Η νηστεία, έννοια μεγάλης θρησκευτικής αξίας, εαν συνδυαστεί με σωστό και ισορροπημένο τρόπο μπορεί να ωφελήσει σημαντικά την υγεία. Η λέξη νηστεία αποτελείται από το μόριο «νη» (που δηλώνει στέρηση) και το ρήμα «εσθίω» (που σημαίνει τρώγω. Η περιοδική φυτοφαγία της νηστείας, χωρίς ακρότητες, αποτοξινώνει τον οργανισμό από την κρεατοφαγία και την υπερβολική κατανάλωση άλλων μορφών ζωικής προέλευσης προϊόντων.
Η αποχή από τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης που είναι το κύριο χαρακτηριστικό της νηστείας, μειώνει τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα δηλαδή της χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων.
Τα κορεσμένα λίπη ζωικής προέλευσης συμβάλλουν στην αθηρωμάτωση, στις καρδιαγγειακές παθήσεις, στην καρδιακή προσβολή, στα εγκεφαλικά επεισόδια και στην υψηλή πίεση. Για άτομα με υψηλά λιπίδια στο αίμα, η νηστεία βοηθά στη μείωση τους.Στη νηστεία η μείωση πρόσληψης κορεσμένων ζωικών λιπών, συνοδεύεται από αυξημένη πρόσληψη μονοακόρεστου φυτικού λίπους. Το ελαιόλαδο είναι η κυριότερη πηγή καλού φυτικού λίπους. Επίσης οι ξηροί καρποί, το ταχίνι, ο χαλβάς είναι πηγές καλών λιπαρών ουσιών για τον οργανισμό όπου βοηθούν σημαντικά στην μείωση της χοληστερόλης στο αίμα.
Η νηστεία χαρακτηρίζεται από την αυξημένη διατροφική πρόσληψη φυτικών ινών. Η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών θεωρείται ως ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της νηστείας όπου συμβάλλουν στην καλή λειτουργικότητα του πεπτικού σωλήνα με μείωση του κινδύνου για δυσκοιλιότητα. Επίσης βοηθούν στη μείωση της απορρόφησης της χοληστερόλης από τη βλεννογόνο του εντέρου μειώνοντας τη χοληστερόλη και τη γλυκόζη στο αίμα ( μείωση στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα) .Τέλος οι φυτικές ίνες συμβάλλουν στη μείωση εκδήλωσης καρκίνων του παχέος εντέρου.
Η μείωση του σωματικού βάρους και η καταπολέμηση της παχυσαρκίας, είναι ακόμη μια από τις ευεργετικές επιδράσεις της νηστείας. Για να επιτευχθεί μείωση του βάρους κατά τη νηστεία δεν πρέπει να γίνεται υπερκατανάλωση ζυμαρικών, ρυζιού, πατάτας , ψωμιού και ελαιόλαδου.
Η νηστεία αυξάνει την πρόσληψη φυτοχημικών ουσιών που είναι ευεργετικές για την υγεία. Οι βιταμίνες, οι φλαβονοειδείς και καροτινοειδείς ουσίες, το λυκοπένιο, το σελήνιο είναι μερικές από τις φυτοχημικές ουσίες με αντιοξειδωτικές ιδιότητες που ευεργετούν διάφορα συστήματα του οργανισμού μας. Βοηθούν το καρδιαγγειακό σύστημα, μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου και βελτιώνουν τις πνευματικές ικανότητες.
Τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί προσφέρουν το ασβέστιο που χρειάζεται ο οργανισμός και το οποίο στερείται λόγω του ότι κατά τη νηστεία αποφεύγονται τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Οι γυναίκες που θηλάζουν και τα παιδιά πρέπει να αποφεύγουν τις νηστείες για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Τα θαλασσινά που επιτρέπονται κατά τη νηστεία είναι υψηλής διατροφικής αξίας. Περιέχουν τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα που βοηθούν την καρδιά και το ανοσοποιητικό σύστημα. Επίσης βοηθούν το νευρικό σύστημα, την πνευματική εγρήγορση. Η απουσία από τη διατροφή λιπαρών ουσιών της οικογένειας των ωμέγα 3 όπως το DHA και το EPA, έχουν σχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο για κατάθλιψη και νευρικές διαταραχές.Τα όσπρια σε συνδυασμό με τα θαλασσινά προσφέρουν πρωτεΐνες που αντικαθιστούν εκείνες που δεν παίρνει ο οργανισμός λόγω αποχής από τροφές ζωικής προέλευσης. Επίσης ο συνδυασμός αυτός προσφέρει βιταμίνη Β12, σίδηρο και φολικό οξύ που μπορεί να μειώνονται στον οργανισμό λόγω αποχής από κρεατοφαγία.
Ερευνες τονίζουν οτι η θρησκευτική νηστεία δεν εμποδίζει την καλή ανάπτυξη των παιδιών ούτε μειώνει τη δραστηριότητά τους.
Συνοψίζοντας βλέπουμε ότι η νηστεία δεν είναι μόνο καλή από θρησκευτικής απόψεως αλλά όταν γίνεται με καλό ισορροπημένο τρόπο και ποικιλία τροφών, μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για την υγεία.
Ισμήνη Λιβανού
Κλινικός Διαιτολόγος – Διατροφολόγος MSc
