Εάν τεθεί η ερώτηση, σε έναν πληθυσμό ανθρώπων που σχετίζονται με κάποιον τρόπο με τον σακχαρώδη διαβήτη, αν είναι εύκολη η ρύθμιση του διαβήτη σήμερα, οι απαντήσεις θα είναι τόσο διαφορετικές μεταξύ τους και θα σχετίζονται άμεσα με την υποομάδα που θα ανήκουν οι ερωτηθέντες:
οι γιατροί θα απαντήσουν, μάλλον λίγο αδιάφορα, ότι δεν είναι τόσο δύσκολη, οι οικογένειες των διαβητικών θα απαντήσουν ότι είναι πολύ δύσκολη, βλέποντας τις καθημερινές προκλήσεις και φοβούμενοι τις επιπλοκές, τα παιδιά με τύπου 1 διαβήτη θα απαντήσουν με προβληματισμό ότι μάλλον τα καταφέρνουν και οι διαβητικοί τύπου 2, νιώθοντας διαιτητικά στερημένοι ότι είναι πολύ δύσκολο. Ποια είναι όμως η αλήθεια;
Ας προσπαθήσουμε να κάνουμε μια ανασκόπηση στη φροντίδα του διαβήτη και στις ανακαλύψεις στον τομέα αυτό τα τελευταία 30 χρόνια. Μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες που έγιναν ( DCCTκαι UKPDS) έδειξαν ότι εντατικοποιημένο σχήμα ινσουλινοθεραπείας (ή θεραπείας γενικότερα) έφερε καλύτερη HbA1c και λιγότερες επιπλοκές. Αυτό ίσχυε και στους διαβητικούς τύπου 2. Επιπλέον σε αυτούς, βρέθηκε ότι αλλαγή του τρόπου ζωής με αύξηση της φυσικής δραστηριότητας μπορει να έχει θαυμαστά αποτελέσματα.
Έχοντας πλέον στη διάθεση μας πιο ευέλικτα συστήματα χορήγησης ινσουλίνης (στυλό, αντλίες ινσουλίνης, νεότερες ινσουλίνες, «γρηγορότερες» συσκευές μέτρησης σακχάρου αίματος), καθώς και νέα φάρμακα για τον διαβήτη τύπου 2, μπορούμε να προσαρμόσουμε την αγωγή του διαβήτη στις απαιτήσεις του διαβητικού και στις απαιτήσεις των καιρών. Ακόμη και η διατροφή των διαβητικών έχει αλλάξει: από τις στερητικές και χρονικά καθόλου ευέλικτες δίαιτες, ιδιαίτερα για τους τύπου 2, έχουμε πάει στις πιο ευέλικτες, ελάχιστα στερητικές με μέτρηση των υδατανθράκων του φαγητού.
Για να μπορέσει ο διαβητικός να κάνει όλα αυτά στην καθημερινή του ζωή, απαιτείται διδασκαλία, από τον καιρό της διάγνωσης, από την κατάλληλη ομάδα του διαβήτη: νοσηλεύτρια, διαιτολόγο, κοινωνική λειτουργό, γυμναστής, ιατρός, όπου ο καθένας θα επικεντρώσει στο κομμάτι του με μεγαλύτερη επιτυχία. Αυτό έχει διαπιστωθεί, παγκοσμίως, ότι είναι πιο αποτελεσματικό, και στους 2 τύπους διαβήτη. Η βοήθεια του γυμναστή της ομάδας μπορεί να έχει εξίσου καλά αποτελέσματα με την φαρμακευτική θεραπεία. Ο διαβητικός και το περιβάλλον του θα μπορέσει να συνδεθεί καλύτερα, με οποιοδήποτε μέλος της ομάδας, στο κομμάτι της ειδικότητας του.
Τα παιδιά, με διαβήτη τύπου 1, χωρίς αμφιβολία, έχουν να αντιμετωπίσουν πολλές προκλήσεις στην προσπάθεια τους να πετύχουν καλή ρύθμιση του διαβήτη τους: πολλές μετρήσεις, πολλές ενέσεις, προσαρμογή της ινσουλίνης στους υδατάνθρακες του φαγητού. Επιπλέον, πολλά από αυτά, στην προσπάθεια τους για καλύτερο έλεγχο και να πάρουν κάτι που τους στερείται (φαγητό), πέφτουν σε έναν φαύλο κύκλο υπογλυκαιμιών – υπεργλυκαιμιών, που θα φέρει μεν μια καλύτερη HbA1c αλλά με μεγάλες διακυμάνσεις σακχάρων αίματος και με τους κίνδυνους της υπογλυκαιμίας. Ο ρόλος της ομάδας του διαβήτη, εδώ μπορεί να είναι κομβικός: να πείσει το παιδί και τους γονείς ότι η υπογλυκαιμία δεν είναι επιθυμητή και ότι η λύση θα βρεθεί από την ευελιξία της διατροφής, με προσαρμογή της ινσουλίνης. Τα περισσότερα τα καταφέρνουν εξαιρετικά καλά με θαυμαστό τρόπο.
Οι ενήλικες, με τύπου 2 διαβήτη, έχουν να αντιμετωπίσουν ίσως μεγαλύτερες προκλήσεις. Πέρα από τους διατροφικούς περιορισμούς, που είναι σαν κεραυνός εν αιθρία σε έναν διαβητικό τύπου 2, φαίνεται πολύ δύσκολο να πειστούν να ξεκινήσουν ινσουλίνη, όταν πλέον τα χάπια δεν δουλεύουν πια. Και εδώ ο ρόλος της ομάδας του διαβήτη είναι κομβικός: μπορει να βοηθήσει στην ομαλή μετάβαση από το ένα στο άλλο θεραπευτικό σχήμα.
Συμπερασματικά, η ρύθμιση και των δυο τύπων διαβήτη, στην εποχή μας, πηγαίνει προς εντατικοποιημένα σχήματα θεραπείας, καθώς πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι αυτό έχει καλύτερα αποτελέσματα για τον διαβητικό. Απαιτεί συμμετοχή και γνώση πολλών πραγμάτων από τον διαβητικό και «αυτοχειριασμούς». Η καλύτερη ρύθμιση, όσο δύσκολη και αν φαίνεται, είναι εφικτή. Είναι αξιοθαύμαστο πόσο καλά μπορούν να πάνε τα παιδιά με τύπου 1 διαβήτη, λαμβάνοντας υπόψην τους τόσες πολλές παραμέτρους. Η ομάδα θεραπείας του διαβήτη, με όλους τους ειδικούς που θα έχει θα παίξει βασικό ρόλο σε αυτό. Μια τέτοια θεραπευτική ομάδα μπορεί να βοηθήσει και τους διαβητικούς τύπου 2 στις παρεμβάσεις που χρειάζονται: γυμναστική, διατροφή, φαρμακευτική θεραπεία.
Υπάρχουν άραγε τέτοιες ομάδες στη χώρα μας; Μάλλον όχι. Ο ιδιωτικός τομέας ξεκινά δειλά δειλά. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια νόσος με σημαντικές ψυχο-κοινωνικές προεκτάσεις. Η ομάδα μπορει να βοηθήσει στην αντιμετώπιση τους, αλλά αυτό απαιτεί αφοσίωση και συγκεκριμένους στόχους από την επιστημονική κοινότητα και τις υγειονομικές αρχές – γεγονός που δεν υπάρχει ακόμη, στον τομέα αυτό. Ελπίζουμε στο μέλλον, ώστε να ανταποκριθούμε στις απαιτήσεις των καιρών!!!
