυτές τις ώρες στο ΕΚΕΠΥ.
Κυρίες και κύριοι, θέλω να ξεκινήσω με μια αναφορά σε ένα πολύ δυσάρεστο γεγονός. Ο Θανάσης Βέγγος δεν είναι πια ανάμεσα μας. Ο Θανάσης Βέγγος ταλαιπωρήθηκε τους τελευταίους 5 μήνες. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας ήταν κοντά του. Ο Θανάσης Βέγγος ήταν στο Ερυθρό Σταυρό αν δεν κάνω λάθος από το Δεκέμβριο του 2010, έδωσε τη μάχη του.
Οι άνθρωποι του δημόσιου αυτού νοσοκομείου ήταν κοντά του. Από σήμερα το πρωί δεν είναι πια μαζί μας. Θα τον θυμόμαστε όλοι με πάρα πολύ μεγάλη αγάπη.
Πίσω τώρα στα θέματα μας εδώ του Υπουργείου σήμερα. Η συνάντηση οργανώνεται για δυο θέματα. Δεν ξέρω την εκτίμηση σας σε σχέση με το ενδιαφέρον που αυτά έχουν. Για εμάς όμως είναι δυο θέματα ύψιστης πολιτικής προτεραιότητας.
Κυρίες και κύριοι, με τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου, τον κ. Αντώνη Δημόπουλο ήμασταν στο 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στη Μόσχα για τις μη μεταδιδόμενες ασθένειες.
Ως μη μεταδιδόμενες ασθένειες πρέπει να μάθουμε σιγά – σιγά όλοι να εννοούμε τον καρκίνο, τα καρδιακά νοσήματα, τα καρδιοαγγειακά νοσήματα, τα προβλήματα του αναπνευστικού συστήματος, τα προβλήματα της ψυχικής ισορροπίας και υγείας του ανθρώπου, τον διαβήτη.
Νοσήματα, ασθένειες βαριές που στοιχίζουν ζωές και οι οποίες είναι πάρα πολύ διαδεδομένες στις προηγμένες χώρες του πλανήτη.
Ήταν χαρακτηριστικές οι τοποθετήσεις από Υπουργούς Υγείας κρατών του λεγόμενου Τρίτου Κόσμου, όπου οι ασθένειες αυτές δεν είναι διαδεδομένες, γιατί εκεί είναι πιο διαδεδομένες οι μεταδιδόμενες ασθένειες.
Οι μη μεταδιδόμενες ασθένειες, όμως, αυτές που σας είπα κατά κύριο λόγο αλλά και άλλες, αυτές, όμως, κατά κύριο λόγο, χτυπούν τους ανθρώπους των κρατών με προχωρημένες οικονομίες και προχωρημένους θεσμούς, κοστίζουν ζωές και τα εθνικά συστήματα υγείας δίνουν και οικονομική μάχη για να τις αντιμετωπίσουν.
Σε όλο τον πλανήτη και όχι μόνο στα διεθνή του fora, αλλά και στο πλαίσιο της Ε.Ε. και των άλλων περιφερειακών ενοτήτων, τα θέματα των μη μεταδιδόμενων ασθενειών είναι τα πρώτα στην ατζέντα των Υπουργών Υγείας και είναι τα πρώτα στην ημερήσια διάταξη αυτών των Οργανισμών.
Είναι τα πρώτα θέματα και τα βασικά, θα έλεγα τα αποκλειστικά θέματα στην ημερήσια διάταξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Όταν ήρθε στην Αθήνα ο Επίτροπος Ντάλι δεν με ρωτούσε τι γίνεται στο Αττικό Νοσοκομείο, ή στο τάδε πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Λάρισας ας πούμε. Για τα νοσοκομεία η μόνη μας αναφορά ήταν στην e-health.
Όλο το άλλο πλαίσιο και όλη η άλλη ώρα της επαφής μας και όσα στη Βουλή είπε μετά, επικεντρώνονταν στα μεγάλα θέματα της υγείας της Ε.Ε., που είναι ακριβώς τα ίδια με τα μεγάλα θέματα της υγείας όπως τα συζητά ο ΟΟΣΑ, που είναι ακριβώς τα ίδια με τα μεγάλα θέματα της υγείας όπως τα συζητά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Μόνο στην Ελλάδα δεν γίνεται αυτή η συζήτηση. Μόνο η Ελλάδα παρεξηγεί την υγεία και την εξισώνει με τα νοσοκομεία. Οι δημόσιες πολιτικές υγείας είναι η πρώτη προτεραιότητα όλου του κόσμου, πλην Ελλάδος.
Και πρέπει αυτή η ατζέντα να εγκατασταθεί στο κέντρο του ενδιαφέροντος του Ελληνικού Υπουργείου Υγείας πρώτα από όλα, των ανθρώπων του, των μέσων μαζικής ενημέρωσης και όλων. Την παρεξήγηση αυτή την κάνει πρώτο το πολιτικό σύστημα.
Και το καινούριο είναι, το απολύτως καινούριο, αλλά καθολικό σε όλο τον κόσμο είναι, πιστέψτε με σ’ αυτό, ότι η απάντηση σε αυτές τις μη μεταδιδόμενες ασθένειες, από τις οποίες κινδυνεύουμε όλοι, δεν είναι ιατρική, ή παρακλινική. Η πρόληψη δεν εξισούται με τις ακτινογραφίες. Η πρόληψη εξισούται με την καλύτερη διατροφή, με την άθληση, με την εξάλειψη του καπνίσματος, και με τον περιορισμό της χρήσης του αλκοόλ.
Αυτά είναι για τον πολιτισμένο κόσμο και τον προχωρημένο κόσμο τα βασικά μέσα. Και φυσικά οι πολιτικές, οι ειδικές τομεακές πολιτικές, για την καταπολέμηση του καρκίνου. Από κει και πέρα πιάνει η Ιατρική κατά κυριολεξία το θέμα στα χέρια της.
Όμως, η πρόληψη σε όλο τον κόσμο περνάει μέσα από αυτά τα 4 βασικά αντίδοτα, που ξαναλέω είναι η καλύτερη διατροφή, η υγιεινή διατροφή, όπου για να την επιβάλεις πρέπει να κερδίσεις το παιχνίδι, τον αγώνα της μόδας για το τι είναι καλή διατροφή. Θα σου πει ένα παιδάκι που του προτείνεις κάτι υγιέστερο ότι «αυτό μπαμπά δεν παίζει», γιατί ντρέπεται στο σχολείο να φάει ένα μήλο.
Πρέπει να παίξεις και να κερδίσεις το παιχνίδι στο lifestyle της διατροφής, πρέπει να κερδίσεις το παιχνίδι της συνήθειας των ανθρώπων στην άθληση. Πρέπει να κερδίσεις το παιχνίδι του καπνίσματος, για το οποίο θα κάνουμε και λόγο σήμερα, πρέπει να κερδίσεις το παιχνίδι του περιορισμού της χρήσης του αλκοόλ.
Αυτές είναι οι μείζονες πολιτικές σε όλο τον πλανήτη, αυτές σας μεταφέρω. Θα προσπαθήσω, θα παλέψω. Είμαστε 3 της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου, 3 Υπουργοί εδώ, που καταλαβαίνουμε ο καθένας από τη σκοπιά του περί τίνος ακριβώς πρόκειται.
Ο Μιχάλης Τιμοσίδης που είναι γιατρός, ο Χρήστος Αηδόνης που είναι γυμναστής, εγώ που δεν είμαι κάτι σχετικό με αυτά αλλά είμαι φίλαθλος και παρακολουθώ τις εξελίξεις αυτές, είτε παρακολουθώντας τα αθλητικά γεγονότα, είτε συμμετέχοντας σε αθλητικά γεγονότα που αφορούν την ηλικία μου.
Μιλάω μετά λόγου γνώσεως δηλαδή, μιλάμε μετά λόγου γνώσεως και οι 3 εδώ και θα προσπαθήσουμε να επιβάλουμε τη συζήτηση γύρω από αυτά τα θέματα, όχι τις απόψεις μας, τη συζήτηση, σε ένα δύστροπο πολιτικό σύστημα, σε μια δύστροπη κοινή γνώμη, σε ορισμένα δύσπιστα να το πω έτσι μέσα ενημέρωσης και ανθρώπους των μέσων ενημέρωσης. Που όλοι μαζί ως τριτοκοσμική ένωση γελάμε με αυτά, δυστυχώς.
Αυτοθεωρούμαστε έξυπνοι, με έναν καγχασμό της διάλυσης που αφήνουμε για τα θέματα αυτά. Εμείς θα δώσουμε έναν αγώνα. Δεν είναι σίγουρο ότι θα τον κερδίσουμε. Δεν είναι σίγουρο ότι μπορούμε να αλλάξουμε μια νοοτροπία.
Όμως, όσοι με παρακολουθούν από τις πρώτες μέρες που ήρθα εδώ, οπωσδήποτε θα θυμούνται ότι δήλωσα Υπουργός της Υγείας, όλης της υγείας, δημόσιας και ιδιωτικής, και του τελευταίου ανθρώπου που δίνει έναν αγώνα από το δικό του ιατρείο στην πιο μικρή και απομακρυσμένη περιοχή της Ελλάδας, είτε ανήκει στο δημόσιο σύστημα είτε είναι ιδιώτης, για να προστατέψει τη ζωή των άλλων.
Ήταν η πρώτη μου κουβέντα αυτή, από τις πρώτες κουβέντες μου αυτή, μαζί με την κουβέντα, μαζί με τη γνώμη, την άποψη, που τώρα πια γίνεται πεποίθηση, ότι είμαστε Υπουργείο Υγείας και όχι Υπουργείο Ασθένειας. Η μείζων φροντίδα μας είναι να μη αρρωστήσει ο άλλος. Και φυσικά να το μεταχειριστούμε όσο μπορούμε καλύτερα αν έχει την ατυχία και ασθενήσει.
Στο συνέδριο αυτό, λοιπόν, η Ελλάδα τοποθετήθηκε, παρουσίασε τις θέσεις της σύμφωνα με τις οποίες συμφωνούμε στην πρόταση για ένα μικρό ποσοστό τέλους που θα προστεθεί στα τσιγάρα και στα είδη καπνού ως προϊόν μιας παγκόσμιας απόφασης, ούτως ώστε να δημιουργηθεί ένα Ταμείο για την αντιμετώπιση των μη μεταδιδόμενων ασθενειών. Αυτό είναι στο πεδίο της ζύμωσης ακόμη.
Πρότεινα, ότι προκειμένου να υπάρξει μια απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ασφαλέστερη μέθοδος είναι οι περιφερειακές ζυμώσεις και δεσμεύτηκα στο Συμβούλιο Υπουργών στο Λουξεμβούργο στις 6 Ιουνίου να θέσω το θέμα. Δεν μπορώ να το βάλω στην ατζέντα, μπορώ, όμως, να προκαλέσω τη συζήτηση στο πλαίσιο των άλλων θεμάτων, ή κατά τη διάρκεια του γεύματος εκεί.
Αυτό κατά τη δική μας πρόταση αν γινόταν ταυτόχρονα στην Ασία, στη Λατινική Αμερική και οπουδήποτε θα μπορούσε γρήγορα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας να καταλήξει κάπου σε θετικό αποτέλεσμα. Δεν είναι σίγουρο ότι θα το θέλουν οι άλλες χώρες.
Εμείς έχουμε την πείρα 30 περίπου ετών με αυτές τις μικρές εισπράξεις που έχει το Υπουργείο Υγείας, όχι για τις μεταδιδόμενες ασθένειες ειδικά, αλλά γενικότερα, από τα κρατικά λαχεία και από τη φορολογία πάνω στα τσιγάρα. Συνεπώς, δεν είναι κάτι καινούριο για εμάς, ένα μικρό ποσοστό να πήγαινε ως παγκόσμια προσπάθεια σε αυτόν τον τομέα. Είναι ένα ανοιχτό θέμα. Η ζύμωση ξεκίνησε στη Μόσχα και θα δούμε πώς θα συνεχιστεί.
Ειδική αναφορά έκανα στο νόμο περί καπνίσματος, στις αποτυχίες, αλλά και στις επιτυχίες που έχουμε στον τομέα αυτόν, για τις οποίες με τρόπο εκτενή θα αναφερθεί ο κ. Δημόπουλος στη συνέχεια, παρουσιάζοντας σας και μια έρευνα που κάναμε προκειμένου να τεκμηριώσουμε τα όσα λέμε στην σημερινή μας συνάντηση.
Να ενημερώσω, επίσης, ότι είχα την τιμή να ενημερωθώ εκεί επισήμως, με επιστολή που μου εγχειρίστηκε, επιστολή απευθυνόμενη στον Πρωθυπουργό και κοινοποιούμενη σε μένα και τον κ. Δρούτσα, είχα την τιμή να ενημερωθώ πως ο Πρωθυπουργός της χώρας θα τιμηθεί για τη νομοθετική προσπάθεια απαγόρευσης του καπνίσματος.
Στην απόφαση αυτή γίνεται μνεία στα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στην πράξη. Γίνεται μνεία στον αγώνα που χρειάζεται η εφαρμογή.
Δεν πρόκειται για μια ανεπίγνωτη απόφαση, δεν πρόκειται για μια απόφαση που κανείς θα μπορούσε να σταθεί με την ελλαδίτικη διάθεση της διακωμώδησης με κριτήριο την πράξη, σπεύδοντας να κάνει εξαγωγή δυσάρεστων μηνυμάτων για την πατρίδα, γιατί πολλοί πρόθυμοι είναι για να το κάνουν αυτό, το έκαναν ήδη ορισμένοι, δεν τους ευχαριστούμε καθόλου, το έκαναν όμως.
Η απόφαση – και θα σας διανεμηθεί σήμερα η επιστολή – νομίζω είναι ανηρτημένη στο διαδίκτυο, κ. Καρδαρά, η απόφαση επισημαίνει την τολμηρή νομοθετική πρωτοβουλία, εν μέσω μιας δυσάρεστης για την Ελλάδα εποχής και ταυτόχρονα επισημαίνει το γεγονός των πολλών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα μας στην πράξη.
Θα αναφερθεί όμως και σε αυτά ο Αντώνης Δημόπουλος, έκανα κι εγώ αναφορά στην ομιλία μου, η οποία και αυτή έχει αναρτηθεί στο διαδίκτυο στη Μόσχα την περασμένη Παρασκευή.
Κυρίες και κύριοι, θέλω να κλείσω τη δική μου τοποθέτηση με μία αναφορά στα θέματα του ιού του Νείλου. Παρακαλώντας σας να θυμηθείτε μια off the record ενημέρωση που είχαμε κάνει ως Υπουργείο, πριν περίπου από ένα μήνα και κάτι, εδώ σε αυτή την αίθουσα, σε αυτή τη γωνία του τραπεζιού.
Όταν σας είχα πει ότι δίνουμε μια μάχη από την αρχή της χρονιάς, να είμαστε έγκαιρα έτοιμοι, αλλά δίνουμε μια μάχη η οποία δεν έχει στην πρώτη γραμμή όλους.
Ήρθε η ώρα τώρα να πούμε ορισμένα πράγματα επί του συγκεκριμένου. Και πάλι ο κ. Δημόπουλος και το ΚΕΕΛΠΝΟ που είναι εδώ, η κα Κρεμαστινού, ο κ. Παπαδημητρίου, που θα σας δείξουν ορισμένες διαφάνειες σχετικές και κρίσιμες.
Εμείς έχουμε δώσει από την αρχή του έτους, ενώ αντιμετωπίζαμε χωρίς να μιλάμε, χωρίς να φλυαρούμε, χωρίς να πολιτικολογούμε χωρίς νόημα.
Ενώ δίναμε τη μάχη του ιού Η1Ν1, του ιού της γρίπης του λεγόμενου, προετοιμαζόμασταν για να αντιμετωπίσουμε τον ιό του Νείλου και η προετοιμασία σχετίζονταν κατά μείζονα λόγο, θα σας πουν ειδικότερα οι ειδικοί, εγώ συγκρατώ και ασχολούμαι και προσωπικά όλο αυτό τον καιρό με το θέμα του έγκαιρου ψεκασμού.
Για να μην αντιμετωπίσουμε προβλήματα στη Βόρεια Ελλάδα, που θα κοστίσουν τη ζωή σε κάποιους ανθρώπους, ή που θα διασαλεύσουν και την οικονομική τάξη της περιοχής.
Έχουμε εδώ και μήνες μπει στη μάχη αυτή. Θέλω να ευχαριστήσω Γενικούς Γραμματείς από άλλα συναρμόδια Υπουργεία για την προσπάθειά τους.
Θέλω να ευχαριστήσω τον κεντρικό Περιφερειάρχη, τον κρατικό Περιφερειάρχη της Βορείου Ελλάδας, τον κ. Θύμιο Σώκο. Θέλω να ευχαριστήσω τον αιρετό Περιφερειάρχη, κ. Παναγιώτη Ψωμιάδη.
Που ανταποκρίθηκαν στον αγώνα αυτόν, του έγκαιρου ψεκασμού. Θέλω να επισημάνω ότι έχουμε σε δύο περιπτώσεις αργοπορίες και θέλω να απευθύνω ένα μήνυμα από αυτή τη συνάντησή μας σήμερα, στους δύο αργοπορούντες, ότι η υπομονή του Υπουργείου έχει εξαντληθεί.
Η υπομονή μας είναι πια εκτός ορίων και ίσως έχετε δει ότι όταν χρειάζεται να πούμε κάτι με το όνομά του το λέμε και μάλιστα με πολύ χαρακτηριστικό τρόπο και έτσι θα κάνουμε και αυτή τη φορά.
Τους προειδοποιώ από εδώ, από τώρα, σήμερα, να επισπεύσουν τις διαδικασίες, τους βοήθησε ο καιρός, θα μπορούσε να μην τους έχει βοηθήσει και τους παρακαλώ πάρα πολύ από αυτό το βήμα, να μπουν μπροστά στη μάχη αυτή, γιατί όταν μπαίνει κανείς μπροστά με δημόσιες διαδικασίες, σημαίνει ότι βάζει και το κεφάλι του στη φωτιά.
Θα έρθει η ώρα, ελπίζω να μην έρθει, να είμαι πιο συγκεκριμένος. Εγώ είχα την υποχρέωση να αναφερθώ με όρους θετικούς σε αυτούς που έτρεξαν, αλλά είμαι υποχρεωμένος να υπογραμμίσω ότι έχουμε και δύο προβλήματα.
Εμείς ως Υπουργείο, μέσω του ΚΕΕΛΠΝΟ κινηθήκαμε αμέσως για να αντιμετωπίσουμε τελικά αυτές τις καθυστερήσεις, αλλά εμείς είμαστε Υπουργείο Υγείας, δεν κάνουμε εμείς τους ψεκασμούς.
Εδώ είναι η ώρα να κάνουμε μια επισήμανση προς γνώση και συμμόρφωση. Κυρίες και κύριοι, θα μπορούσα να το πω και αλλιώς αυτό που λέω σήμερα.
Συγκρατούμαι και συγκρατούμεθα ως πολιτική ηγεσία του Υπουργείου, διότι υπάρχουν ακόμα οι μέρες αυτής της βδομάδας και οι αρχές της επόμενης, να ολοκληρώσουμε τις υποχρεώσεις μας, σε σχέση με αυτό το θέμα.
Δεν έχω να προσθέσω κάτι άλλο, απευθύνομαι στους συναδέλφους, στον κ. Τιμοσίδη και στον κ. Αηδόνη αν θέλουν κάτι να προσθέσουν, για να πάρει το λόγο ο κ. Δημόπουλος, να πει ορισμένες λεπτομέρειες.
Α. ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΣ: Καλημέρα και από εμένα, χρόνια πολλά. Δε χρειάζονταν να πάμε στη Μόσχα με τον κ. Λοβέρδο για να ανακαλύψουμε αυτό. Ήδη εδώ και πολύ καιρό η ατζέντα της δημόσιας υγείας και η ατζέντα της στήριξης της υγείας, νομίζω ότι έχει απέναντι στη βέβαια επαρκή αντιμετώπιση της ασθένειας, έχει σημαδέψει, έχει σηματοδοτήσει μια διαφορετική στάση επιτέλους του Υπουργείου Υγείας και δε μιλάω μόνο για την πολιτική του ηγεσία, έχω την αίσθηση ότι για πρώτη φορά και οι υπηρεσίες του Υπουργείου έχουν αντιληφθεί και εμπλέκονται όλο και περισσότερο δράσεις που ανεβάζουν τα θέματα της δημόσιας υγείας.
Ωστόσο ήταν εντυπωσιακό για μας και για όσους ασχολούνται πολλά χρόνια με τα θέματα υγείας, να βλέπουμε μια τέτοια τρομαχτική συνάντηση απ΄ όλο τον πλανήτη στη Μόσχα, με 200 κράτη παρόντα, με 90 Υπουργούς Υγείας με τον Πρόεδρο Πούτιν, με όλη την ηγεσία, ακόμα και του ΟΗΕ, με όλη την ηγεσία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, να στηρίζουν με τέτοια ένταση θέματα δημόσιας υγείας, θέματα αντιμετώπισης και διαχείρισης διαφορετικής των χρόνιων παθήσεων και την ανάγκη να πάμε στην πρόληψη.
Βεβαίως ο όρος life style στην Ελλάδα έχει συνδεθεί με ένα άλλο πράγμα, έχουμε όμως τον ελληνικό τρόπο εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια, έχουμε τη μεσογειακή διατροφή, έχουμε μια απίστευτη κουλτούρα της χώρας την οποία τα τελευταία χρόνια έχουμε σε μεγάλο βαθμό ταλαιπωρήσει και την οποία σήμερα και ενόψει αυτών που θα συζητήσουμε, νομίζω ότι αξίζει απ’ όλους μας να τη στηρίξουμε και να την προσέξουμε, άλλωστε θυμίζω ότι η παρουσία του κ. Αηδόνη εδώ και η μετονομασία του Υπουργείου το Σεπτέμβριο, δείχνει ακριβώς τη μεγάλη στροφή στη δημόσια υγεία, τη μεγάλη στροφή και την ένταση στους παράγοντες που αναφέρουμε, τους παράγοντες κινδύνου, το κάπνισμα και το αλκοόλ, τη διατροφή και την άσκηση.
Να πω ότι από την αρχή που ξεκίνησε το κάπνισμα και που είχα πει τότε ότι ήταν λίγο πρόωρο, με την έννοια ότι δεν είχε συνδεθεί στην αντίληψη της ελληνικής κοινωνίας, σε μια συνολικότητα και μια συνθετότητα της στάσης μας.
Ερχόμενοι από μια κρίση οικονομική, η οποία σε ένα πολύ μεγάλο μέρος όπως όλοι ξέρετε, ήταν και πολιτισμική, ήταν διαβρωμένη η όλη μας στάση απέναντι στον εαυτό μας, πράγμα που φαίνονταν στις υπερβολές και στην υγεία, που ήταν πάντα νοσοκεντρική στη χώρα μας, που στόχευε πάντα στην αντιμετώπιση της αρρώστιας, που μας έφερε σε διπλασιασμό της χρήσης των φαρμάκων που πληρώνει ο Σουλιώτης ακόμα, σε μια τρεχάλα πίσω από τις αξονικές και μαγνητικές που είναι διπλάσιες από τη χρήση τους στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Από μία κουλτούρα εξάρτησης και από μία κουλτούρα, αντιμετώπισης τα πάντα μέσα από τέτοιες λύσεις τεχνικές. Μια άλλη στάση, ένας άλλος τρόπος, είναι αυτός που προσπαθούμε μέσα από συνθετότερες πολιτικές πια, όπου το κάπνισμα έχει βρει τη θέση του, δίπλα στην προσπάθεια που γίνεται για την άσκηση, δίπλα στη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται για τη διατροφή, δίπλα στο θέμα της διαχείρισης χρόνιων με το εθνικό σχέδιο και το πρόγραμμα του καρκίνου που ξεκίνησε με τα καρδιαγγειακά, το ζάχαρο και τα ψυχικά νοσήματα και τη χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια, που ανέφερε πριν ο Υπουργός.
Μέσα σε ένα σύνολο πια, σε μια σύνθετη προσέγγιση πολιτικών, τις οποίες έχουμε περάσει και στα ταμεία και που προσπαθούμε να περάσουμε και στην κοινωνία.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είναι η όλη μας δουλειά τώρα. Και αυτό το λέω γιατί πρώτοι εμείς στην επιστολή που στάλθηκε στον Πρωθυπουργό σχολιάσαμε αυτό ακριβώς το πράγμα.
Αν το κάπνισμα το δούμε μόνο αποκομμένο μέσα σε μια συνολική προσπάθεια, είμαστε έτοιμοι να το περιγελάσουμε, είμαστε έτοιμοι να αναφέρουμε τα μπαρ, που αναφέρονται μέσα στην επιστολή που θα δείτε όλοι και η δουλειά που γίνεται στα εστιατόρια και δύο εισβολές που είχα εδώ πέρα τον τελευταίο καιρό, από παραπονούμενους καταστηματάρχες, στην κρίση την οικονομική που μας φέρνει όλους σε μια απελπισία.
Παρόλα αυτά, τα στοιχεία που έχω εγώ σήμερα, από τρεις διαφορετικές έρευνες που τρέχουν, από μία ακόμα που θα ξεκινήσει η κα Κρεμαστινού το επόμενο διάστημα και που έχει βγει τεχνικό δελτίο.
Η όλη μας προσπάθεια, η προσπάθεια η οποία είναι και παιδαγωγική και ελεγκτική φαίνεται ότι έχει αρχίσει να δίνει καρπούς. Θεωρώ και τελειώνω με το γενικό μέρος, ότι είναι σημαντικό ότι οι καρποί αυτοί που έχουμε, είναι καρποί στη συμπεριφορά.
Είναι καρποί του τρόπου με τον οποίο, της αλλαγής του τρόπου με τον οποίο οι Έλληνες βλέπουν τον εαυτό τους στην αρχή του ’11. Και αυτό είναι σημαντικό, σας λέω και πάλι, όταν έχουμε ακόμα την εξέλιξη μιας κρίσης, που δεν είναι μόνο οικονομική.
Είναι και πάρα πολύ πολιτισμική.
Είναι εντυπωσιακό ότι παρά τους έξι – οκτώ μήνες και παρά τις αδυναμίες μας, έχουμε από τα στοιχεία τα οποία θα σας αναφέρει και με site θα αναρτηθεί αμέσως μετά το σύνολο της έρευνας, η κα Κρεμαστινού έχει αναλάβει λίγα σημεία να παρουσιάσει πιο ειδικά, είναι σημαντικό ότι παρουσιάζεται μια συνολική μείωση το τελευταίο διάστημα στο 3% – 4% αυτών που καπνίζουν συνολικά.
Μια χώρα, η οποία θυμίζω, είχε τους περισσότερους άντρες καπνιστές στην Ευρώπη και τις περισσότερες γυναίκες στον πλανήτη, παρουσιάζει σαφή πια υποχώρηση.
Και αυτό φαίνεται και από τις τρεις έρευνες. Στη δική μας καταγράφεται στο 4%. Ο κ. Κυριόπουλος στο βάθος πενταετίας στον υγειονομικό χάρτη, την έχει στο 8% – 9%.
Δε λέμε ότι αυτό είναι αποτέλεσμα μόνο της δικής μας προσπάθειας. Είναι σαφές ότι και ο κόσμος, θα αναφερθώ πιο κάτω σε αυτό, έχει αρχίσει να αλλάζει στάση.
Έχουμε αυτό το οποίο δείχνει ότι υπάρχει ήδη μια διαφορά στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζαμε το κάπνισμα μέχρι τώρα. Έχουμε το περισσότερο, ότι το τελευταίο εξάμηνο, που είναι η περίοδος που τρέχει ο νόμος, έχουμε μια αισθητή διακοπή καπνίσματος από ένα 15%, ενώ τα τελευταία δύο χρόνια ήταν γύρω στο 22% συνολικά για τα δύο, άρα είναι τουλάχιστον διπλασιασμός για να μην πω παραπάνω, αυτών οι οποίοι διακόψανε το κάπνισμα.
Όμως είναι σημαντικό ότι φαίνεται να καταγράφεται και μία μείωση, όχι των καπνιστών, αλλά του ρυθμού καπνίσματος. Το οποίο εμένα με ικανοποιεί πολύ περισσότερο.
Σημαίνει ότι ένας κόσμος άρχισε να προσέχει περισσότερο, ακόμα και αν δεν έχει διακόψει. Έχουμε ένα διπλασιασμό στη χρήση των ιατρείων της διακοπής καπνίσματος και ξέρετε για τα φάρμακα, την προσπάθεια που κάναμε με το ΚΕΣΥ, ώστε να έχουμε και από τα ταμεία μια καλύτερη αντιμετώπιση.
Φαίνεται από τις έρευνές μας, από την έρευνα αυτή, ότι η κρίση δεν επηρέασε τόσο σημαντικά τη διακοπή. Γιατί λέγεται συχνά ότι ήταν η κρίση και η φορολογία η οποία έκανε την υστέρηση.
Ενώ φαίνεται ότι στο 80% δεν έπαιξε ρόλο ιδιαίτερο. Όμως εκείνο που πάλι με ικανοποιεί πολύ περισσότερο σε αυτή την προσπάθεια, είναι αυτό που φώναζα από την αρχή με το παιδαγωγικό μέρος, μέσα στο σπίτι.
Εμάς η καρδιά του προβλήματος είναι τα νέα παιδιά. Οι ρυθμοί, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και έξω και η έναρξη του καπνίσματος είναι εκεί, στα δώδεκα με δεκαπέντε.
Εκεί είναι το μεγάλο παιχνίδι για τις επόμενες γενιές. Φαίνεται, αυτό που λέγαμε και στην αρχή, ότι εννιά στους δέκα Έλληνες καπνίζουν μπροστά στα παιδιά τους, τον τελευταίο χρόνο έχει διαφοροποιηθεί αισθητά.
Έχει υπάρξει μέσα στο σπίτι, μέσα στην κουλτούρα πια, του απέναντι στο παιδί μου, που δε με ελέγχει κανένας και γι’ αυτό το τονίζω τόσο πολύ, έχει υπάρξει μια ριζική διαφοροποίηση.
Σε περίπου στη συμπεριφορά στο μισό, το 50% έχει διαφοροποιηθεί και αναφέρομαι ειδικά ότι γύρω στο 40% – 45% θα τα δείτε και στα επιμέρους slides όποιοι θέλετε, καπνίζουν σε ένα ειδικό μέρος, δεν καπνίζουν παντού μέσα στο σπίτι και μπροστά στα παιδιά τους και το θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό.
Αναφέρθηκα λοιπόν σε αυτό και κλείνω την κουβέντα αυτή πάνω στην έρευνα με το στοιχείο ότι φαίνεται ότι έχει γίνει θέμα. Ακόμα κι αν έχουμε τόσες καταγγελίες, ακόμα κι αν έχουμε τέτοια στάση από εργαζομένους, ακόμα κι αν αισθανόμαστε ότι η κοινωνία ακόμα δεν το έχει αγκαλιάσει εκεί που θα θέλαμε, φαίνεται ότι είναι θέμα πια. Φαίνεται δηλαδή ότι ένας ολόκληρος κόσμος έχει αρχίσει να το ανεβάζει αυτό, έχει αρχίσει να το απαιτεί. Θέλει κάτι διαφορετικό.
Και είχαμε πει σ’ αυτό ότι το σημαντικό είναι αυτή ακριβώς η κουλτούρα του σεβασμού του άλλου, ότι δεν το φυσάω στα μούτρα του, δεν του συμπεριφέρομαι άσχημα, προσέχω περισσότερο το διπλανό μου. Πού θα το ήθελα περισσότερο και δεν το έχω; Στους εργασιακούς χώρους, όχι του δημόσιου τομέα που αυτό πια απαιτείται, αλλά στους εργασιακούς χώρους των επιχειρήσεων.
Παρ’ ότι και εκεί φαίνεται να υπάρχει θέμα, δεν είναι τόσο αισθητή η μεταβολή. Υπάρχει λοιπόν αυτό σα γενική εικόνα και θα ήθελα δυο σημεία μόνο να πω, σε σχέση με τη δική μας προσπάθεια από την αρχή που ξεκίνησε ο νόμος και η οποία είχε το στοιχείο το παιδαγωγικό, πρώτον, και δεύτερον το στοιχείο το ελεγκτικό. Στο στοιχείο το ελεγκτικό έχουμε χτυπηθεί πάρα πολλοί, στο στοιχείο το παιδαγωγικό νομίζω ότι έχει από όλους απαξιωθεί.
Έχει γίνει όμως μια τεράστια προσπάθεια στα σχολεία, έχει γίνει μια τεράστια προσπάθεια με το Υπουργείο Παιδείας και είναι και σημαντική η συμβολή του κ. Αηδόνη γιατί αυτά τα δυο Υπουργεία επί πολλά χρόνια δεν κατάφεραν να λειτουργήσουν σωστά.
Είναι σημαντικό λοιπόν ότι το Υπουργείο Υγείας με το Υπουργείο Παιδείας έχουν μπει σε κοινές δράσεις που δεν είναι μόνο για το κάπνισμα, είναι και για τη διατροφή, είναι και για την άσκηση.
Και είναι σημαντικό ότι σε όλες τις υγειονομικές περιφέρειες υπάρχουν συνεργασίες με τις αντίστοιχες του Παιδείας, ότι έχει γίνει απόλυτη χαρτογράφηση μέσα σε 100 μεγάλες πόλεις, ότι έχουμε μπει σε πάρα πολλά σχολεία και σε 200 σχολεία έχει γίνει μια προωθημένη πρωτοποριακή προσπάθεια μέσα από βιωματική γνώση, που δεν είναι μόνο μαθήματα, είναι και εμπλοκή των μαθητών.
Δεν είναι μόνο δηλαδή η παπαγαλία, το να γίνει μια ομιλία. Είναι περισσότερο η εμπλοκή των μαθητών. Τέτοια προσπάθεια σας είπα ότι έχει γίνει στο δίκτυο διακοπής με τα 50 ιατρεία. Παρόμοια προσπάθεια έχει γίνει για την ενημέρωση επαγγελματιών υγείας. Εδώ θ’ αναφέρω και κάτι στο τέλος: Πρέπει να ξυπνήσουμε κάποιους κοιμισμένους γίγαντες. Δεν έχουμε λεφτά, αλλά έχουμε τεράστιες Υπηρεσίες οι οποίες έχουν αδρανοποιηθεί.
Αναφέρω συχνά τον τελευταίο καιρό την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, έχουμε 220 Κέντρα Υγείας. Λέμε ότι με τον ΕΟΠΥ πάμε να ενοποιήσουμε για πρώτη φορά σε ενιαίο πρωτοβάθμιο χώρο, σε κάθε τοπική κοινωνία Κέντρα Υγείας, πολυϊατρεία του ΙΚΑ, Κέντρα Πρόληψης, τα 83 της κας Μαλλιώρη, τους κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, τα ΚΑΠΗ.
Έχουμε προσπαθήσει σε κάθε τοπική κοινωνία να ξυπνήσουμε αυτό τον κοιμισμένο γίγαντα. Αυτό για το οποίο ξεκινούσαμε το ’83 και αυτό που όπως φάνηκε, είναι κουλτούρα πια σε μια σειρά χώρες του πλανήτη. Μέσα σ’ αυτά λοιπόν είναι και η προσπάθεια που έγινε σε όλα τα μαιευτήρια της χώρας, με επικεφαλής τον κ. Φαρμακίδη, και σε ιδιωτικά και σε δημόσια, έγινε συγκεκριμένη παρέμβαση σε όλες τις έγκυες, στους μαιευτήρες, στο να προσέξουν περισσότερο, στα Αθλητικά Σωματεία, μας βοήθησε οι κ. Παταβούκας με τις δικές του δυνατότητες, στις Ένοπλες Δυνάμεις, έχουμε συνεργασία για τα Κέντρα Κατάταξης και τέλος, αυτό που ανέφερα, στις δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις και στα νοσοκομεία.
Πάω στο ελεγκτικό μέρος πολύ γρήγορα. Δε θα πω ότι το 1 εκατομμύριο που είναι αυτή τη στιγμή ένα και κάτι, που είναι τα πρόστιμα, είναι κάτι που με χαροποιεί εμένα. Ούτε ν’ αναφερθώ ότι τα 1.500 πρόστιμα ή 2.000 πρόστιμα που είμαστε αυτή τη στιγμή είναι αυτό το οποίο καταδεικνύει την επιτυχία του νόμου.
Το ότι έχουμε 20.000 καταγγελίες που οι 18.000 αφορούν τα μπαρ και τα εστιατόρια, δείχνει αυτό που λέω, την απαίτηση του κόσμου. Δείχνει και την εγρήγορση του κόσμου. Το ότι έχουμε 30.000 ελέγχους καταγεγραμμένους εμείς σε όλη τη χώρα, είναι λίγοι γι’ αυτή τη χώρα. Αλλά είναι ήδη αρκετοί για μια άλλη στάση.
Θεωρώ λοιπόν κλείνοντας για το κάπνισμα, ότι η προσπάθεια αυτή, παιδαγωγική και ελεγκτική ταυτόχρονα, προσπάθεια για διαφορετική κουλτούρα, προσπάθεια που εστιάζει στο παιδί μέσα στο σπίτι, στο σχολείο, προσπάθεια που σιγά-σιγά αναπτύσσεται και έχει όλο και περισσότερη ενέργεια και στους χώρους που λέμε, τους δημόσιους χώρους, έχουμε ήδη μια τροπολογία, το ΣΕΥΠ ξεκίνησε την ειδική Υπηρεσία που νομοθετήσαμε το Φλεβάρη για ακόμα περισσότερη υποστήριξη.
Έχουμε μια πρόταση στον κ. Παπουτσή, στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη όπως μαζί με το αλκοόλ, στις δράσεις που θα γίνουν τώρα, να υπάρξει και μια συμπαράταξη, μια βοήθειά τους και στο θέμα του καπνίσματος, του ελέγχου κυρίως των βιβλίων, όχι να κόβουν πρόστιμα. Αλλά τους έχουμε προτείνει να βοηθήσουν μαζί με το αλκοόλ και στην προσπάθεια για το κάπνισμα και νομίζω ότι όσο περνάει ο καιρός, και η κοινωνία θα το αντιλαμβάνεται περισσότερο και οι δικοί μας έλεγχοι θα γίνουν και πληρέστεροι, κυρίως στο θέμα του ανταγωνισμού, γιατί αισθανόμαστε άσχημα σε ορισμένους χώρους να έχουμε κάνει επανειλημμένους ελέγχους και ορισμένοι χώροι να μην έχουν ελεγχθεί ακόμα όπως θα θέλαμε, ικανοποιητικά.
Στο πνεύμα του Υπουργού σήμερα, έχουμε εντοπίσει ότι υπάρχουν ελλιπείς έως και ανύπαρκτες προσπάθειες από συγκεκριμένους Δήμους. Εγώ είπα ότι η δική μάς προσπάθεια και με τον ΕΟΠΥ και με τη δημόσια υγεία είναι ν’ αναπτύξουμε μια άλλη σχέση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Το θέμα του “Καλλικράτη” είναι μια νέα δυναμική, εκεί θα θέλαμε περισσότερη ευαισθησία, περισσότερη προσπάθεια, επί πολλούς μήνες μας προβλημάτισε αν η δημόσια υγεία θα πρέπει να εκφράζεται μέσα από τους νέους Δήμους ή θα πρέπει ακόμα να την έχουμε στη διοικητική περιφέρεια.
Φαίνεται ότι σε ορισμένους Δήμους οι τοπικές παρέες και τα τοπικά συμφέροντα, μην πω τίποτα χειρότερο, ακόμα παίζουν σημαντικό ρόλο στο να μην επαγρυπνούν ή στο να μην ενδυναμώνουν αυτές μας τις προσπάθειες.
Δε θέλω όμως σήμερα να δώσω συγκεκριμένα ονόματα, παρ’ ό,τι τα έχουμε. Αλλά λέμε και πάλι ότι είναι μια εθνική προσπάθεια και όταν ο Πρωθυπουργός ο ίδιος εμπλέκεται σ’ αυτή την προσπάθεια με έξι Υπουργεία και όταν βραβεύεται παρά την κρίση, ότι αξίζει ν’ ανεβάσουμε τη δημόσια υγεία, όχι το κάπνισμα, τη δημόσια υγεία συνολικά, ότι αυτή η χώρα αξίζει μια καλύτερη προσέγγιση της δημόσιας υγείας, τότε θα πρέπει όλοι μας να δουλέψουμε περισσότερο.
Δυο κουβέντες για το Νείλο. Πέρυσι μας είχε βρει απροετοίμαστους με την έννοια ότι ήταν κάτι το οποίο δεν το περίμενε κανένας. Ήταν τ’ αντανακλαστικά του ΚΕΕΛΠΝΟ και του κ. Παπαδημητρίου που με ενεργοποίησαν μέσα στον Αύγουστο.
Ήταν μια τεράστια, με απόσταση πια θα πω ότι ήταν υπερπροσπάθεια του Υπουργείου Υγείας να καλύψει μέσα στην πιο δύσκολη στιγμή του καλοκαιριού έξι Υπουργεία, παρεμβάσεις που έγιναν πέρυσι και με τις οποίες νομίζω ότι πετύχαμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, φέτος όμως ήδη από το Φλεβάρη-Μάρτη, με εγκυκλίους που έχει ετοιμάσει η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας, η κα Πανταζοπούλου, ο κ. Σύρος που ήταν ο Διευθυντής που ανέβηκε στη Θεσσαλονίκη και ενεργοποίησε τους πάντες, έχουμε προσπαθήσει να είμαστε πολύ πιο έγκαιροι.
Συμπληρώνοντας σ’ αυτά που είπε ο Υπουργός, να πω ότι το θέμα αυτό δεν αφορά μόνο ψεκασμούς. Αφορά μια γενική κινητοποίηση και μπορεί να μας στοιχίσει η αδιαφορία, η αμέλεια ή η πλημμελής προσπάθεια από τις τοπικές κοινωνίες. Και το αναφέρω αυτό όπως ανέφερα πριν για τα Κέντρα Υγείας. Κάναμε πριν από δυο μήνες με τον κ. Τιμοσίδη ειδικές συσκέψεις όλων των Κέντρων Υγείας.
Στη Βέροια για τη Δυτική Μακεδονία, στην Καβάλα για την Ανατολική Μακεδονία, όλα τα Κέντρα Υγείας, Διοικητές, γιατροί, νοσηλευτές. Τους ενημερώσαμε ότι πρέπει ν’ ανεβάσουν τη δημόσια υγεία και ειδικότερα την εγρήγορση και την προσέγγιση για το Νείλο. Δεν πρέπει να μας βρει απροετοίμαστους. Θυμίζω ότι στο Central Park της Νέας Υόρκης, τους ξέφυγε την πρώτη χρονιά, τη δεύτερη είχε πάει η μισή Αμερική και την τρίτη είχε ολόκληρη. Και έκαναν 10 χρόνια για να συνέλθουν.
Είμαστε τουριστική χώρα, είναι εξαιρετικά σημαντικό, δεν το φωνάζουμε και δεν είμαστε σε τέτοια ένταση και εγρήγορση χωρίς λόγο. Ας προσπαθήσουμε φέτος να μη μας ξεφύγει. Οι Υπηρεσίες Υγείας είναι έτοιμες. Οι ΜΕΘ είναι πλήρως εξοπλισμένες όπως και πέρυσι. Η δυνατότητα για το αίμα, όπως και πέρυσι, θα είναι στο μέγιστο δυνατό. Τα αντιδραστήρια, τα πάντα. Αυτό όμως που θέλουμε είναι η ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών, τα 500 χωριά του Βάλτου που έλεγε η Πηνελόπη Δέλτα, να βγουν οι γιατροί, να βγουν τα Κέντρα Υγείας, να βγουν οι επισκέπτες Υγείας να μιλήσουν στους ανθρώπους, να προσέξουν τα θέματα δημόσιας υγείας και βεβαίως οι ψεκασμοί στις προνύμφες και τις νύμφες.
Είναι δουλειά αρκετών Υπουργείων, έχει γίνει μια διυπουργική συνάντηση και υπάρχει η Επιτροπή Αγροτικής Ανάπτυξης του Περιβάλλοντος στο Εσωτερικών, η δική μας η Δημόσια Υγεία, που συμμετέχουμε σ’ αυτή την προσπάθεια, είμαστε σε πλήρη εγρήγορση, έχουμε το ΚΕΕΛΠΝΟ να λειτουργεί σαν ΕΚΑΒ με πλήρες Παρατηρητήριο σε όλη τη χώρα ώστε μόλις εμφανιστεί σε οποιοδήποτε σημείο να μπορούμε να έχουμε άμεση παρέμβαση.
Ζητούμε κι από σας να ενισχύσετε αυτή την εγρήγορση. Δεν πρέπει να μας βρίσκει πια τίποτε ανέτοιμους. Δε θα πρέπει πρώτα να πληρώνουμε και μετά να τρέχουμε. Ευχαριστώ πολύ.
